Δέκα επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν

Δέκα επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν

  Σεπτεμβρίου 09, 2024    Philippos Koutsakas

---

Αντιγράφω τα σημαντικότερα σημεία από το βιβλίο του Freire "Δέκα επιστολές προς εκ-παιδευτικούς", Εκδόσεις Επίκεντρο (πηγή εδώ) και το βάζω στη λίστα ανάγνωσης του Καλοκαιριού...

Απέναντι στην ελεγχόμενη συχνά γραφειοκρατική διεκπεραίωση των διδακτικών μας καθηκόντων οι παιδαγωγικές αντιλήψεις του Freire όχι μόνο συνεισφέρουν στον προβληματισμό για το ρόλο της εκπαίδευσης και του εκπαιδευτικού στη σύγχρονη κοινωνία, αλλά και αποκαλύπτουν τις πραγματικές τους δυνατότητες. Μιλάμε για μια απελευθερωτική παιδαγωγική πράξη, που κάνει τον άνθρωπο περισσότερο άνθρωπο και ανοίγει δρόμους προς την ελευθερία, προς μια πιο δίκαιη και δημοκρατική κοινωνία...

Από την πρώτη επιστολή: Διαβάζοντας τη λέξη διαβάζουμε τον κόσμο!

• Διδασκαλία = ανάγνωση, αναζήτηση
• Διδάσκω πραγματικά = παίρνω κριτική θέση στη διαδικασία της ανακάλυψης
• Μελετώ = αποκαλύπτω
• Διδασκαλία = όχι απλή μεταφορά γνώσης αλλά κριτικός τρόπος κατανόησης και αντίληψης της ανάγνωσης της λέξης και του κόσμου, του κειμένου και του πλαισίου του
• Ο δάσκαλος διαθέτει τα βασικά εργαλεία (όπως ο χτίστης) στη δουλειά του
• Η κατανόηση είναι μια κατεργασία που προϋποθέτει τη συνέργεια δασκάλου μαθητή και τη σωστή χρήση των απαιτούμενων εργαλείων
• Η γνώση θα πρέπει να προβάλλεται ως διαδικασία απαραίτητη για κάτι 
• Μετά πρέπει να μάθουμε πώς να μαθαίνουμε
• Αυτό προϋποθέτει αγάπη για τη γνώση
• Η μελέτη πηγή απόλαυσης και χαράς: ασφαλής δείκτης μιας φιλόδοξης εκπαίδευσης!
• Μια κριτική ανάγνωση των κειμένων και του κόσμου έχει να κάνει με αλλαγές που συντελούνται εντός τους.

Δεύτερη επιστολή: Μην αφήνεις να σε παραλύει ο φόβος για ό,τι σε δυσκολεύει!

• Παρακίνησε τους μαθητές σου να θέσουν σε κίνηση τη φαντασία, την περιέργεια και την κριτική σκέψη τους μπροστά σε κάθε εμπόδιο 
• Ενθάρρυνέ τους να βλέπουν το κάθε εμπόδιο ως μια νέα πρόκληση 

Τρίτη επιστολή: Αγάπησε με πάθος τη διδασκαλία σου!

• Με τη διδασκαλία συμβάλλεις στη σταδιακή αλλαγή των μαθητών
• Δίνεις νόημα στην παρουσία τους στον κόσμο
• Με τη μετάδοση της γνώσης πολεμάς κάθε αυθαιρεσία και κάθε αλαζονεία

Τέταρτη επιστολή: Τα προσόντα του προοδευτικού δασκάλου

• Η ταπεινοφροσύνη (συνδυασμένη με αυτοπεποίθηση, αυτοσεβασμό και σεβασμό για τους άλλους): Κανείς δεν τα ξέρει όλα. Κανείς δεν τα αγνοεί όλα. Όλοι ξέρουμε κάτι. Όλοι αγνοούμε κάτι!
• Να είσαι πάντα έτοιμος να διδάξεις και να διδαχθείς
• Κάθε αυταρχισμός οδηγεί στην άκριτη συμμόρφωση και σημαίνει ασέβεια για τα πλάσματα –τους μαθητές μου‐ που μου έχουν εμπιστευτεί
• Πλάι στην ταπεινοφροσύνη πρέπει να βρίσκεται η αγάπη στους μαθητές και στην πράξη της διδασκαλίας
• Πρόκειται για ένα είδος εξοπλισμένης αγάπης χωρίς την οποία οι δάσκαλοι δεν θα μπορούσαν ν’ αντέξουν την κρατική και κοινωνική αδικία και περιφρόνηση. 
• Η μαχητική αυτή αγάπη με οπλίζει με θάρρος να αγαπήσω το όραμά μου και να αγωνιστώ γι’ αυτό.
• Μια άλλη αρετή είναι η ανεκτικότητα. Χωρίς αυτήν δεν είναι εφικτό κανένα παιδαγωγικό έργο. Καμιά δημοκρατική εμπειρία. Καμιά προοδευτική εκπαιδευτική πράξη. Είμαι ανεκτικός δεν σημαίνει ότι συναινώ στο μη εφικτό. Δεν συγκαλύπτω την αυθάδεια. Ανεκτικότητα είναι η αρετή που μας μαθαίνει να ζούμε με το διαφορετικό. Μας διδάσκει να μαθαίνουμε απ’ αυτό και να το σεβόμαστε.
• Όμως προσοχή: κανένας δεν μπορεί να διδαχθεί την ανεκτικότητα σ’ ένα περιβάλλον ανευθυνότητας που δεν παράγει δημοκρατία! Η πράξη της ανοχής προϋποθέτει περιβάλλον στο οποίο μπορούν να τίθενται όρια και αρχές σεβαστές.
• Η αποφασιστικότητα: η λήψη αποφάσεων προϋποθέτει την ελευθερία. Η λήψη αποφάσεων είναι συχνά ρήξη. Πρέπει όμως να απέχει από την αυθαιρεσία. Η χαλαρότητα είναι χειρότερη από την κατάχρηση εξουσίας.
• Το ιδανικό: παίρνουμε αποφάσεις μαζί με τους μαθητές μας, αφού αναλύσουμε το πρόβλημα. Άλλες φορές η απόφαση που πρέπει να ληφθεί ανήκει στο πεδίο αρμοδιότητας του εκπαιδευτικού.
• Η αναποφασιστικότητα φανερώνει έλλειψη αυτοπεποίθησης. Αλλά η αυτοπεποίθηση είναι απαραίτητη για όποιον έχει αναλάβει ευθύνες όπως να διοικεί μια τάξη.
• Ο προοδευτικός εκπαιδευτικός βιώνει διαρκώς την ένταση μεταξύ υπομονής και ανυπομονησίας. Στην ισορροπία αυτή εντάσσεται και η λεκτική φειδώ. Να μην χάνουμε τον έλεγχο των λόγων μας. Να μην υπερβαίνουμε τα όρια του συνετού αλλά και ενεργητικού λόγου. Ο λόγος του υπομονετικού είναι πάντα κόσμιος. Ο καλοσυνάτος λόγος μπορεί να γεννήσει την ψευδαίσθηση ότι όλα επιτρέπονται. Ο νευρικός και ανεξέλεγκτος λόγος καταλήγει σε ασυνέπεια και ανευθυνότητα. Δεν αρκεί να αγαπάς. Πρέπει να ξέρεις πώς να αγαπάς.
• Ο εκπαιδευτικός πρέπει να υπερασπίζεται τη χαρά της ζωής, να προσφέρει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στη ζωή! Να συμβάλλει στη δημιουργία ενός χαρούμενου και ευτυχισμένου σχολείου. Να εργάζεται για ένα σχολείο‐ περιπέτεια, ένα σχολείο που πάει μπροστά, που δεν φοβάται να ριψοκινδυνεύει, που απορρίπτει τη στασιμότητα. Που μιλά, που συμμετέχει, δημιουργεί, αγαπά, φαντάζεται, αγκαλιάζει με πάθος και λέει ναι στη ζωή. Που δεν αφήνεται στη μοιρολατρική παραίτηση «και τι μπορώ να κάνω»;
• Δεν υπάρχει ζωή και πρόοδος και εξέλιξη χωρίς αγώνα και σύγκρουση!
• Υπέρτατο, τέλος, χρέος του εκπαιδευτικού είναι να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του: το δικαίωμα της ελευθερίας στη διδασκαλία, της κριτικής, το δικαίωμα των καλύτερων συνθηκών άσκησης του εκπαιδευτικού του έργου, το δικαίωμα να επιμορφώνεται και να αμείβεται σωστά. Το δικαίωμα να γίνονται σεβαστά από την πολιτεία τα δικαιώματά του! 5. Πέμπτη επιστολή: Η πρώτη μέρα στο Σχολείο.
• Ο εκπαιδευτικός δεν είναι άτρωτος. Είναι άνθρωπος, όπως και ο μαθητής. Μειονέκτημα για τον εκπαιδευτικό δεν είναι η ανασφάλεια και ο φόβος, αλλά η αδυναμία του να αγωνιστεί να ξεπεράσει το φόβο. Ο φόβος της πρώτης μέρας είναι απολύτως φυσιολογικός. Η ενδεδειγμένη στάση: ειλικρίνεια! Το καλύτερο είναι να πούμε στους μαθητές μας πώς νιώθουμε τη συγκεκριμένη στιγμή, δείχνοντας πως είμαστε άνθρωποι κι έχουμε όρια.
• Όταν αντιμετωπίζουμε το φόβο, κάνουμε το πρώτο βήμα να τον μετατρέψουμε σε θάρρος.
• Από την πρώτη μέρα ο εκπαιδευτικός κατανοεί και σέβεται τις προτιμήσεις των μαθητών του, τον τρόπο που μιλούν, που αντιδρούν… Είναι όλα μέρος της πολιτισμικής τους ταυτότητας, από την οποία δεν λείπει και το στοιχείο της κοινωνικής τάξης. Ο εκπαιδευτικός παρατηρεί και καταγράφει. Μελετά και ξαναμελετά όσα καταγράφει. Βοηθά την τάξη να κατανοήσει τον εαυτό της ως κείμενο.
• Από την ώρα αυτή ο εκπαιδευτικός θεμελιώνει μια σχέση σεβασμού και αφοσίωσης με την τάξη. Δεν περιορίζεται στη μηχανιστική διεκπεραίωση της ύλης. Κατανοεί το περιβάλλον του μαθητή και μπορεί να εξηγήσει την τραγική πολλές φορές ύπαρξη πολλών μη προνομιούχων μαθητών (που δεν βλέπουν όνειρα, μόνο εφιάλτες).
• Χρειαζόμαστε λοιπόν τον επαγγελματικά ικανό και ευαίσθητο δάσκαλο. Όχι απλώς μια μητέρα που κανακεύει. Ο δάσκαλος αυτός δεν φοβάται την τρυφερότητα, δεν είναι κλειστός απέναντι στις συναισθηματικές ανάγκες των ανθρώπων που του έχουν εμπιστευθεί. Δεν είναι άδειος από ζωή και αισθήματα. Κυριαρχείται από την αγάπη. Δεν μπορεί να διδάσκει την ύλη του σαν να μην υπάρχει τίποτε άλλο στον κόσμο.
• Από την πρώτη μέρα στην τάξη ο δάσκαλος πρέπει να δείξει στους μαθητές του τη σημασία της φαντασίας για τη ζωή! Να τονίσει το δικαίωμα που έχουν να φαντάζονται, να ονειρεύονται και να αγωνίζονται για τα όνειρά τους!

Έκτη επιστολή: Η σχέση με τους μαθητές: θεμελιώδης, περίπλοκη και δύσκολη!

• Βάση: ο συγκροτημένος και συνεπής λόγος. Η λογοδοσία.
• Οι μαθητές πρέπει να μάθουν: 1. ότι είναι θεμιτό ν’ αλλάζει κανείς θέση, όταν αλλάζουν τα δεδομένα, 2. να αναζητούν τους λόγους που τους έκαναν ν’ αλλάξουν
• Μόλις οι εκπαιδευτικοί αρχίσουν τη διαδικασία της λογοδοσίας, σιγά‐σιγά θ’ αρχίσουν να κάνουν το ίδιο και οι μαθητές.
• Τι μπορεί να πει όμως κανείς για το δάσκαλο που διδάσκει και απαιτεί συνέπεια, είναι όμως ο ίδιος ασυνεπής;
• Ο δάσκαλος έχει πολλά να διδάξει στα παιδιά, πέρα από τη διδακτέα ύλη
• Οι μαθητές δοκιμάζουν συχνά τον δάσκαλο. Ο δάσκαλος πρέπει να δεχτεί ότι κάποιος μπορεί να τον αμφισβητήσει.
• Είναι δικαίωμα του μαθητή να αμφισβητεί και να εκφράζει δημόσια την αμφιβολία του. Είναι καθήκον του δασκάλου να αποδεικνύει κάθε στιγμή την αλήθεια των λόγων του. Και να ελέγχει την αστήρικτη κριτική.
• Ο δάσκαλος οφείλει να είναι ταπεινός. Να δέχεται ότι δεν είμαστε τέλειοι ούτε αλάθητοι.
• Εξαιρετικά ωφέλιμο: ν’ αφιερώνουμε λίγο χρόνο κάθε δυο μέρες και να καταγράφουμε με τους μαθητές μας αναλυτικά και κριτικά τη γλώσσα και την πρακτική μας. Στιγμές που μας κέντρισαν θετικά ή αρνητικά. Μαθαίνουμε έτσι να παρατηρούμε, να αναλύουμε και εδραιώνουμε μια ειλικρινή συνεργασία.

 Έβδομη επιστολή: Από το μιλάω στους μαθητές μου, στο μιλάω με τους μαθητές μου!

• Τήρηση κανόνων – αποστασιοποίηση από το «όλα επιτρέπονται» που ενισχύει τον αυταρχισμό
• Η έλλειψη πειθαρχίας δυναμώνει το φόβο απέναντι στην ελευθερία
• Ο δημοκρατικός δάσκαλος δεν υιοθετεί την απειθαρχία, την ασυνέπεια, το «άς το έτσι για να δούμε τι θα συμβεί»
• Μιλώντας στους μαθητές και με τους μαθητές συμβάλλουμε στη διαμόρφωση υπεύθυνων και με κριτική σκέψη πολιτών.
• Η δημοκρατία, όπως κάθε όραμα, δεν φτιάχνεται με διακηρύξεις αλλά με περίσκεψη και καλλιέργεια. Δεν είναι ο λόγος μου που δηλώνει ότι είμαι δημοκράτης, ότι δεν είμαι ρατσιστής, αλλά οι πράξεις μου. Οι πράξεις μου μαρτυρούν αν είμαι πιστός στο λόγο μου.

 Όγδοη επιστολή: Πολιτισμική ταυτότητα και παιδεία

• Είμαστε προγραμματισμένοι να μαθαίνουμε. Η μάθηση και η αναζήτηση αποτελούν μέρος της ύπαρξής μας στον κόσμο.
• Είμαστε προορισμένοι να δημιουργούμε πολιτισμό. Η παιδεία είναι η κατεξοχήν πολιτισμική έκφραση. Είναι η περηφάνια του ανθρώπου γι’ αυτό που αποκτά, πέρα απ’ αυτό που κληρονομεί.
• Η γνήσια παιδεία αντιμάχεται την ισχυρή μας τάση να θεωρούμε ότι αυτό που είναι διαφορετικό από μας είναι κατώτερο.

 Ένατη επιστολή: ανάμεσα στο θεωρητικό και στο πραγματικό πλαίσιο

• Είμαστε τα μόνα όντα με την ικανότητα να είμαστε ταυτόχρονα και τα αντικείμενα και τα υποκείμενα των σχέσεων που συνυφαίνουμε με τους άλλους. 
• Δημιουργούμε την ιστορία κι αυτή μας δημιουργεί και μας ξαναδημιουργεί
• Ξεκινώντας από ένα αναγκαίο θεωρητικό πλαίσιο, πρέπει να αποστασιοποιούμαστε ταυτόχρονα απ’ αυτό και να σκεφτόμαστε την πράξη. Είναι αδύνατο να διδάξω την ύλη χωρίς να γνωρίζω πώς σκέφτονται οι μαθητές μου στο πλαίσιο της καθημερινής τους ζωής. Χωρίς να γνωρίζω τι ξέρουν ανεξάρτητα από το σχολείο, ώστε να τους βοηθήσω να γνωρίσουν καλύτερα αυτά που ήδη ξέρουν και να τους διδάξω αυτά που δεν ξέρουν.

Δέκατη επιστολή: και πάλι για το ζήτημα της πειθαρχίας

• Μας λείπει η πειθαρχία στο σπίτι, στο σχολείο, στο δρόμο, στην κυκλοφορία. Η ανομία και η έλλειψη ευθύνης είναι ασέβεια για τον άλλο. Ασέβεια για τη δημοκρατία, αφού μόνο με την υπευθυνότητα πολεμάμε την αδικία και την ανευθυνότητα του συστήματος.
• Χωρίς πειθαρχία δεν δημιουργεί κανείς πνευματικό έργο. Ποια είναι όμως η υγιής πειθαρχία; Πως θα βρούμε την ισορρόπηση ανάμεσα στην εξουσία και την ελευθερία, πώς θα ξεπεράσουμε μικρόψυχες πολιτικές, πώς θα πούμε όχι στα ατομικιστικά συμφέροντα και πώς θ’ αφήσουμε στην άκρη τις αυταπάτες του σχολαστικού παιδαγωγού; Απαιτώντας ηθικές αρχές πώς θα απομακρυνθούμε από την ασχήμια του πουριτανισμού και θα στοχεύσουμε στην ομορφιά και στην καθαρότητα; Δεχόμενοι την επιστημονική υπευθυνότητα, πώς θα απορρίψουμε τις στρεβλώσεις του επιστημονισμού;
• Στους σκοπούς αυτούς πρέπει να αφοσιωθούμε και όχι στη μονοδιάστατη λογική της μετάδοσης γνώσεων στους μαθητές.
• Μόνο εφόσον οι μαθητές γίνουν σκεπτόμενα υποκείμενα και αναγνωρίσουν ότι είναι εξίσου σκεπτόμενα υποκείμενα με τους δασκάλους, είναι δυνατόν να γίνουν παραγωγικά υποκείμενα του νοήματος ή της γνώσης του αντικειμένου. Στη διαλεκτική αυτή κίνηση η διδασκαλία και η μάθηση γίνονται γνώση και εκ νέου γνώση. Οι μαθητές γνωρίζουν αυτό που δεν γνώριζαν και οι δάσκαλοι κατακτούν εκ νέου αυτό που γνώριζαν ήδη.
• Ναι, ονειρεύομαι, επειδή ως ιστορική οντότητα αν δεν ονειρεύομαι, δεν μπορώ να είμαι οντότητα.
• Ονειρεύομαι, γιατί ο στόχος μου είναι ψηλός: να συμβάλω στη δημιουργία του ελεύθερου πολίτη, όπως τον οραματίστηκε ο Αριστοτέλης, και η ιδιότητα του πολίτη προϋποθέτει πειθαρχία και ελευθερία. Η ιδιότητα του πολίτη δεν αποκτιέται τυχαία. Είναι μια διεργασία που ποτέ δεν τελειώνει και που πάντα πρέπει ν’ αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν. Ονειρεύομαι, γιατί κάθε δημοκρατική εκπαίδευση είναι εκπαίδευση για την ιδιότητα του πολίτη. Του υπεύθυνου, του έντιμου, του συνεπούς και γι’ αυτό ευτυχισμένου πολίτη! Ο σεβασμός στους μαθητές μου προκύπτει από τη λογοδοσία μου στο ζήτημα της προσφοράς μου στην ιδιότητα του πολίτη.

Read More

Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ

Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ

  Σεπτεμβρίου 09, 2024    Philippos Koutsakas

---

Πηγή: Αντικλείδι, Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ

Λέτε: "Είναι κουραστικό να συναναστρέφεσαι παιδιά" Έχετε δίκιο. Προσθέτετε:

"Γιατί πρέπει να κατέβεις στο επίπεδό τους, να χαμηλώσεις, να σκύψεις, να λυγίσεις, να γίνεις μικρός" Εδώ σφάλλετε. Δεν είναι αυτό που κουράζει πιο πολύ. Φταίει μάλλον που είστε υποχρεωμένοι Να φτάσετε στο ύψος των συναισθημάτων τους. Να τεντωθείτε, να μακρύνετε, να σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών. Για να μην τα πληγώσετε. (Γιάνους Κόρτσακ)

Αυτός, ο σπουδαίος παιδαγωγός (1879-1942), εγκατέλειψε το επάγγελμα του γιατρού για να γίνει δάσκαλος. Η απόφασή του αυτή είχε σαν βάση την πεποίθησή του ότι για την αντιμετώπιση των παιδικών προβλημάτων δεν αρκεί μια ιατρική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων τους, αλλά απαιτείται από τους ενήλικες ριζική αλλαγή στάσης απέναντι στα παιδιά.

Όταν ήταν μικρός, ήταν ένα ήσυχο μοναχικό παιδί, που υπέφερε από την ψυχρή και αυστηρή ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο οικογενειακό του περιβάλλον. Μπορούσε να παίζει ώρες ολόκληρες μόνος του και να αρκείται στις προσωπικές παρατηρήσεις και ονειροπολήσεις. "Ένας ονειροπόλος" συνήθιζε να λέει ο πατέρας του, "ένας φιλόσοφος" διαπίστωνε η γιαγιά του.

Έκανε μεγάλες σκέψεις για μικρά πράγματα εισπράττοντας όμως την αποδοκιμασία του πατέρα του.

"Ο πατέρας μου με χαρακτήριζε βλάκα, ανόητο και, όταν θύμωνε, ηλίθιο και γάιδαρο. Μόνο η γιαγιά πίστευε στο άστρο μου. Διαφορετικά, για τον πατέρα μου ήμουν τεμπέλης, κλαψιάρης, ηλίθιος και άχρηστος". 

Ίδρυσε ορφανοτροφείο, εργαζόταν ως συμβασιούχος στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων και θεατρικών έργων και ως παραγωγός μια δημοφιλούς ραδιοφωνικής εκπομπής. Το βασικό παιδαγωγικό του έργο είχε τίτλο "Πώς ν’ αγαπάς ένα παιδί" και το δεύτερο σημαντικότερο, "Το δικαίωμα του παιδιού στο σεβασμό".

Είναι αυτός, που έγραψε το διήγημα "όλα τα δάκρυα είναι πικρά" και ο οποίος ισχυριζόταν πως όποιος δεν μπορεί να το αντιληφθεί αυτό δεν μπορεί να είναι παιδαγωγός. 

Τον Οκτώβριο του 1940, κατά τη χιτλερική κατοχή της Πολωνίας, υποχρεώθηκε να μεταφέρει το ορφανοτροφείο του, εντός των τειχών του γκέτο της Βαρσοβίας. Έζησε εκεί με "τα παιδιά του" μέχρι την 5η Αυγούστου του 1942, όταν ήρθε η σειρά τους να εκτοπιστούν στο στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα και να θανατωθούν μαζικά στους θαλάμους αερίων. 

Μολονότι του προσφέρθηκε η δυνατότητα να δραπετεύσει, ακόμη και την τελευταία στιγμή στην αποβάθρα των τραίνων, αρνήθηκε να το πράξει. Ο θρύλος λέει πως εκεί τον αναγνώρισε ένας γερμανός αξιωματικός ο οποίος είχε, όταν ήταν παιδί, διαβάσει τα βιβλία του. Αυτός ο αξιωματικός του είπε πως μπορεί να μην ανέβει στο τραίνο και πως δεν ισχύει γι’ αυτόν η διαταγή επιβίβασης. 

"Και τα παιδιά;" ρώτησε ο Κόρτσακ. 

"Τα παιδιά θα ανέβουν" απάντησε ο αξιωματικός. 

Η απάντηση του Κόρτσακ είναι κάτι ως απόφθεγμα-στάση ζωής, για κάθε άνθρωπο που γνωρίζει την ιστορία αυτού του σπουδαίου δασκαλου: 

"Απατάσθε κύριε! Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι, παλιάνθρωποι" 

είπε και ανέβηκε μαζί με τα παιδιά στο τραίνο.

Αντικλείδι, Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ


Γράφει ο Tasos Papanastasiou

Ο Γιάνους Κόρτσακ (Janusz Korczak) ήταν Πολωνός παιδίατρος, παιδαγωγός, συγγραφέας, δημοσιογράφος, κοινωνικός ακτιβιστής και αξιωματικός του πολωνικού στρατού. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χένρυκ Γκόλντσμιτ (Henryk Goldszmit), επίσης γνωστός και ως ο Γερο-δόκτωρ ή ο Κύριος δόκτωρ. Γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου 1878 ή 1879 στη Βαρσοβία και πέθανε στις 5 Αυγούστου 1942 στο στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα.

Αντικλείδι, Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ

Read More

Is Your School Using Toxic Positivity To Exploit You? The 5 Biggest Red Flags

Is Your School Using Toxic Positivity To Exploit You? The 5 Biggest Red Flags

  Ιουνίου 02, 2024    Philippos Koutsakas

---

Με τη σχολική χρονιά να φτάνει το τέλος της και τους απολογισμούς να πέφτουν σας βροχή αναρτώ εδώ ένα άρθρο ως τροφή για σκέψη, προβληματισμό, ανα-στοχασμό, αναπλαισίωση και όλα αυτά τα ωραία που έχουμε εντάξει στο λεξιλόγιο μας τα τελευταία χρόνια...

Ο τίτλος του άρθρου είναι "Is Your School Using Toxic Positivity To Exploit You? The 5 Biggest Red Flags" και είναι διαθέσιμο  (στην αγγλική γλώσσα) από την ιστοσελίδα "We ARE Teachers"

Κάντε μία ανάγνωση και δείτε πόσες στις πέντε (x/5) κόκκινες σημαίες (red flags που λέγαμε και στο χωριό μου) σηκώνεται όταν σκέφτεστε το σχολείο σας;

Εξαίρεση αποτελεί το 2 (Taking work home) μιας και στην Ελληνική πραγματικότητα οι ανύπαρκτες υποδομές δεν επιτρέπουν τη δουλεία στο σχολείο. Για παράδειγμα το γραφείο του Συλλόγου Διδασκόντων είναι "φάση κοινόβιο" στο οποίο απολαμβάνεις λιγότερη ιδιοτικότητα από ότι οι κατασκηνωτές στο Woodstock, μοιράζεσαι ένα γραφείο (έπιπλο) στην καλύτερη περίπτωση με δύο άλλους συναδέλφους και ένα γραφείο (αίθουσα) 25-30 τ.μ. με άλλα 30 άτομα. Βιβλιοθήκες / αναγνωστήρια είτε δεν υπάρχουν καθόλου είτε έχουν κλείσει / μετατραπεί σε αίθουσες διδασκαλίας... Τα παραπάνω καθιστούν αδύνατη τη εργασία / προετοιμασία στον χώρο του σχολείου και αναπόφευκτα όλη η δουλειά γίνεται στο σπίτι...

Διαβάστε λοιπόν το αρθράκι, αναστοχαστείτε κάντε κουράγιο έναν ακόμη απαιτητικό μήνα και καλό Καλοκαίρι!!!

Read More

Podcast: Rethinking School

Podcast: Rethinking School

  Σεπτεμβρίου 28, 2021    Philippos Koutsakas

---

Rethinking School

For most of modern history, humans have placed smaller humans in institutions called schools. But what parts of this model still work? And what must change? This hour, TED speakers rethink education.

https://www.npr.org/programs/ted-radio-hour/535044918/rethinking-school

Read More

Η πειθαρχία στη τάξη: οδηγίες προς ναυτιλλομένους...

Η πειθαρχία στη τάξη: οδηγίες προς ναυτιλλομένους...

  Σεπτεμβρίου 01, 2021    Philippos Koutsakas

---

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή ξανά-διαβάζω και αναδημοσιεύω το παρακάτω κείμενο :-)

Όσοι από εσάς (τους εκπαιδευτικούς) δεν έχετε δει ούτε μία φορά εφιάλτη κατά τη διάρκεια του οποίου χάνετε τον έλεγχο της τάξης σας δεν έχετε λόγο να διαβάσετε αυτό το κείμενο. Όλοι οι υπόλοιποι διαβάστε το μέχρι το τέλος, αξίζει κάθε δευτερόλεπτο που θα διαθέσετε...

Το κείμενο (που το βρήκα  εδώ), όπως πολύ καλά καταλάβατε, καταπιάνεται με το φοβερό και τρομερό θέμα της διαχείρισης της σχολικής τάξης.  Μπορεί μεν να αφορά κυρίως την πρωτοβάθμια είναι όμως εξίσου χρήσιμο και για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Για την ιστορία, το πρωτοδιάβασα τον Μάρτιο του 2016 και από τότε έβαλα υπενθύμιση στο Google Calendar ώστε να το διαβάζω κάθε 1η Σεπτέμβρη  :-)

Καλή ανάγνωση, καλή σχολική χρονιά και καλή τύχη!!!

Η αρχική ανάρτηση στο: "Η εκπαίδευση στο Δημοτικό σχολείο"


----

Αρχαία Ελληνική Ιστορία

Αν πριν από κάμποσα χρόνια (1989-90), όταν ξεκινούσα την καριέρα μου στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με ρωτούσε κάποιος ποιο πίστευα ότι θα ήταν το σημαντικότερο πρόβλημα που θα είχα να αντιμετωπίσω, ποτέ μα ποτέ δεν θα του απαντούσα "η πειθαρχία της τάξης". Είχα τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη στην ικανότητά μου για διαπροσωπικές σχέσεις, στην γνώση που απόκτησα διαβάζοντας ένα σωρό "ψυχολογίες" και στην υπερβολική αγάπη προς το "λειτούργημα" ΚΑΙ τα παιδιά, ώστε κάτι τέτοιο μου φαινόταν εντελώς αδιανόητο· στην πραγματικότητα ήταν!

Εν τούτοις, την επόμενη κιόλας χρονιά, τα φτερά μου ψαλιδίστηκαν απότομα. Είχα προλάβει να δω μαθητές της Τετάρτης να ανεβαίνουν στα θρανία και να ουρλιάζουν χωρίς να κατεβαίνουν με τίποτα. Είχα αποτύχει να τα μάθω έστω και μια λέξη Αγγλικά (γιατί τα πρώτα τρία χρόνια δούλεψα ως αναπληρωτής με το Proficiency που έχω διδάσκοντας σε -πιλοτικά τότε- δημοτικά). Και τελικά "πέτυχα" να ακούσω κι ένα "άει γ..." από μαθητή της Πέμπτης!!!

Από την άλλη -νέος ων και ευειδής- κατάφερα να με ερωτευτούν τα μισά κοριτσάκια της Έκτης, και να μου δίνουν να συμπληρώνω τα λευκώματά τους. Αυτό βεβαίως δεν βοήθησε καθόλου τα ίδια τα κοριτσάκια να κάτσουν ούτε στιγμή στο θρανίο τους και να ακούσουν τι είχα να τους πω για το μάθημα. (Το χειρότερο βέβαια είναι ότι τώρα που τα κοριτσάκια αυτά μεγάλωσαν, ξέχασαν τον παιδικό τους έρωτα....)

Το επόμενο καλοκαίρι ξεσκόνισα τον Dotrens με το "Παιδαγωγώ και Διδάσκω" του, αλλά και πάλι ήμουν βέβαιος ότι τίποτα δεν είχα κάνει. Ρώτησα όσους παλιούς συναδέλφους βρήκα και ζήτησα τη συμβουλή τους και το μόνο που αποκόμισα ήταν : "Τράβα και κανένα αυτί!". Ήμουν βέβαιος από την μονότονα επαναλαμβανόμενη απάντηση ότι η συμβουλή πρέπει να εμπεριείχε και κάποια δόση αλήθειας, αλλά από την άλλη ντρεπόμουνα να ομολογήσω ότι είχα ήδη στο ενεργητικό μου αρκετά τραβηγμένα αυτιά, φάπες, κλπ!

Η δεύτερη χρονιά ξεκίνησε με τρομερό άγχος. Δεν φτάνει που έκανα αίτηση στη μισή Ελλάδα για να δουλέψω σαν αναπληρωτής, δε φτάνει που πήρα την απόφαση να παντρευτώ κιόλας, με ξανακάλεσαν στο ίδιο σχολείο!

Και ξέρετε πόσο άσχημο είναι να είσαι υποχρεωμένος να συνεργαστείς με συναδέλφους που πέρυσι τους ενοχλούσες κάθε ώρα, γιατί στην τάξη σου γινόταν πανδαιμόνιο; Ή μάλλον το ξέρετε αλλιώς δεν θα διαβάζατε τώρα αυτές τις γραμμές...

Μπήκα λοιπόν και στις τρεις τάξεις (γιατί έκανα πάλι Αγγλικά) με τις καλύτερες προθέσεις και όλος χαμόγελο. Χάιδεψα όσο το δυνατόν περισσότερα κεφαλάκια, συγκινήθηκα με την παιδική αφέλεια, συμμετείχα στις παιδικές ζαβολιές και τα παιχνίδια. Και τι κατάφερα: Τα ίδια και χειρότερα! Τώρα πια σηκώνονταν από το θρανίο τους και έβγαιναν στην αυλή όποτε τους κάπνιζε. (Ιδίως τα μεγαλύτερα) Αν κατάφερνα να τα συγκρατήσω για κανένα τέταρτο στη θέση τους, μου φαινόταν σαν θαύμα. Θυμάμαι μια χαρακτηριστική σκηνή όπου δυο "παλικαράδες" μάλωναν στα πίσω θρανία, η τάξη παραληρούσε κι εγώ ούρλιαζα "σκασμός!"

Η δεύτερη χρονιά ήταν κόλαση. Η τρίτη πήρε να καλυτερεύει. Όχι όμως τόσο ώστε να μην σκεφτώ να κάνω αίτηση σε έναν τραπεζικό διαγωνισμό. Κάθε καλοκαίρι φανταζόμουν την επόμενη χρονιά και με έπιανε δέος.

Η τέταρτη χρονιά ήταν σ' ένα ορεινό μονοθέσιο με 12 παιδάκια. Με είχαν προειδοποιήσει: Σε στέλνουμε εκεί -ήταν ήδη μέσα Οκτωβρίου- γιατί οι δύο προηγούμενες δασκάλες δεν άντεξαν και παραιτήθηκαν. (Η μία εκ των δύο κλαίγοντας γοερά). Πανικός!!! Εγώ δεν είχα διδάξει άλλο τίποτα εκτός από Αγγλικά. Στο σχολείο υπήρχαν μαθητές ΟΛΩΝ των τάξεων. Η γυναίκα μου κόντευε να γεννήσει και ήταν άνεργη. Είχα λοιπόν δύο επιλογές: ή θα παρουσιαζόμουν στο σχολείο ή ...θα παρουσιαζόμουν στο σχολείο. Διάλεξα κι εγώ να παρουσιαστώ στο σχολείο!

Έπιασα έναν παλιό συνάδελφο, τον ρώτησα πώς να κάνω τα μαθήματα, τι γίνεται με τις σιωπηρές εργασίες των μονοθεσίων, πώς διδάσκονται τα μαθηματικά της Έκτης κι ότι άλλο μου κατέβαινε. Επειδή δουλεύαμε μαζί τα προηγούμενα χρόνια ΔΕΝ τον ρώτησα ασφαλώς τίποτα για την πειθαρχία. (Θα κούναγε το κεφάλι του συγκαταβατικά και θα με παρατούσε...) Το είχα πάρει απόφαση. Δεν έκανα για δάσκαλος! Αφού ήπιαμε κάμποσες μπύρες, συγκινήθηκε που τον εμπιστεύτηκα και τον συμβουλεύτηκα, συγκινήθηκα που συγκινήθηκε, στο τέλος ήρθε η αποκάλυψη: "Ένα πράγμα να έχεις στο μυαλό σου. Κοίτα να μάθεις τα παιδιά γράμματα!!!". Κάτι οι μπύρες, κάτι το άγχος, κάτι όλα μαζί, η κουβέντα τυπώθηκε βαθιά μέσα μου.

Πήγα στο χωριό. Ξέρετε πώς είναι... Στην αρχή κάθονται όλα προσοχή. Από την τρίτη μέρα και μετά αρχίζει το πατιρντί. Τό 'ξερα και το περίμενα στωικά. Εντούτοις με την συμβουλή του συναδέλφου στο μυαλό, άρχισα να κάθομαι όλο το απόγευμα και να ετοιμάζω ασκήσεις. Τα παιδιά ήταν πολύ πίσω. Ξεκίνησα από αφαιρέσεις και προσθέσεις ακόμα και στα μεγάλα. Έκανα ειδικό πλάνο για το καθένα ξεχωριστά για να δω που βρίσκονται. Ξεκινάγαμε μάθημα και μέχρι την μιάμιση δεν είχα προλάβει να τελειώσω τίποτα.

Και ξαφνικά, πανευτυχής, διαπιστώνω ότι είναι Χριστούγεννα!!!

Πιάνω τον εαυτό μου να γράφει στον πίνακα επί ΔΕΚΑ λεπτά με την ΠΛΑΤΗ ΓΥΡΙΣΜΕΝΗ και κάτω να επικρατεί νεκρική σιωπή! Τι διάβολο είχε γίνει; Πώς τα κατάφερα; Αυτά λοιπόν ήταν τα θηρία που έδιωξαν τις δυο προηγούμενες δασκάλες;

Τι άλλαξε σε μένα από τότε, ώστε φέτος, μετά από πολλά χρόνια υπηρεσίας, να έχω το ζωηρότερο παιδί του σχολείου στην τάξη μου, ένα πλάσμα που στο διάλειμμα κοντεύει να σκοτώσει τα άλλα, και μέσα στην τάξη να έχει τόσο υποδειγματική συμπεριφορά που να ξεχνώ ότι καν υπάρχει;

Ο ...εικοσάλογος της σχολικής πειθαρχίας

Ας αφήσουμε λοιπόν τα αστεία και να εξετάσουμε το ζήτημα σοβαρότερα:

1ον. ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. Αλλά αυτό το ξέρετε κιόλας έτσι δεν είναι; Μερικοί άνθρωποι είναι φτιαγμένοι για να επιβάλλονται. Μπορούν να μπουν σε μια τάξη και να μην ακούγεται "κιχ", χωρίς να καταβάλουν καμιά προσπάθεια. Ασφαλώς δεν είστε απ' αυτούς για να διαβάζετε αυτό το κείμενο. Αυτοί είναι συνήθως πρόεδροι σε συλλόγους, ανεβαίνουν στο βήμα και λένε αυτό που θέλουν ευθαρσώς, χτυπάνε το χέρι στο τραπέζι όταν πρέπει... Τυχεροί άνθρωποι... Μη χάνετε όμως το κουράγιο σας. Ούτε κι εγώ ανήκω σ' αυτούς....

2ον. Αν είναι η πρώτη χρονιά που δουλεύετε, καλά να πάθετε. Νομίζατε ότι οι εξετάσεις του ΑΣΕΠ θα σας κάνουν αυτοδίκαια και επιτυχημένους δασκάλους; (Η εμπειρία είναι το βασικότερο όπλο. Αυτό διδάσκει η ...εμπειρία!). Του χρόνου τα πράγματα θα είναι σαφώς καλύτερα.

3ον: Αν διαβάζετε αυτές τις γραμμές στο χρονικό διάστημα από 1ης Οκτωβρίου μέχρι 20ή Ιουνίου, απλά τυπώστε τις και ξαναδιαβάστε τις το καλοκαίρι. Το παιχνίδι χάθηκε για φέτος. Υπομονή, μια χρονιά είναι, θα περάσει.

4ον. Όταν μπαίνετε για πρώτη φορά στην αίθουσα ξεκαθαρίστε τους ρόλους:

- Είστε ο δάσκαλος ή η δασκάλα τους κι αυτοί είναι οι μαθητές σας. Η δουλειά σας είναι να τους κάνετε μάθημα και η δικιά τους είναι να μάθουν το μάθημά τους.

- Μη φοβηθείτε να προσποιηθείτε τον/την άγριο/α. Χτυπήστε μια - δυο φορές το χέρι στην έδρα, στην ΠΡΩΤΗ διασάλευση της τάξης.

- Μην αφήνετε κανένα να σηκωθεί από το θρανίο του χωρίς άδεια, ούτε καν για να ξύσει το μολύβι του. Κοιτάξτε τα στα μάτια. Εξ άλλου δεν είναι παρά παιδιά. Αναρωτιούνται κι αυτά μέχρι που μπορείτε να το τραβήξετε και ΘΑ προσπαθήσουν να δοκιμάσουν τα όριά σας.

- Προσέξτε αυτό: Μπορεί στην πραγματικότητα να μην σας ενοχλεί που θα μιλήσουν με το διπλανό τους, ή που θα σηκωθούν μια στιγμή. Όμως τις πρώτες μέρες, αυτό πρέπει να τους το κόψετε και να 'χετε το νου σας να ΠΡΟΣΠΟΙΗΘΕΙΤΕ πως θυμώνετε, όταν συμβεί κάτι τέτοιο.

- Μείνετε σε συνεχή εγρήγορση τις δύο τρεις πρώτες-μέρες.

- Ορίστε τους κανόνες. Τότε θα σηκωνόμαστε, έτσι θα μιλάμε, έτσι θα ζητάμε την άδεια να πάμε στο μπάνιο.

- Δεν θα αφήνετε να βγαίνουν για τουαλέτα παρά μόνο αν βλέπετε ότι είναι έτοιμα να κατουρηθούν. Ένα ξερό "όχι τώρα, στο διάλειμμα", αρκεί. Παρατηρήστε ότι η "συχνουρία" φθίνει γεωμετρικά την πρώτη εβδομάδα.

Μην νομίζετε πως έτσι θα πάει η χρονιά. Ούτε έχω καμιά σχέση με στρατιωτικούς. Θα έχετε την ευκαιρία να παίξετε μαζί τους όσο θέλετε το επόμενο διάστημα. ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ ΤΩΡΑ - ΠΡΙΝ ΑΚΟΜΑ ΜΟΙΡΑΣΤΟΥΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ!.

5ον Πηγαίνετε για μάθημα προετοιμασμένοι. Ανοίξτε και κανένα περιοδικό "εκλαϊκευμένης επιστήμης" δεν βλάπτει.

6ον Ξεκαθαρίστε μέσα σας, μια για πάντα, ότι εσείς και τα παιδιά δεν μπορεί ΠΟΤΕ να είστε φίλοι. Αν ήταν έτσι θα σας φώναζαν Γιώργο ή Ειρήνη κι όχι "κύριο" και "κυρία". Τα παιδιά έχουν ήδη φίλους. Αγαπήστε τα σαν να ήταν δικά σας. Κάντε παραλληλισμούς με τα ανίψια ή τα ξαδέρφια σας. Μαλώστε τα ήρεμα, όχι άγρια. Δείξτε ότι τιμωρείτε τη συμπεριφορά τους, όχι τα ίδια.

7ον Αποκτήστε δικά σας παιδιά. Μόνο η εμπειρία του γονιού σε βελτιώνει ως δάσκαλο... Από τότε που ο γιος μου πήγε σχολείο, ξέρω πια πόσες ακριβώς εργασίες να βάλω στον "καλό" και πόσες στον "κακό" μαθητή. Ξέρω πώς αισθάνονται τα παιδιά γιατί βλέπω πως λειτουργούν τα δικά μου στο σπίτι. (Η συμβουλή αυτή δεν ισχύει αν είστε... ανύπαντροι).

8ον. Ποτέ μην υψώνετε τη φωνή σας στην τάξη. Όσο δυνατά και να φωνάξετε αυτά πάντα μπορούν να φωνάξουν δυνατότερα. Μιλήστε χαμηλόφωνα, χωρίς κορώνες και εξάρσεις στη φωνή. (Υψώστε την μόνο όταν το απαιτεί η διδασκαλία, γιατί αλλιώς μπορεί να ...κοιμηθούν). Αν χρειαστεί να φωνάξετε για να επιβάλετε την τάξη, μην το κάνετε παραπάνω από μια φορά σε κάθε διδακτική ώρα ή τρεις -το πολύ- τέσσερις φορές την ημέρα.

9ον. Δώστε θάρρος στον "αδύνατο" μαθητή, που συνήθως κάνει και φασαρία. Μην ντραπείτε να πείτε στην τάξη πόσο εντυπωσιασμένοι είστε από την απόδοσή του αφού τον περιμένατε αλλιώς με βάση τους βαθμούς της περασμένης χρονιάς. Παρακινήστε την τάξη να περιμένει περισσότερα από αυτόν. Μην βαριέστε να τον περιμένετε μέχρι να απαντήσει. Βοηθήστε τον να το κάνει όσο πιο συχνά γίνεται. π.χ :

-"Πες μας Γιάννη με τι έπαιζε η Μαρίνα; (Πρέπει να απαντήσει "με τις κούκλες της")

- Μούγκα ο Γιάννης!

- Το γράφει στη σελίδα 5 πάνω - πάνω. Για διάβασέ το από μέσα σου...

- Τα άλλα παιδιά σηκώνουν το χέρι τους, φωνάζουν "κύριε, κύριε". Πέστε τους ότι περιμένετε να το πει ο Γιάννης. Και να κατεβάσουν τα χέρια τους. Εξηγήστε τους ότι έτσι τον αγχώνουν κι ότι δεν θα ήθελαν κι αυτοί να βρίσκονται στη θέση του.

- Παρά ταύτα αυτός σωπαίνει. Ίσως να μη βρίσκει το κείμενο, ίσως να μην ξέρει να διαβάζει γρήγορα και γι' αυτό αργεί. Πάτε πάνω από το θρανίο του και του το δείχνετε. Αν δεν το πει και πάλι τον βοηθάτε:

-"Έπαιζε με τις κου..."

Στο τέλος το λέει: "...κλες της"

- Μπράβο Γιάννη! Είδες που όταν προσπαθείς τα καταφέρνεις!

Και πάλι. Και πάλι. Και πάλι. Και πάλι.

10ον. Κόψτε τα φτερά των "εξυπνάκηδων" που πετάγονται και δεν αφήνουν τους άλλους να μιλήσουν. "Προσβάλετέ" τους και δηλώστε τους ότι δεν σας βοηθάνε μ' αυτό που κάνουν. Κάντε τους καμιά δύσκολη ερώτηση ώστε να τα βρίσκουν πού και πού σκούρα. Βάλτε τους ασκήσεις εκτός βιβλίου που οι "μαμάδες" δεν έχουν την δυνατότητα να βρουν στο εμπόριο.

11ον Δώστε τους δουλειά να κάνουν. Αν είναι απασχολημένα δεν θα κάνουν φασαρία. Μην αφήνετε περιθώρια "νεκρού" χρόνου, όταν διορθώνετε γραπτά. Διορθώστε τις ορθογραφίες την ώρα που αυτά διαβάζουν το προηγούμενο μάθημα.

Να ένα ωραίο κόλπο:

Αφού γράψουν την ορθογραφία της προηγούμενης μέρας, σας φέρνουν τα τετράδια στην έδρα και κάθονται στις θέσεις τους.

Τους λέτε να ανοίξουν τα βιβλία τους και χωρίζετε το προηγούμενο μάθημα σε κομμάτια των 8-12 γραμμών, ανάλογα με την τάξη και τον αριθμό των παιδιών. Καθορίζετε έναν μαθητή που θα αρχίζει να διαβάζει, και μόλις τελειώσει το κομμάτι του συνεχίζει ο επόμενος. Τους εξηγείτε ότι επειδή θέλετε να ακούτε πώς διαβάζουν πρέπει να κάνουν ησυχία, γιατί παράλληλα θα διορθώνετε τα τετράδιά τους. Μόλις τελειώσει το μάθημα, αρχίζουν πάλι από την αρχή.

Με τον τρόπο αυτό, δεν είστε υποχρεωμένοι να παρακολουθείτε συνέχεια που βρίσκονται, ούτε να λέτε "ο επόμενος κι ο επόμενος". Κάπου - κάπου διορθώνετε κανένα λαθάκι αναγνωστικό, ή βάζετε κάποιον να ξαναδιαβάσει το κομμάτι του γιατί -τάχα- δεν μπορέσατε να τον παρακολουθήσετε. Έτσι δίνεται η εντύπωση ότι τα παρακολουθείτε συνεχώς και έχετε την άνεση να διορθώσετε τις ορθογραφίες.

12ον Ρίξτε τα στο φιλότιμο. Προσποιηθείτε τον/την λυπημένο/η. Πέστε τους ότι είναι η καλύτερη τάξη, τα καλύτερα παιδιά. Πόσο περήφανοι είστε που είναι μαθητές τους. Πέστε τους ότι έχουν προοπτική, ότι μπορούν να γίνουν ότι θελήσουν. (Μήπως δεν είναι αλήθεια;) Ζητήστε τους να μην σας εκθέτουν στους συναδέλφους και τους μαθητές των άλλων τάξεων.

13ον Μη φοβάστε να πείτε "δεν ξέρω". Τα παιδιά το εκτιμούν. Σεβαστείτε τις απόψεις τους. Μην τα κοροϊδεύετε.

14ον Μην λέτε εκφράσεις του τύπου "Μπράβο μεγάλε", "δε λέει", "καλό ε;" κτλ. Δεν είστε συνομήλικοι μ' αυτά και τα παιδιά δεν περιμένουν τέτοια συμπεριφορά. Άκουσα συνάδελφο να αποκαλεί τους μαθητές του "βλάκες" και "καθυστερημένα". Το "έπαιζε" άνετος και τους έλεγε να μη λένε "μαλ..κίες"! Περιττό να πούμε ότι όχι μόνο δεν τα έμαθε τίποτα, αλλά έχασε και το τελευταίο ίχνος σεβασμού που ήταν δυνατόν να εμπνεύσει! Κρατήστε την απόσταση και μειώστε την μόνο με δική σας επιλογή. Γνωρίστε τους δικούς τους, ρωτήστε τα για το κοινωνικό τους περιβάλλον. Μάθετε τις ιδιαιτερότητές τους και τις οικογενειακές τους συνθήκες.

15ον Διδάξτε τα στάσεις ζωής, κι όχι μόνο ξερή γνώση. Στηρίξτε τα στις προσβολές της τηλεόρασης και την απροκάλυπτη βία των ειδήσεων. Εκλογικεύστε συμπεριφορές και πρότυπα και παρηγορήστε τα στις δύσκολες στιγμές τους. Περιγράψτε τους έναν κόσμο αισιόδοξο, στον οποίο οι αστυνομικοί είναι καλοί κι όχι μπάτσοι, ο πρωθυπουργός προσπαθεί για το καλό της χώρας και οι παπάδες για τη σωτηρία της ψυχής. Μπορεί να μην είναι αλήθεια όλα αυτά, αλλά αφήστε τα να το ανακαλύψουν μόνα τους. Μην ξεχνάτε ότι μέχρι τα 12 χρόνια, σύμφωνα με τον Πιαζέ, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η ανάπτυξη του ψυχικού τους κόσμου.

Βέβαια οι στάσεις ζωής που θα διδάξουμε πρέπει να συνάδουν με τα καθιερωμένα "πρότυπα". Μην ξεχνάτε ότι η πολιτεία στηρίζεται σε μας για να εδραιώσει και να διαιωνίσει την "καθεστηκυία" τάξη. Αν διαφωνείτε με την κοινωνική δομή, αν είστε αναρχικοί, ή πολύ "ριζοσπάστες", κρατείστε τις απόψεις σας για τον εαυτό σας και για τις συνεδριάσεις του συλλόγου των δασκάλων. Δεν χρωστάνε τίποτα τα παιδάκια να τα κάνετε να μισήσουν την κοινωνία! Αυτό δε σημαίνει ασφαλώς ότι η πολιτική μας άποψη και δράση πρέπει να ξεκοπεί από τη εκπαιδευτική διαδικασία. Δεν είναι και δυνατόν άλλωστε. Απλά, ας αποφεύγουμε τις ακραίες δηλώσεις και δράσεις...

16ον Αισθανθείτε σίγουροι για τον εαυτό σας. Το επάγγελμά μας δεν απαιτεί τόσο περίσσευμα γνώσης όσο περίσσευμα καρδιάς. Δεν είναι δύσκολο, το "δασκαλίκι" είναι κάτι που είναι ενσωματωμένο σε κάθε άνθρωπο, απλώς πρέπει να καλλιεργηθεί. Σκεφτείτε: Μήπως ήταν δάσκαλοι οι γονείς σας; (αν και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να... ήταν)

17ον Πείστε τον εαυτό σας ότι επιτελείτε υψηλό λειτούργημα. Δεν θα σας πω εγώ τους λόγους, έπρεπε να το είχαμε μάθει στη σχολή αυτό. Αν νομίζετε ότι δεν έπρεπε να υπάρχουν σχολεία, ή ότι τα σχολεία είναι καταναγκαστικά ιδρύματα, καλύτερα να τα παρατήσετε. Είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο πρέπει να το κάνετε. Σε διαφορετική περίπτωση να είστε βέβαιοι ότι όλα θα πάνε καλά.

18ον. Τα λεφτά είναι λίγα. Αυτό είναι γνωστό. Βγείτε λοιπόν στο δρόμο και φωνάξτε. Όμως μην χαραμίζετε το απόγευμά σας σε άλλες δραστηριότητες πιο επικερδείς. Προετοιμαστείτε για την αυριανή μέρα στην τάξη ακόμα κι αν δεν μας πληρώνουν γι' αυτό. Αυτό δεν θα γίνεται συνέχεια. Μετά τον πέμπτο - έκτο χρόνο, θα προετοιμάζεστε όσο κι εγώ: καθόλου. Αυτό πάντως δε σημαίνει ότι θα σταματήσετε να γράφετε ασκήσεις, επαναληπτικά, φωτοτυπίες (αν κι αυτές καλό θα ήταν να λείπουν).

19ον Αν είστε εκπαιδευτικός της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τότε τα πράγματα είναι μάλλον διαφορετικά. Εκεί οι έφηβοι σίγουρα έχουν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης, άλλη συμπεριφορά. Πιστεύω πάντως ότι σε γενικές γραμμές, θα πρέπει να ισχύουν τα ίδια. Κάθε άνθρωπος εκτιμάει την σοβαρότητα, το ήθος και την εμμονή σε αρχές. Κάθε άνθρωπος σέβεται αυτόν που έχει ξεκαθαρισμένες απόψεις για το ρόλο και τους στόχους του.

20ον Μην νομίσετε ότι όλα αυτά που διαβάσατε θα σας βοηθήσουν και πολύ. Είναι κοινοτυπίες, πράγματα χιλιοειπωμένα και εν πολλοίς αυτονόητα. Μόνοι σας θα βρείτε την διέξοδο στο πιεστικό πρόβλημα της διατήρησης της πειθαρχίας της τάξης, που είναι και το μόνο που θα σας ανάγκαζε να διαβάσετε αυτές τις γραμμές. Εγώ το μόνο που προσπάθησα να κάνω ήταν να καταθέσω την εμπειρία μου γιατί βλέπω πολλούς νέους συναδέλφους να ταλαιπωρούνται και να πελαγοδρομούν, όπως έκανα κι εγώ τα πρώτα χρόνια.

Κι ίσως κι εγώ τότε να είχα την ανάγκη να μου πουν ότι δεν ήμουν ο μόνος, κι ότι όλα αυτά είναι παρά μια παροδική φάση -μάλλον απαραίτητη- στο δύσκολο έργο που κάνουμε... Γιατί ο σωστός Δάσκαλος, μόνο μέσα από το καμίνι της τάξης μπορεί να αναδυθεί. Και το καμίνι ψήνει... Δυστυχώς...

Read More

Η συγκλονιστική εξομολόγηση μίας δασκάλας για τα επιθετικά παιδιά...

Η συγκλονιστική εξομολόγηση μίας δασκάλας για τα επιθετικά παιδιά...

  Νοεμβρίου 24, 2019    Philippos Koutsakas

---

Αναδημοσιεύω ένα κείμενο που καταγράφει τη συγκλονιστική εξομολόγηση μιας δασκάλας για τα επιθετικά παιδιά (θα το βρείτε στο e-mesara.gr).

Αγαπητέ γονέα,

Το ξέρω. Ανησυχείς. Κάθε μέρα, το παιδί σου έρχεται στο σπίτι με μια ιστορία γι ΑΥΤΟ το παιδί. Αυτό που πάντα χτυπά, σπρώχνει, τσιμπάει, ξύνει, ίσως ακόμα και δαγκώνει τα άλλα παιδιά. Το παιδί που πρέπει πάντα να κρατάει το χέρι μου στο διάδρομο. Αυτό που έχει μια ιδιαίτερη θέση στο χαλί και που τις περισσότερες φορές κάθεται σε μια καρέκλα κι όχι στο πάτωμα. Το παιδί που σκαρφάλωσε πάνω από το φράχτη της παιδικής χαράς, ακριβώς τη στιγμή που της έλεγα να σταματήσει. Το παιδί που έχυσε το γάλα του γείτονά του στο πάτωμα σε μια έκρηξη θυμού. Επίτηδες. Ενώ έβλεπα. Και τότε, όταν του ζήτησα να το καθαρίσει, πέταξε όλο το χαρτί υγείας στο πάτωμα. Επίτηδες. Ενώ έβλεπα.

Ανησυχείς πως ΑΥΤΟ το παιδί, μπλοκάρει τη διαδικασία της μάθησης για το δικό σου το παιδί. Ανησυχείς πως παίρνει πάρα πολύ απ' το χρόνο και την ενέργειά μου κι ότι στερεί το "μερίδιο" που αναλογεί στο δικό σου παιδί. Ανησυχείς πως κάποια μέρα θα βλάψει κάποιον. Ανησυχείς πως αυτό ο "κάποιος" ίσως είναι το δικό σου παιδί. Ανησυχείς πως και το παιδί σου θ' αρχίσει να χρησιμοποιεί την επιθετικότητα για να πάρει αυτό που θέλει. Ανησυχείς πως το παιδί σου θα μείνει πίσω ακαδημαϊκά, επειδή παλεύει ακόμα και για να κρατήσει ένα μολύβι. Το ξέρω.

Το παιδί σου, αυτό το έτος, σε αυτή την τάξη, σε αυτή την ηλικία, δεν είναι ΑΥΤΟ το παιδί. Το παιδί σου δεν είναι τέλειο, αλλά γενικά ακολουθεί τους κανόνες. Είναι σε θέση να μοιράζεται τα παιχνίδια του με ειρηνικό τρόπο. Δεν πετά κάτω τα έπιπλα. Σηκώνει το χέρι του για να μιλήσει. Εργάζεται όταν έρχεται η ώρα για να εργαστούμε και παίζει όταν έρχεται η ώρα του παιχνιδιού. Μπορείς να το εμπιστευτείς πως θα πάει κατ 'ευθείαν στο μπάνιο και θα επιστρέψει κατ' ευθείαν πίσω, χωρίς να κάνει ανοησίες.

Το ξέρω. Κι εγώ ανησυχώ επίσης.

Βλέπετε, εγώ ανησυχώ όλη την ώρα. Σχετικά με ΟΛΑ αυτά. Ανησυχώ για το πιάσιμο του μολυβιού απ' το παιδί σας και για το πως προφέρει τα γράμματα ένα άλλο παιδί. Ανησυχώ για τη συστολή ενός μικρού παιδιού και για το μονίμως άδειο ταπεράκι ενός άλλου. Ανησυχώ πως το μπουφάν του Γκάβιν δεν είναι αρκετά ζεστό και πως ο μπαμπάς της Ταλίθα της φωνάζει γιατί γράφει ανάποδα το γράμμα "Β". Οι περισσότερες βόλτες με το αυτοκίνητο μου, ακόμα και οι στιγμές στο ντους μου, είναι γεμάτες από ανησυχία.

Αλλά ξέρω, θέλετε να μιλήσουμε γι ΑΥΤΟ το παιδί. Επειδή τα ανάποδα "Β" της Ταλίθα δεν πρόκειται να προκαλέσουν πρόβλημα στο δικό σας παιδί.

Θέλω κι εγώ να μιλήσω γι’ ΑΥΤΟ το παιδί, αλλά υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που δεν μπορώ να σας πω.
Δεν μπορώ να σας πω πως την υιοθέτησαν από ένα ορφανοτροφείο σε ηλικία 18 μηνών.
Δεν μπορώ να σας πω ότι βρίσκεται σε αυστηρή δίαιτα, για πιθανές τροφικές αλλεργίες και πως γι αυτό, είναι πεινασμένος. ΟΛΗ ΤΗΝ ΩΡΑ.
Δεν μπορώ να σας πω ότι οι γονείς της είναι στη μέση ενός φρικτού διαζυγίου και πως μένει με τη γιαγιά της.
Δεν μπορώ να σας πω ότι έχω αρχίσει ν' ανησυχώ πως η γιαγιά της πίνει.
Δεν μπορώ να σας πω πως η φαρμακευτική αγωγή του για το άσθμα, τον ταράζει.
Δεν μπορώ να σας πω ότι η μαμά της είναι μονογονέας κι έτσι (το παιδί) είναι στο σχολείο πριν καν ανοίξουμε, μέχρι τη στιγμή που η ώρα φύλαξης λήγει και πως η διαδρομή με το αυτοκίνητο μεταξύ σπιτιού και σχολείου διαρκεί 40 λεπτά και έτσι (το παιδί) κοιμάται λιγότερο κι απ' τις ώρες που κοιμούνται οι περισσότεροι ενήλικες.
Δεν μπορώ να σας πω ότι υπήρξε μάρτυρας ενδοοικογενειακής βίας.

Εντάξει, θα πείτε. Καταλαβαίνετε ότι δεν μπορώ να μοιραστώ προσωπικές ή οικογενειακές πληροφορίες. Απλά θέλετε να γνωρίζετε ΤΙ ΚΑΝΩ ΕΓΩ, για τη συμπεριφορά ΑΥΤΟΥ του παιδιού.

Θα ήθελα πολύ να σας πω. Αλλά δεν μπορώ.
Δεν μπορώ να σας πω ότι κάνει λογοθεραπείες, ότι η αξιολόγηση έδειξε σοβαρή διαταραχή και καθυστέρηση στη γλώσσα κι ότι ο θεραπευτής έχει εντοπίσει πως η επιθετικότητα συνδέεται με την απογοήτευση για την αδυναμία επικοινωνίας.
Δεν μπορώ να σας πω ότι συναντώ του γονείς του ΚΑΘΕ ΕΒΔΟΜΑΔΑ και πως και οι δύο συνήθως κλαίνε σε αυτές τις συναντήσεις.
Δεν μπορώ να σας πω ότι το παιδί κι εγώ έχουμε ένα μυστικό σήμα που κάνουμε με το χέρι μας, για να είναι σε θέση να μου πει πότε χρειάζεται να κάτσει μόνη της για λίγο.
Δεν μπορώ να σας πω ότι περνά το χρόνο της ανάπαυσης κουλουριασμένη στα πόδια μου, επειδή... "Με κάνει να νιώθω καλύτερα ο χτύπος της καρδιά σας, Κυρία".
Δεν μπορώ να σας πω ότι παρακολουθώ σχολαστικά τα περιστατικά των επιθέσεων τους τελευταίους τρείς μήνες και πως από πέντε περιστατικά την ημέρα, έχουμε πέσει σε πέντε την εβδομάδα.
Δεν μπορώ να σας πω πως η γραμματέας του σχολείου έχει συμφωνήσει να τον στέλνω στο γραφείο της για "βοήθεια", όταν κρίνω πως χρειάζεται αλλαγή σκηνικού.
Δεν μπορώ να σας πω πως "εναντιώθηκα" σε μια συνάντηση με το προσωπικό και πως με δάκρυα στα μάτια, ΙΚΕΤΕΥΣΑ τους συναδέλφους μου να την παρακολουθούν πιο στενά, να είναι ευγενικοί μαζί της τη στιγμή που εξοργίζονται επειδή χτύπησε κάποιον ΠΑΛΙ και αυτή τη φορά, μπροστά στο δάσκαλο.
Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που δεν μπορώ να σας πω γι ΑΥΤΟ το παιδί. Δεν μπορώ να σας πω ακόμα και τα καλά πράγματα.
Δεν μπορώ να σας πω πως η δουλειά του στην τάξη, είναι να ποτίζει τα φυτά και πως έκλαιγε με σπαραγμό όταν ένα από τα φυτά ξεράθηκε κατά τη διάρκεια των χειμερινών διακοπών απ' το σχολείο.
Δεν μπορώ να σας πω πως φιλά τη μικρή της αδελφή κάθε πρωί και πως της ψιθυρίζει "Είσαι η ηλιαχτίδα μου" προτού η μαμά σπρώξει το καροτσάκι και φύγουν.
Δεν μπορώ να σας πω ότι ξέρει περισσότερα για τις καταιγίδες απ' όσα γνωρίζουν οι περισσότεροι μετεωρολόγοι.
Δεν μπορώ να σας πω ότι συχνά ζητά να σας βοηθήσει στο ξύσιμο των μολυβιών και μάλιστα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
Δεν μπορώ να σας πω ότι χαϊδεύει τα μαλλιά του καλύτερού της φίλου, κατά το χρόνο της ανάπαυσης.
Δεν μπορώ να σας πω ότι όταν ένας συμμαθητής του κλαίει, ορμά πάνω του με το αγαπημένο παραμύθι απ' τη γωνιά της ανάγνωσης.

Βλέπετε, αγαπητοί γονείς, μπορώ να σας μιλήσω μόνο για το παιδί σας. Έτσι, αυτό που μπορώ να σας πω είναι το εξής:

Αν ποτέ, σε οποιοδήποτε σημείο, το παιδί σας ή κάποιο από τα παιδιά σας, γίνει ΑΥΤΟ το παιδί...
Δεν θα μοιραστώ ποτέ την οικογενειακή σας ιστορία με άλλους γονείς απ' την τάξη.
Θα επικοινωνώ μαζί σας συχνά, ξεκάθαρα κι ευγενικά.
Θα βεβαιωθώ πως υπάρχουν χαρτομάντηλα στις συναντήσεις μας κι αν μου το επιτρέψετε, θα σας κρατώ το χέρι όταν κλαίτε.
Θα υποστηρίζω το παιδί και την οικογένειά σας, για να λάβετε την υψηλότερη ποιότητα των εξειδικευμένων υπηρεσιών και θα συνεργαστώ με τους απαραίτητους επαγγελματίες στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Θα βεβαιωθώ ότι το παιδί σας λαμβάνει επιπλέον αγάπη και στοργή όταν τη χρειάζεται περισσότερο.
Θα είμαι η φωνή για το παιδί σας στη σχολική μας κοινότητα.
Θα συνεχίζω -ό,τι κι αν συμβεί- ν' αναζητώ τα καλά, καταπληκτικά, ειδικά, θαυμάσια χαρακτηριστικά του παιδιού σας.
Θα του υπενθυμίζω και σ' εκείνο και σ' ΕΣΑΣ, αυτά τα καλά, καταπληκτικά, ειδικά, θαυμάσια χαρακτηριστικά, ξανά και ξανά.
Κι όταν κάποιος άλλος γονέας θα έρθει σε μένα, με ανησυχίες για το παιδί ΣΑΣ...

Θα του πω όλα αυτά, πάλι από την αρχή.

Με τόση πολλή αγάπη,

Μια δασκάλα...

Το άρθρο δημοσιεύει στο http://missnightmutters.com/ η εκπαιδευτικός Amy Murray

Μετάφραση-Επιμέλεια: Αθανασία Ανεζάκη

Read More

Τι έμαθα κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο μηνών σε δημοτικό σχολείο :-)

Τι έμαθα κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο μηνών σε δημοτικό σχολείο :-)

  Νοεμβρίου 09, 2018    Philippos Koutsakas

---

Τι έμαθα κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο μηνών (ως κύριος των υπολογιστών και της πληροφορικής) σε δημοτικό σχολείο:

• δεκάδες συγκρούσεις μεταξύ μαθητών που τρέχουν με απίστευτες ταχύτητες φαντάζουν πιθανές κατά τη διάρκεια κάθε λεπτού του διαλείμματος, τελικά δεν συμβαίνει καμία (κατά λάθος)...
• πάντοτε να "βγαίνεις" αργά και με προσοχή από γωνίες αν δε θες να πέσει πάνω σου (στο ύψος του στομαχιού) και με φόρα ένα δευτεράκι ή τριτάκι "αστραπή" :-)
• γενικώς τα πρωτάκια (και μερικά δευτεράκια) κινούνται χαμηλότερα από το οπτικό σου πεδίο, προσοχή μην τα πατήσεις...
• είναι επίσης αναμενόμενο τα πρωτάκια να επευφημούν με δυνατή φωνή όλο ενθουσιασμό τον εαυτό τους ή τον συμμαθητή τους που κατάφερε να αποκαλύψει το κρυμμένο ζωάκι στην πλατφόρμα εκπαιδευτικών παιχνιδιών GCompris ή να σηκωθούν από τη θέση του για να δουν τη ζωγραφία του παρα-διπλανού τους, πρέπει να τους το εξηγήσεις ξανά και ξανά...
• μπορεί να χρειαστεί να δέσεις κορδόνια, να ανοίξεις συσκευασίες από bake rolls ή να ξεκινήσεις μπανάνες αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας
• το "καθίστε κάτω" στην σημειολογία των μικρών μαθητών σημαίνει "στο πάτωμα" και όχι στις καρέκλες, πολύ προσοχή χρειάζεται επίσης και στη χρήση του "καθίστε στα θρανία σας"...
• το "όσοι δεν συνεργάζεστε μπορεί τελικά να μην προλάβετε να παίξετε στο τέλος της ώρας" μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ένα μακρόσυρτο "ΙΙΙιιιιιιιχχχχχχχ" από τους μαθητές
• είναι αναμενόμενο τα πρωτάκια όταν κάθονται μπροστά σε έναν υπολογιστή-σειρήνα να μην ακούνε τις οδηγίες σου, μην το παίρνεις προσωπικά και μην ανεβάζεις την ένταση της φωνής σου, δεν έχει κανένα αποτέλεσμα (γενικώς μην παίρνεις τίποτε προσωπικά και μην ανεβάζεις σχεδόν ποτέ την ένταση της φωνής σου...)
• οι μικρότερες τάξεις θέλουν παιχνίδι (όχι στον υπολογιστή, γενικώς) και οι μεγαλύτερες έμπνευση, λειτούργησε ανάλογα...
• αν οι μαθητές ορμάνε στο εργαστήριο δευτερόλεπτα μετά το χτύπημα του "κουδουνιού για έξω" της προγούμενης ώρας, εσύ να χαίρεσαι...
• μην ενδώσεις στο friv, κράτα γερά...
• τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του δημοτικού βγάζουν σπυράκια όταν ακούνε τον όρο "εκπαιδευτικά", ακόμη και αν αφορά σε παιχνίδια. Μιά από τις κορυφαίες ατάκες που άκουσα την πρώτη εβδομάδα όταν οι μαθητές αντίκρισαν το GCompris ήταν: "Κύριε, δεν θέλουμε εκπαιδευτικά παιχνίδια, θέλουμε από τα κανονικά...")
• όσες φορές και αν το επαναλάβεις οι μαθητές πάντοτε θα ρωτάνε για το πως μπαίνει ο τόνος
• ένα απλό "όχι τώρα στο διάλειμμα" είναι αρκετό για να μειώσει κατακόρυφα την ανάγκη για νερό ή τουαλέτα μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα...
• και το σημαντικότερο όλων: η βοήθεια και οι συμβουλές των δακάλων και των παλιότερων συναδέλφων των ειδικοτήτων είναι υπέρ-πολύτομες, ρώτα, ρώτα και ξανά-ρώτα. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο πρώτων μηνών προσαρμογής η βοήθεια των συναδέλφων του σχολείου μου ήταν υπέρ-πολύτιμη (και τους ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτό)...

Στον πίνακα την πρώτη μου χρονία στην εκπαίδευση (2002-3) στην Τζια

Read More

Homo Sarcophilus

Homo Sarcophilus

  Σεπτεμβρίου 20, 2017    Philippos Koutsakas

---

Το αρχικό κείμενο είναι διαθέσιμο ΕΔΏ (στην ιστοσελίδα του γελωτοποιού). Πραγματεύεται το ζήτημα του ανταγωνισμού και προς το τέλος του κειμένου κάνει αναφορά και στις συνέπειες που έχει το ανταγωνιστικό εκπαιδευτικό μας σύστημα στους μαθητές μας...

Στην Ελλάδα άπαντες οι έχοντες ονύχια αγωνίζονται να σπαράξωσιν τους έχοντες πτερά – Ε. Ροΐδης

O διάβολος της Τασμανίας (sarcophilus harrisii) είναι το μεγαλύτερο σαρκοφάγο μαρσιποφόρο –μετά την εξαφάνιση, το 1936, του μαρσιποφόρου τίγρη της Τασμανίας.

Δεν είναι μεγαλύτερος από ένα μικρό σκύλο, όμως έχει τα πιο δυνατά σαγόνια ανάμεσα στα ζώα της ξηράς. Σαν τις ύαινες μπορεί να σπάσει οποιοδήποτε κόκαλο. Και σαν τις ύαινες είναι σαπροφάγο.

Αν το δεις ήρεμο πιθανότατα θα πιστέψεις ότι είναι ένα γλυκό ζωάκι, το οποίο θα μπορούσες να έχεις και για κατοικίδιο. Όμως ο διάβολος είναι γνωστός για την αγριότητα του –γι’ αυτό και ενέπνευσε τους καρτουνίστες να φτιάξουν τον Ταζ.

Στην Τασμανία όπου ζει (ένα νησί νότια της Αυστραλίας) δεν έχει εχθρούς, πέρα από τον άνθρωπο. Έτσι μπορούμε να παρατηρήσουμε πόσο άγριος είναι μόνο όταν μοιράζεται το φαΐ με τους «συμπολίτες» του. Κάθε τους γεύμα μοιάζει με ταινία τρόμου.

Αυτή του η αγριότητα, καθώς και η δολοφονική του ανταγωνιστικότητα, ερμηνεύτηκε πρόσφατα.

Ο διάβολος της Τασμανίας είναι, όπως προείπαμε, μαρσιποφόρο. Αυτό σημαίνει ότι τα μικρά μεγαλώνουν και θηλάζουν μέσα στον μάρσιπο της μητέρας τους, μέχρι να μεγαλώσουν αρκετά για να μπορούν να τραφούν μόνα τους.

Όλα ωραία και καλά ως εδώ. Και τα καγκουρό μεγαλώνουν μέσα σε μάρσιπο. Υπάρχει όμως μια μεγάλη διαφορά.

Η θηλυκή διαβολίνα γεννάει 20-30 μικρά κάθε φορά. Όμως μέσα στο μάρσιπο υπάρχουν μόλις 4 θηλές!

Όπως καταλαβαίνετε η διαβολίνα δεν ασχολείται με την ανατροφή των παιδιών της και τους καλούς τους τρόπους. Δεν πρόκειται να πει: «Γιωργάκη, εσύ έφαγες το φαγητό σου, άσε και τον αδελφό σου να φάει τώρα.»

Τα μικρά, τυφλά και πεινασμένα, πρέπει να ανταγωνιστούν με τα υπόλοιπα αδέλφια τους για μία από τις 4 θηλές. Όποιος δεν είναι αρκετά δυνατός ή δεν διεκδικεί το μερτικό του απ’ τη ζωή… Απλά πεθαίνει.

Το πιο μακάβριο είναι ότι τα μικρά μέσα στο μάρσιπο επωφελούνται από τον θάνατο των αδελφών τους, για λίγες παραπάνω πρωτεΐνες.

Μέσα από το μάρσιπο θα βγουν 3 ή 4 μικρά. Τα πιο δυνατά, τα πιο άγρια, τα πιο αποφασισμένα. Αυτό, εξελικτικά, έχει τεράστια σημασία. Τα τέσσερα που θα επιβιώσουν θα είναι τα πιο ανταγωνιστικά. Οπότε και τα παιδιά τους θα κουβαλάνε τα γονίδια της ανταγωνιστικότητας.

Αν κάποιο γεννηθεί πιο ήρεμο, πιο «φιλειρηνικό», απλά δε θα προλάβει να βγει από τον μάρσιπο, οπότε δε θα μεταδώσει τα γονίδια της «φιλειρηνικότητας» στα παιδιά του –και στο είδος του.

Ο διάβολος της Τασμανίας θα μπορούσε να είναι το σύμβολο του ανεξέλεγκτου νεοφιλελευθερισμού, αν οι νεοφιλελεύθεροι είχαν το γνώθι σαυτόν.

Στη σύγχρονη οικονομία θα επιβιώσει μόνο όποια επιχείρηση καταφέρει να «φάει» τους ανταγωνιστές της. Δεν υπάρχουν κανόνες δεοντολογίας.

«Οι νόμοι γράφονται από τους νικητές», παραφράζοντας τον Αδόλφο.

Οι μικροί και αδύναμοι θα καταπατηθούν, ενώ οι μεγάλοι θα τραφούν από το γάλα της Μεγάλης Μητέρας, του Κράτους.

Οι νεοφιλεύθεροι παρουσιάζουν τον κανιβαλισμό ως επίτευγμα: Επιβιώνουν οι πιο ικανοί.

Όμως όποιος μπορεί να δει βλέπει.

Βλέπει ότι ικανότητα σημαίνει διαπλοκή συμφερόντων.

Σημαίνει δωροδοκία των ανωτέρων και απόλυτη αδιαφορία για όσους δεν κατέχουν θέσεις εξουσίας.

Σημαίνει εκφοβισμός και εκμετάλλευση των “μη-ικανών”.

Σημαίνει καταστρατήγηση κάθε δικαιώματος.

Σημαίνει εξόντωση των πολλών (των 26) για να απολαμβάνουν οι λίγοι (οι 4).

Και κοινωνιολογικά το παράδειγμα του διαβόλου της Τασμανίας μπορεί να μας πει πολλά.

Παρατηρήστε πως λειτουργεί το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα παιδιά δε μαθαίνουν να συνεργάζονται και να βοηθάνε τους πιο αδύναμους. Ο σκοπός του σχολείου δεν είναι η κοινωνικοποίηση (ότι και να λένε οι εκπαιδευτικοί, οι ψυχολόγοι και οι υπουργοί), αλλά ο ατομικισμός.

Δεν προωθείται η συνεργασία και η αλληλεγγύη, αλλά ο ανταγωνισμός. Δεν κρίνονται ως τάξη, ως ομάδα, αλλά ως άτομα.

Αντί να αναπτύσσουν τις ιδιαίτερες ικανότητες τους μέσα από μια συνολική προσπάθεια και να επαινούνται για αυτό, διδάσκονται πως να πρωτεύουν –προσωπικά.

Ο καλός μαθητής οφείλει να κρύψει το γραπτό του για να μην αντιγράψει ο αδύναμος, αυτό είναι κάτι που το μαθαίνουμε από την πρώτη τάξη του σχολείου.

Αντί να μαθαίνουν να μοιράζονται, μαθαίνουν να επικρατούν, πάση θυσία –προσωπική και συλλογική.

Έτσι, όταν βγαίνουν από το μάρσιπο, δώδεκα χρόνια μετά, είναι έτοιμοι να κανιβαλίσουν. Γιατί ξέρουν ότι το μόνο που έχει σημασία είναι να είσαι νικητής. Χωρίς ηθικούς ενδοιασμούς και δευτερογνωμίες.

Οι νικητές επιβιώνουν, οι χαμένοι τρώγονται.

Σαν ανθρώπινοι διάβολοι της Τασμανίας δείχνουν τα δόντια τους και τις προθέσεις τους πάνω από τα πτώματα.

Σαπροφάγοι και ανένδοτοι θα κληροδοτήσουν στα παιδιά τους τα γονίδια της επιθετικότητας. Για να επιβιώσουν κι εκείνα –κανιβαλίζοντας με τη σειρά τους.

Ήταν ο Μιλ που είχε πει ότι μόνο μέσα από μια ελεύθερη κοινωνία μπορεί να γεννηθεί ένας ελεύθερος άνθρωπος.

Θα μάθει να σκέφτεται, να σέβεται, να συνεργάζεται, να υποστηρίζει, να υπερασπίζεται.

Και φυσικά εκεί έρχεται η απαραίτητη αντίρρηση: Η κότα δεν έκανε το αυγό ή το αυγό δεν έκανε την κότα;

Την ελεύθερη κοινωνία θα την σχηματίσουν ελεύθεροι άνθρωποι. Και πως μπορεί να δημιουργηθεί μια τέτοια κοινωνία –η οποία θα γαλουχήσει τους ανθρώπους με ελευθερία- όταν δεν υπάρχει ελευθερία;

Read More

Μήνυση κατά των σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων...

Μήνυση κατά των σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων...

  Δεκεμβρίου 31, 2016    Philippos Koutsakas

---

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είπε κάποτε: "Όλοι οι άνθρωποι είναι ιδιοφυΐες" αλλά αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητα του να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο, θα περάσει ολόκληρη τη ζωή του πιστεύοντας ότι είναι ηλίθιο.

Κάπως έτσι ξεκινάει το βίντεο του Price Ea (κανάλι youtube εδώ) στο οποίο "μηνύει" τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα για την τάση ισοπέδωσης που επιδεικνύουν απέναντι στους μαθητές (και όχι μόνο)...

Το βίντεο (με ελληνικούς υπότιτλους) εδώ...

Συνεργασία, όχι Ανταγωνισμός...

Read More

Όλα είναι θέμα παιδείας!!!

Όλα είναι θέμα παιδείας!!!

  Δεκεμβρίου 31, 2016    Philippos Koutsakas

---

Κείμενο το Δημήτρη Ζεγγίνη (διαθέσιμο εδώ)

Η αξιολόγηση για το επίπεδο της εκπαίδευσης στην Ελλάδα από την PISA μάς έριξε ως συνήθως από τα σύννεφα. Μπορεί να κατηγορούμε οι ίδιοι τα σχολεία μας, αλλά όταν το κάνουν οι ξένοι δεν μας αρέσει. Όπως και πολλά άλλα που όταν μας τα λένε οι ξένοι δεν μας αρέσει. Η παιδεία είναι όμως το αιώνιο φετίχ του νεοέλληνα. Άλλωστε, όλα είναι θέμα παιδείας. Έτσι δεν λένε στα καφενεία της επικράτειας; Και φυσικά είναι θέμα του κράτους. Ο γονιός δεν έχει καμία ευθύνη. Αυτό στη θεωρία, γιατί στην πράξη το κράτος διά των εκπαιδευτικών του δεν ανέλαβε ποτέ την ευθύνη. Ή μήπως βολεύει όλους να μην αναλάβει την ευθύνη;

Υπάρχει μια μελέτη του ΙΟΒΕ του 2013 για τις δαπάνες εκπαίδευσης (ιδιωτικής και δημόσιας) στην Ελλάδα. Ένα στοιχείο είναι αποκαλυπτικό. Οι Έλληνες ξοδεύουν συγκριτικά περισσότερα χρήματα στην προσχολική και στην ανωτέρα/ανωτάτη εκπαίδευση. Στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια οι δαπάνες μειώνονται. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις κοινωνικές κατηγορίες. Στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα η μείωση είναι μικρότερη και αυξάνεται στα μεσαία και περισσότερο στα χαμηλά. Αλλά παντού υπάρχει μείωση.

Με άλλα λόγια, ο Έλληνας ενδιαφέρεται περισσότερο για την προσχολική εκπαίδευση και την πανεπιστημιακή. Είναι ευεξήγητο για την πανεπιστημιακή, γιατί από αυτήν εξαρτάται η καριέρα του παιδιού. Δεν είναι τόσο ευεξήγητο για τον προσχολική. Αν το δούμε καλύτερα όμως, θα διαπιστώσουμε πως ο νέος γονιός ξοδεύει πολλά για το παιδί του όταν είναι στην προσχολική ηλικία. Από ρούχα, παιχνίδια κλπ. μέχρι παιδικούς σταθμούς και άλλες δραστηριότητες. Έχει την αγωνία να μη λείψει τίποτα στο παιδί του. Η αγορά αντιλαμβάνεται αυτή τη μεγάλη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών και γι’ αυτό αυξάνει τις τιμές.

Φαίνεται όμως από τη μελέτη πως ο Έλληνας γονιός, ιδίως των φτωχότερων και μεσαίων στρωμάτων, μειώνει δραστικά τις δαπάνες εκπαίδευσης στις βασικές ηλικίες της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας. Εκεί δηλαδή που το παιδί παίρνει τις βάσεις για τη μόρφωσή του και την ευρύτερη καλλιέργειά του. Ασυνείδητα έχει περάσει, και λόγω του συστήματος των πανελληνίων, πως όλα παίζονται για το μέλλον του παιδιού στα δύο τελευταία χρόνια του Λυκείου. Άρα, τότε πρέπει να φορτσάρει η οικογένεια. Τα υπόλοιπα χρόνια μικρή σημασία έχουν.

Φυσικά αυτό είναι λάθος, γιατί σε αυτές τις ηλικίες αποκτάται ο βασικός οπλισμός πάνω στον οποίο θα βασιστεί το οικοδόμημα της περαιτέρω εκπαίδευσης, αλλά και της συνολικής καλλιέργειας του ατόμου. Αυτή η πρακτική των Ελλήνων γονέων αντικατοπτρίζεται και στην αξιολόγηση της PISA. Το συνολικό επίπεδο των Ελλήνων μαθητών είναι χαμηλό. Άριστοι υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα. Αλλά το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, και θα έλεγα η ελληνική κοινωνία γενικότερα, δεν ενδιαφέρεται για τον μέτριο και τον κακό μαθητή. Αντιθέτως, τα καλά εκπαιδευτικά συστήματα ενδιαφέρονται πρωτίστως για τον μέτριο και τον κακό. Αυτούς προσπαθούν να ανεβάσουν, αφού ο καλός και ο άριστος έτσι κι αλλιώς θα προχωρήσουν. Σε αυτό το πλαίσιο, το εκπαιδευτικό σύστημα συμβάλλει στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της κοινωνίας και της οικονομίας.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό στην Ελλάδα; Έχει να κάνει με τη γενικότερη αντίληψη του Έλληνα για την εκπαίδευση. Η εκπαίδευση στο δημοτικό και στο γυμνάσιο/λύκειο είναι κάτι που απλώς προετοιμάζει τον μαθητή για το πανεπιστήμιο και δι’ αυτού για την επαγγελματική αποκατάσταση. Μέσα από αυτό το λούκι της εκπαίδευσης κάποια στιγμή θα πιάσει δουλειά, κατά προτίμηση στο Δημόσιο ή σε δουλειές κατά κοινή ομολογία προσοδοφόρες — γιατρός, δικηγόρος, μηχανικός. Οι δεύτερες είναι για τους άριστους, οι πρώτες για τους μέτριους και για τους κακούς. Άρα δεν έχει σημασία τι ξέρουν πραγματικά οι μέτριοι και κακοί, αφού μια θέση στο Δημόσιο ή μια θέση χαμηλών προσόντων στον ιδιωτικό τομέα θα την πιάσουν — και ποιος νοιάζεται τι ξέρουν.

Μειώνοντας όμως συνεχώς τις προσδοκίες, μειώνονται και οι απαιτήσεις, άρα και η διαδικασία της μάθησης γίνεται μια ανούσια διεκπεραίωση χωρίς στόχους και μετρήσιμα αποτελέσματα. Θα έλεγα, χωρίς μεγάλη υπερβολή, πως δώδεκα χρόνια στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση το παιδί χάνει τον χρόνο του. Μαθαίνει, ή μάλλον παπαγαλίζει, τα απολύτως απαραίτητα για να μπει στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Τίποτα περισσότερο. Έτσι, τα χρόνια της μεταπολίτευσης βγαίνουν από το εκπαιδευτικό σύστημα γενιές μαθητών που έχουν σοβαρές δυσκολίες να κατανοήσουν ένα κείμενο και ακόμα περισσότερο να κατανοήσουν ένα απλό επιστημονικό κείμενο. Υπάρχουν και γι’ αυτό διεθνείς μελέτες που το αποδεικνύουν, αλλά τι χρεία έχουμε αυτών; Αρκεί να παρατηρήσει κανείς την καθημερινότητα μιας δημόσιας ή ιδιωτικής υπηρεσίας στη χώρα μας για να δει το χαμηλό επίπεδο νοηματικής επεξεργασίας εννοιών, στοιχείων και δεδομένων των σύγχρονων Ελλήνων.

Ας επανέλθουμε όμως στο ερώτημα της πρώτης παραγράφου. Φαίνεται πως η κατάσταση βολεύει τους πάντες. Και το κράτος γιατί δεν νιώθει την ανάγκη να κάνει τίποτα ουσιαστικό για την παιδεία πέραν των αλλαγών στις πανελλήνιες εξετάσεις. Αυτό άλλωστε έχει σημασία για τον Έλληνα γονιό. Από την άλλη, ο γονιός βολεύεται να επαφίεται σε μια παιδεία ανούσια και χωρίς βάθος, αφού κανείς δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω στη ζωή του. Ένα κουτσό, στραβό πτυχίο, ένα μεταπτυχιακό της συμφοράς, καμιά ξένη γλώσσα από την τηλεόραση και το internet και όλα καλά. Υπάρχουν και οι άριστοι βέβαια. Ναι, υπάρχουν, υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα. Αλλά αυτοί έτσι κι αλλιώς πάντα μόνοι τους πορεύονται.

Μόνοι μας, κράτος και κοινωνία, τα τελευταία σαράντα χρόνια αποφασίσαμε πως η εκπαίδευση δεν είναι μηχανισμός κοινωνικής εξέλιξης και ανόδου και το κάναμε πράξη. Στην εποχή των παχιών αγελάδων που το χρήμα ερχόταν από παντού, η κοινωνική ανέλιξη γινόταν με αυτό το χρήμα και η εκπαίδευση παρείλκε. Τώρα όμως στην κρίση βλέπουμε και βιώνουμε το σοβαρό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της εκπαίδευση μας. Το οποίο αντικατοπτρίζεται στο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και της κοινωνίας μας.

Ναι, όλα τελικά είναι θέμα παιδείας.

είναι, όντως...

Read More

Ηθική νοημοσύνη: το αντίδοτο στην κρίση (αξίων) που ζούμε(;)

Ηθική νοημοσύνη: το αντίδοτο στην κρίση (αξίων) που ζούμε(;)

  Μαΐου 29, 2016    Philippos Koutsakas

---

αντιγράφω (πηγή:) από το kids.in.gr

Τι είναι ηθική νοημοσύνη; Είναι απαραίτητη στη σημερινή εποχή; Τι κοινωνία δημιουργεί;

Είναι η αρετή που μας μαθαίνει να κάνουμε όλα αυτά που οφείλουμε και όχι αυτά που μας αρέσει να κάνουμε.

Ηθική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να ξεχωρίζεις το καλό απ’ το κακό, αλλά και να σέβεσαι τις αξίες των άλλων. Με άλλα λόγια, το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε σ ένα παιδί.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι νοημοσύνης. Κάποιοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ή ο Μπιλ Γκέιτζ. Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, για παράδειγμα οι μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Τζον Στάινμπεκ και η Άιρις Μέρντοχ, άνθρωποι δηλαδή που μπορούν να αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό.

Επίσης, υπάρχει η πρακτική νοημοσύνη. Είναι οι άνθρωποι που δίνουν λύσεις σε προβλήματα, μπορούν να φτιάξουν ένα αυτοκίνητο, να δώσουν λύση όταν πλημμυρίσει το υπόγειο ή να λύσουν εύκολα μια εξίσωση. Επιπλέον, υπάρχει και η αισθητική νοημοσύνη, αυτή που διαθέτουν οι καλλιτέχνες, οι ζωγράφοι και οι μουσικοί. Κάποιες φορές, ιδιαίτερα στους μουσικούς και στους συνθέτες, η ευφυΐα αυτή συνδυάζεται με μαθηματική ευφυΐα.

Τέλος, υπάρχει κι ένα άλλο είδος ευφυΐας, ίσως το λιγότερο γνωστό, η λεγόμενη ηθική νοημοσύνη. Πρόκειται για το είδος εκείνο της εξυπνάδας που συνδυάζει τη δύναμη του χαρακτήρα με την ορθή κρίση, δύο προσόντα που συνήθως απαξιώνουμε γιατί δεν τα θεωρούμε και τόσο σημαντικά. Είναι η αρετή που μας μαθαίνει να κάνουμε όλα αυτά που οφείλουμε και όχι αυτά που μας αρέσει να κάνουμε.

Τι είναι η ηθική νοημοσύνη;

Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Robert Coles στο βιβλίο του The Moral Intelligence Of Children (Η ηθική νοημοσύνη των παιδιών) διατυπώνει την άποψη ότι τα παιδιά χρειάζονται κάτι περισσότερο από επιτυχία στις σπουδές τους και από την ικανότητα να τα πηγαίνουν καλά με τους άλλους για μια ικανοποιητική ζωή.

Χρειάζονται συνείδηση, δηλαδή την ικανότητα να ερμηνεύουν αυτά που νιώθουν και να είναι σίγουρα γι’ αυτά που ξέρουν. Τα παιδιά με αναπτυγμένη την ηθική νοημοσύνη βιώνουν συναισθηματική ασφάλεια επειδή εμπιστεύονται την εσωτερική αίσθηση που διαθέτουν για να διακρίνουν το σωστό απ’ το λάθος, το καλό απ’ το κακό. Αυτό είναι που τα βοηθάει να αισθάνονται ισχυρούς δεσμούς με τους άλλους ανθρώπους, όπως με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συμμαθητές τους.

Οι επτά βασικές αρετές της ηθικής νοημοσύνης

Στο βιβλίο Building Moral Intelligence (Χτίζοντας την Ηθική Νοημοσύνη) ο καθηγητής Dr Michele Borba και συγγραφέας του βιβλίου δίνει ένα σαφές πλάνο για το πώς μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά τις αρετές της ηθικής νοημοσύνης. Αυτές λοιπόν είναι επτά και καθεμία μπορεί να διδαχτεί με συγκεκριμένους τρόπους.

1. Ενσυναίσθηση:

Είναι η ικανότητα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.

Για να την αποκτήσει το παιδί θα πρέπει να το βοηθήσουμε να καλλιεργήσει την ευαισθησία του, να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του, αλλά και να του δείξουμε τον τρόπο να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων.

2. Συνείδηση:

Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις το σωστό και να μπορείς να το κάνεις.

Πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για ηθική ανάπτυξη στην οικογένεια, να διδάξουμε στο παιδί να ξεχωρίζει το καλό απ’ το κακό και να ενισχύσουμε την ηθική του ανάπτυξη (να βοηθάει, για παράδειγμα, όσους έχουν ανάγκη).

3. Αυτοέλεγχος:

Είναι η ικανότητα να ελέγχουμε τις σκέψεις και τις πράξεις μας και να λειτουργούμε με τον τρόπο που έχουμε μάθει πως είναι ο σωστός.

Καλό είναι να διδάξουμε ως προτεραιότητα την αρετή της αυτοπειθαρχίας. Επίσης, να μάθουμε στο παιδί να θέτει στόχους και να βάζει τα δυνατά του για να τους πραγματοποιήσει.

4. Σεβασμός:

Είναι το να δείχνεις πως εκτιμάς τους άλλους φροντίζοντάς τους, αλλά και μιλώντας τους με πολιτισμένο τρόπο.

Για να βοηθήσουμε το παιδί θα πρέπει να του διδάξουμε το σεβασμό αφού πρώτα το… σεβαστούμε. Πρέπει επίσης να του μάθουμε την αρετή της ευγένειας δίνοντας έμφαση στους καλούς τρόπους. Είναι ένα εφόδιο που θα έχει για όλη του τη ζωή.

5. Καλοσύνη:

Το να νοιάζεσαι για την ευημερία και τα αισθήματα των άλλων.

Διδάσκοντας στα παιδιά την αξία της καλοσύνης, αλλά και μαθαίνοντάς τα να επαναστατούν στη φτώχεια και στη μιζέρια τα εισάγουμε στη δύσκολη αξία της καλοσύνης.

6. Ανεκτικότητα:

Το να σέβεσαι τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων ακόμη κι αν διαφωνείς με τα πιστεύω τους.

Από πολύ νωρίς τα μικρά παιδιά πρέπει να μάθουν και να τους γίνει συνείδηση πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ανεξαρτήτως χρώματος, καταγωγής, θρησκείας ή εμφάνισης.

7. Δικαιοσύνη:

Το να διαλέγεις την ανοιχτόμυαλη συμπεριφορά και να συμπεριφέρεσαι δίκαια στους άλλους.

Μάθετε στο παιδί σας τι είναι δικαιοσύνη, διδάξτε του να συμπεριφέρεται δίκαια καθώς και τους τρόπους να αντιδρά στο άδικο.

Πώς θα χτίσετε την ηθική νοημοσύνη του παιδιού

Μια άλλη επίσης ενδιαφέρουσα άποψη για την ηθική νοημοσύνη είναι αυτή της αμερικανίδας ψυχολόγου και ειδικής σε θέματα ανατροφής Mimi Doe. «Η διανοητική και η συναισθηματική αντίληψη είναι σημαντικές», λέει η ψυχολόγος «στην ερώτηση όμως για το τι μετράει περισσότερο, το μυαλό ή η καρδιά, συνήθως ξεχνάμε την ψυχή.

Και αυτή είναι που έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός παιδιού». Μέσω της ιστοσελίδας της για την πνευματική ανατροφή των παιδιών, η Ντο παρέχει συμβουλές και υποστήριξη στους γονείς που θέλουν να αναθρέψουν ηθικά τα παιδιά τους.

Να σκέφτεστε θετικά

Τα παιδιά ανταποκρίνονται πάντα στις υψηλές ή χαμηλές προσδοκίες των γονιών τους, γι’ αυτό τοποθετήστε τον πήχη ψηλά. Να εμπιστεύεστε τις επιλογές του παιδιού σας. Προτιμήστε να πιστεύετε ότι θα κάνει το σωστό και όχι το λάθος. Και περιμένετε από αυτό να δείχνει σεβασμό σε σας, στους άλλους και στον εαυτό του. Πάνω απ’ όλα, όμως, να πιστεύετε ότι θα έχει μια ευτυχισμένη ζωή.

Αποφεύγετε να διαβάζετε δυσάρεστες έρευνες και να φοβάστε διαρκώς για το μέλλον του. Στην εποχή του υλισμού και της «τοξικής παιδικής ηλικίας» είναι εύκολο να μας κατακλύσει ο φόβος ότι οι ζωές των παιδιών μας πήγαν στραβά με κάποιον τρόπο. Κι όμως, η παιδική ηλικία μπορεί να είναι ακόμα μια περίοδος διασκέδασης και αθωότητας και να έχει πολλά ηλιόλουστα απογεύματα με παιχνίδια στην πλατεία.

Μάθετε να ζείτε τη στιγμή

«Τα παιδιά το καταλαβαίνουν όταν δεν είστε πραγματικά συγκεντρωμένοι σε αυτά», μας λέει η Ντο. Η αφηρημάδα και η συνεχής έγνοια για άλλα πράγματα εκλαμβάνεται από εκείνα ως αδιαφορία. Όπως χαρακτηριστικά είπε ένα τετράχρονο παιδί: «Μαμά, μπορείς να με ακούσεις με το μπροστινό μέρος του προσώπου σου;» Το πιο σημαντικό πράγμα λοιπόν που μπορείτε να διαθέσετε στο παιδί σας είναι ο χρόνος σας.

Και αν αφιερώσετε χρόνο, θα μπορέσετε να χαλαρώσετε και να απολαύσετε τη στιγμή. Πολύ συχνά, πολύτιμες στιγμές μάς προσπερνούν γιατί είμαστε πολύ απασχολημένοι για να τις διακρίνουμε ή ανησυχούμε για κάτι που έχει ήδη περάσει ή μας απασχολεί κάτι άλλο που μπορεί να συμβεί ή και να μη συμβεί. Αντ’ αυτού, δοκιμάστε να αφιερώσετε όλη σας την προσοχή στο παρόν.

Κατεβάστε ταχύτητα

Αυτό είναι πολύ σημαντικό αν θέλετε να απολαύσετε τις ώρες που περνάτε με τα παιδιά σας. Αναπτύξτε δομές και υιοθετήστε συνήθειες στη ζωή σας που να δίνουν και σε σας και σε εκείνα χώρο να αναπνεύσετε.

Για παράδειγμα, ξεκινήστε δέκα λεπτά νωρίτερα για το ραντεβού με το γιατρό, για να μπορέσετε να περπατήσετε με το παιδί στο πάρκο που βρίσκεται στο δρόμο για το ιατρείο και να σταματήσετε για να μυρίσετε τα λουλούδια. Αυτά τα μικρά πράγματα είναι που βοηθούν τα παιδιά να καλλιεργήσουν τον ψυχισμό τους και τα κάνει να αισθάνονται ότι ζουν σε έναν θαυμαστό κόσμο.

Να επιβραβεύετε και τη συλλογική προσπάθεια

Παρακολουθείτε το παιδί σας που παίζει ποδόσφαιρο. Στο τέλος του αγώνα τρέχει προς το μέρος σας ζητώντας την επιβράβευση. Εσείς του λέτε: (α) «Ουάου! Ήσουν με διαφορά ο καλύτερος παίκτης στο γήπεδο. Είσαι πραγματικά εκπληκτικός» ή (β) «Τι καταπληκτική ομάδα που έχετε, όλοι σας δουλέψατε έξοχα. Ήταν ένα συναρπαστικό παιχνίδι».

Όλοι μπαίνουμε στον πειρασμό να υιοθετήσουμε την πρώτη επιλογή επειδή τα παιδιά λατρεύουν τους επαίνους και διψούν για την αποδοχή των γονιών τους. Καλύτερα όμως να επιλέξετε τη δεύτερη. «Υπενθυμίζοντας στο παιδί ότι είναι μέρος ενός συνόλου -σε αυτή την περίπτωση μιας ποδοσφαιρικής ομάδας- αποκτά την αίσθηση ότι συνυπάρχει δημιουργικά και σε σχέσεις εξάρτησης με τους άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι στοιχείο-κλειδί για την ανάπτυξη μιας υγιούς συνείδησης», λέει η ψυχολόγος.

Γίνετε χαρούμενοι

Πριν αρχίσετε να ανησυχείτε για την ευτυχία του παιδιού σας, χρειάζεται πρώτα να αναζητήσετε τη δική σας. Τα παιδιά μπορούν να δουν πέρα από τα ψεύτικα χαμόγελα. Αν εκτιμάτε τον εαυτό σας, το παιδί σας θα το νιώσει και αυτό θα είναι ένα από τα πιο πολύτιμα μαθήματα ζωής. Η Μίμι Ντο μιλά για ένα δίλημμα που αντιμετώπισε κάποιο Σάββατο πρωί, όταν δεν μπορούσε να αποφασίσει αν θα πήγαινε στο μάθημα της γιόγκα (η «εγωιστική» επιλογή) ή αν θα έμενε στο σπίτι για να περάσει λίγο ποιοτικό χρόνο παρέα με τα παιδιά της (η επιλογή της «καλής μητέρας»).

Τελικά, αποφάσισε η μικρή της κόρη για εκείνη: «Μου είπε να πάω επειδή μετά το μάθημα της γιόγκα είμαι καλύτερος άνθρωπος και πιο καλή παρέα», θυμάται η Ντο. Όταν είστε χαρούμενοι και χαλαροί, αντανακλάτε θετική ενέργεια. Είναι μεταδοτική. Μην προσποιείστε ότι είστε οι τέλειοι γονείς, απλώς να είστε χαρούμενοι. Τόσο απλά.

Βρείτε την ψυχή σας

Δεν χρειάζεστε την επίσημη θρησκεία για να έρθετε σε επαφή με την ψυχή σας. «Λαμβάνω συνεχώς γράμματα από γονείς που λένε ότι έχουν ανάγκη και πραγματικά διψάνε να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε ένα πνευματικό σπίτι, αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν, επειδή έχουν απομακρυνθεί από την οργανωμένη θρησκεία», εξηγεί η Ντο. «Ωστόσο, η πνευματικότητα έρχεται από μέσα μας. Είναι το να έρθουμε σε επαφή με την εσώτερη αίσθηση του θαυμασμού και της χαράς και με το τι σημαίνει να είμαστε σε επαφή με τους άλλους ανθρώπους».

Κάνετε τα πιστεύω σας πράξεις

«Τα παιδιά είναι άγρυπνοι φρουροί της ηθικής των μεγάλων –ή της έλλειψής της», επισημαίνει ο καθηγητής Ρόμπερτ Κόουλς. «Ένα παιδί θα ψάξει για ενδείξεις σχετικά με το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται και σίγουρα θα βρει πολλές από τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι γονείς ζούμε τη ζωή μας». Με άλλα λόγια, μη μένετε στα λόγια. Κάνετε τα πιστεύω σας πράξη.

Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε...

Τα μικρά παιδιά είναι πνευματικά από τη φύση τους. Δεν χρειάζεται να τους μάθετε να βιώνουν το θαυμασμό και τη χαρά. Επίσης, έχουν έναν φυσικό δεσμό με τους άλλους ανθρώπους και με το σύμπαν, αλλά η κουλτούρα μας τον καταστρέφει. Όταν γίνεστε γονείς, έχετε μια καλή ευκαιρία να επανεκτιμήσετε τις αξίες σας και να επανασυνδεθείτε με τον δικό σας πνευματικό εαυτό.

«Η εγκυμοσύνη είναι το σημείο εκκίνησης για τόσες πολλές μητέρες», λέει η Ντο. «Είναι η περίοδος κατά την οποία επανασυνδέονται με την πνευματικότητά τους. Τι θα μπορούσε να είναι πιο πνευματικό από μια νέα ζωή που μεγαλώνει μέσα μας;»

Το κλειδί είναι να διατηρήσουμε αυτό το συναίσθημα σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της ανατροφής του παιδιού. «Πολύ συχνά η φυσική πνευματικότητα των παιδιών συνθλίβεται από καλοπροαίρετους γονείς που ενδιαφέρονται να δουν αποτελέσματα και από ένα ανταγωνιστικό σχολικό σύστημα», προειδοποιεί η Ντο. «Ό,τι κι αν συμβεί, όμως, μην αφήσετε την αίσθηση θαυμασμού του παιδιού σας να μαραθεί και να σβήσει».

...και ποτέ δεν είναι αργά

Όλοι οι γονείς τα θαλασσώνουν μερικές φορές, μην ανησυχείτε. Μάθετε να λέτε συγγνώμη και να προχωράτε. Είναι πάντα χρήσιμη μια δεύτερη ευκαιρία τόσο για τον εαυτό σας όσο και για τα παιδιά. Με αυτό τον τρόπο τους δείχνετε και πώς να αντιμετωπίζουν τα δικά τους λάθη.

Ηθική νοημοσύνη για μια πιο έξυπνη κοινωνία

Το χτίσιμο της ηθικής νοημοσύνης δεν είναι βοηθητικό μόνο για το παιδί, αλλά και για όλη την κοινωνία. Με άλλα λόγια, η ηθική εξυπνάδα είναι το αντίδοτο στη μιζέρια και στην απώλεια της ελπίδας. Ένα ηθικά εκπαιδευμένο άτομο μπορεί να κυριαρχήσει στον άκρατο αυθορμητισμό του, να πολεμήσει τη βία και την κατάθλιψη. Είναι αντίδοτο στη βίαιη συμπεριφορά και μπορεί να δώσει υπόσταση σε μια άδεια ζωή.

Η ηθική νοημοσύνη είναι ίσως η πιο ανθρωποκεντρική απ’ όλες και σίγουρα εκείνη που μπορεί να συμβάλλει στο χτίσιμο μιας πιο δίκαιης και ευτυχισμένης κοινωνίας.

Φωτογραφία άρθρου: Ronda de la paz y la eterna primavera, Maugdo Vasquez Lopez

Read More

Η ευλογία του να είσαι καθηγητής...

Η ευλογία του να είσαι καθηγητής...

  Μαΐου 16, 2016    Philippos Koutsakas

---

Το κείμενο είναι της Φρόσως Μαγκαφοπούλου και το βρήκα εδώ. 

Μπαίνει με τα χίλια στην κατηγορία there is always hope :-)

Απολαύστε το...

Ίσως πάνε πολλά χρόνια από τότε που κάποιος σε πήρε απ’ το χέρι και σε οδήγησε στο πρώτο σου σχολείο μα ακόμα ορκίζεσαι πως μπορείς να νιώσεις εκείνη τη γλυκιά αγωνία μπροστά στο άγνωστο που σου έσφιγγε το στομάχι. Τα χρόνια πέρασαν, το Δημοτικό έγινε Γυμνάσιο, το Γυμνάσιο έγινε Λύκειο και το Λύκειο με τη σειρά του Πανεπιστήμιο· το σφίξιμο ονομάστηκε επίσημα άγχος και το φτερούγισμα –υπό τους νέους όρους, των «μεγάλων»– ομοίως μα ακόμα κι έτσι στιγμή δεν έπαψες ν’ αγαπάς αυτήν την αίσθηση της νέας αρχής που συνέπιπτε τόσο ταιριαστά με το τέλος του καλοκαιριού. 

Ίσως ήταν όνειρο, ίσως ήταν ανάγκη, ίσως πάλι και να σου προέκυψε στην πορεία· λες και το μυαλό σου δε χωρούσε την ενήλικη πραγματικότητα κι η καρδιά σου σε πρόσταζε να μη γίνεις σαν τον υπόλοιπο κόσμο που συνδέει τα ξεκινήματα με τις αλλαγές των αριθμών στις χρονολογίες μα να είσαι από εκείνους τους περίεργους τύπους που μετράνε τις πρωτοχρονιές με Σεπτέμβρηδες. Έγινες καθηγητής και το μόνο που άλλαξε είναι η θέση σου στην αίθουσα. Μα πόσο μπορεί η αλλαγή μιας θέσης να σου αλλάξει την κοσμοθεωρία;

Δε μιλάω για τους καθηγητές που σέρνονται σε ρημαδιασμένες αίθουσες κι αφήνονται στη μιζέρια ενός ρουτινιασμένου μέλλοντος που μόνοι τους έχουν προδιαγράψει, ούτε για όλους αυτούς που χωλαίνουν ακόμη περισσότερο ένα ήδη διαλυμένο εκπαιδευτικό σύστημα με τις σκουριασμένες τους αντιλήψεις.

Οι άνθρωποι που αναγνώρισαν πως η παιδεία είναι το μοναδικό όπλο που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο ουδεμία σχέση είχαν ποτέ με όλους εκείνους που βλέπουν τους μαθητές τους σαν νομισματικές ισοτιμίες ή, χειρότερα, σαν αναγκαίο κακό.

Είναι ευλογία να είσαι καθηγητής κι οι άνθρωποι που επέλεξαν το συγκεκριμένο επάγγελμα ακούγοντας την καρδιά τους γνωρίζουν τι εννοώ. Αυτοί οι άνθρωποι ξέρουν πως δεν αρκεί να μπαινοβγαίνεις σε μια αίθουσα ή να κάθεσαι σε μια έδρα για να αξιώνεσαι τον τίτλο σου. Καθηγητής σημαίνει να εμπνέεις περισσότερο απ’ όσο διδάσκεις, να προωθείς την ελεύθερη έκφραση περισσότερο απ’ την παπαγαλία και να υψώνεις πνεύματα αντί για τη φωνή σου. Να είσαι αρκετά ρεαλιστής ώστε να γνωρίζεις πως δεν μπορείς να βγάλεις τον καλύτερο εαυτό του κάθε παιδιού μα να είσαι ταυτόχρονα τόσο τρελός ώστε να ξεκινάς την κάθε σου μέρα πιστεύοντας πως ίσως αυτή να είναι η ευκαιρία σου να το καταφέρεις.

Να πηγαίνεις βάσει πλάνου μα να είσαι αρκετά ευέλικτος και να γνωρίζεις πως τα παιδιά κι οι ανάγκες τους δε συνάδουν πάντα με την ημερήσια ύλη. Να μη φοβάσαι το χάος όπως όλοι μα να κεντράρεις στη δημιουργική πλευρά του και να σου αρκεί το γεγονός πως έμαθες έστω και σ’ έναν άνθρωπο πως ουσιαστική παιδεία δεν είναι ο βαθμός του διαγωνίσματος μα η διαπίστωση πως η ουσία δεν είναι στους αριθμούς.

Κι όσο κι αν σε βαραίνει ώρες-ώρες η αποστολή σου, τόσο εύκολα να ξεχνάς τα ζόρια σου διαπιστώνοντας πως έχεις μια ικανότητα που δεν έχουν πολλοί άνθρωποι, ν’ αλλάζεις τη ζωή εκείνων που έτυχε να είναι ακροατήριό σου, έστω κι αν κάποιες στιγμές σε κοιτούν βαριεστημένα.

Να περνάει ο καιρός και να διαπιστώνεις πόσο πλασματική έννοια είναι ο χρόνος, πως είναι μέρες που οι ώρες τρέχουν αδυσώπητα κι άλλες που το ρολόι μοιάζει να σταματάει· κάποιες φορές να πιστεύεις πως μπορείς ν’ αλλάξεις τον κόσμο κι άλλες να σφίγγεις τα δόντια για να μην τα παρατήσεις.

Να γελάς με τα αστεία μιας γενιάς μακρινής απ’ τη δικιά σου, της οποίας το πνεύμα δε σε αφήνει ποτέ να γεράσεις, να δουλεύεις περισσότερο απ’ όσο φανταζόσουν και ν’ αντλείς όλη σου τη δύναμη απ' τη σκέψη πως οι δάσκαλοι που γουστάρουν να διδάσκουν, πλάθουν μαθητές που γουστάρουν να μαθαίνουν, κι όλα ξαφνικά να σου φαίνονται λίγο πιο απλά.

Κι ας έρθουν να σου πουν πως δεν κάνεις τίποτα σοβαρό όλη μέρα, πως υπάρχουν άνθρωποι που κουράζονται περισσότερο από ‘σένα, πως δεν έχεις δικαίωμα να μιλάς για εξάντληση εσύ που κάθεσαι τρεις μήνες το χρόνο· όσο κι αν εξοργίζεσαι στιγμιαία πάντα να το αφήνεις να περάσει επειδή θα ξέρεις πως τέτοιες ρήσεις λέγονται συνήθως από άτομα που μετράνε τις εργατομέρες με ένσημα κι όχι με χαμόγελα.

Θα σου το πουν άνθρωποι που η δουλειά τους τελειώνει στο γραφείο και δεν κάνουν άλλη τόση δουλειά στο σπίτι, που δε γνωρίζουν τι θα πει να περνάς τα βράδια σου πάνω από γραπτά, που δε νοιάζονται για τα ξένα παιδιά περίπου όσο νοιάζονται για τα δικά τους.

Ναι, είναι ευλογία να είσαι καθηγητής γιατί ποτέ δεν είσαι μόνο αυτό· είσαι ταυτόχρονα ψυχολόγος γιατί γνωρίζεις να δίνεις κίνητρα και να διαβάζεις ψυχές, είσαι γιατρός που πολεμάει μικρόβια και μικροασθένειες, είσαι ηθοποιός επειδή έχεις μάθει να χαμογελάς μπροστά στο κοινό σου όσο κι αν η καρδιά σου καταρρέει στα παρασκήνια, είσαι αστυνόμος, προπονητής μα πάνω απ’ όλα είσαι ένας δεύτερος γονιός που καλείται να σταθεί στο πλάι μιας γενιάς που σιχάθηκε ν’ ακούει πως δεν έχει μέλλον, που έχει ανάγκη να πιστέψει στην ικανότητά της να φτιάξει τον κόσμο απ’ την αρχή και χρειάζεται να χωνέψει πως τα λουλούδια που φυτεύεις μόνος σου μυρίζουν πάντα πιο όμορφα· μην την απογοητεύσεις.

Επιμέλεια Κειμένου Φρόσως Μαγκαφοπούλου: Πωλίνα Πανέρη

Read More

Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων

Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων

  Απριλίου 29, 2016    Philippos Koutsakas

---

Ομιλία του Ken Robinson που θίγει με πανέξυπνο τρόπο πολλά ζητήματα που αφορούν στη σύγχρονη εκπαίδευση.

Παραθέτω 2-3 δυνατά σημεία...

Παρακολουθήστε την, αξίζει κάθε της δευτερόλεπτο ;-)

The arts especially address the idea of an aesthetic experience = when sences are operating in their peak, when you are fully alive

Anaesthetic is when you set youe sences off and deaden yourself to what's happening

we are getting our childrten through education by anesthetizing them

we shouldnt be putting them to sleep, we should be waking them up to what they have inside themselves

Collaboration is the stuff of growth.

Read More

Η ομιλία ενός εκ-παιδευτικού στο TedX Thessalonikis 2016

Η ομιλία ενός εκ-παιδευτικού στο TedX Thessalonikis 2016

  Απριλίου 25, 2016    Philippos Koutsakas

---

Η ομιλία του εκ-παιδευτικού Στέργιου Πάριζα στο TedX Thessaloniki 2016 κλείνει κάπως έτσι...

Όλοι εμείς οι εκπαιδευτικοί μέσα απ' τις μικρές μας κοινωνίες έχουμε στα χέρια μας το μέλλον του κόσμου. Με υλικά όπως αγάπη, μεράκι, αφοσίωση, όχι φόβος για το λάθος, ελεύθερη έκφραση, μπορούμε να φτιάξουμε το πιο λαχταριστό γλυκό με τα παιδιά μας.

Αξίζει να την παρακολουθήσετε, είναι πηγή έμπνευσης...



Διαθέσιμη και εδώ

Το τραγουδάκι με το μικρό Μιχάλη (το γέλιο αυτού του παιδιού είναι όλα τα λεφτά)...

Read More

Πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό για τον ρατσισμό και τη διαφορετικότητα.

Πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό για τον ρατσισμό και τη διαφορετικότητα.

  Μαρτίου 19, 2016    Philippos Koutsakas

---

Πλούσιο (πραγματικά πλούσιο...) υλικό ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις και το ρατσισμό (για την επόμενη εβδομάδα).

Κλικ εδώ, εδώ και εδώ (μπορεί κάποια λινκς να υπάρχουν και στις δύο σελίδες)

Βίντεο, φύλλα δραστηριοτήτων, βιβλία, προτάσεις για ταινίες, παραμύθια, κλπ...

Στα βιαστικά έχω διαλέξει μερικά:

• Με τα γυαλιά του ρατσιστή (κλκ εδώ)
• Πρόσφυγες ήμασταν, πρόσφυγες είναι (κλικ εδώ)
• Λαθρεπιβάτης (κλικ εδώ)
• Παίρνουμε θέση (κλικ εδώ)
• Βάλε το ρατσισμό στη θέση του (κλικ εδώ)
• Θάνατος στους ξένους (κλικ εδώ)
• Drop it (κλικ εδώ)
• Πείραμα ρατσισμού με κούκλες (κλικ εδώ)

Read More

Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται... (ταινία)

Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται... (ταινία)

  Ιανουαρίου 20, 2016    Philippos Koutsakas

---

πηγή: e-mesare.gr

Το σενάριο της ταινίας στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου Γάλλου παιδαγωγού και μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ (Celestin Freinet 1896-1966).

Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ στοχεύει στη δημιουργία ενός άλλου σχολείου όπου κάθε παιδί αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, όπου η παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα κι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συνίσταται κυρίως στο να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν μόνα τους το δρόμο της γνώσης.

Ο Σελεστέν Φρενέ, πρώτος αυτός, επεδίωξε να εισάγει τις νέες τεχνολογίες της εποχής στην εκπαίδευση: τυπογραφία, ραδιόφωνο, κινηματογράφο. Είναι πιο γνωστός ως ο πρώτος που έβαλε το τυπογραφείο στην τάξη και καθιέρωσε την διασχολική αλληλογραφία. Λιγότερο γνωστό είναι ότι πρώτος αυτός έβαλε τον κινηματογράφο στο σχολείο το 1926!

Ήταν φυσικό οι πρωτοποριακές του μέθοδοι να μην είναι αρεστές στο κατεστημένο, γι αυτό κυνηγήθηκε ανελέητα. Πάλεψε μέσα από αντίξοες συνθήκες και στο τέλος υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη δημόσια εκπαίδευση για να συνεχίσει πιο ελεύθερος το παιδαγωγικό του έργο. Αλλά πια δεν ήταν μόνος. Στη βάση των ιδεών του δημιουργήθηκε ένα μεγάλο διεθνές παιδαγωγικό κίνημα που είναι ακόμα ζωντανό....

Δείτε την ταινία: https://www.youtube.com/watch?v=lV5rfV3u-2U

Πηγή: Κωνσταντίνα Τσιαντή‎

 

Read More