o Κύριος των Υπολογιστών

Tο ιστολόγιο ενός "Κύριου των Υπολογιστών" και της Πληροφορικής ;-)
Προτάσεις διδασκαλίας, σχέδια μαθημάτων, φύλλα εργασίας, εκπαιδευτικό υλικό, κείμενα γνώμης και πολλά ακόμη...

Άδεια χρήσης περιεχομένου

Creative Commons Licence
Το περιεχόμενο του ιστολογίου παρέχεται με άδεια χρήσης Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License ...

Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2025

2026 Χριστουγεννιάτικες Δραστηριότητες :-)

  Δεκεμβρίου 05, 2025    Philippos Koutsakas

2026 Χριστουγεννιάτικες Δραστηριότητες :-)

Σκρολάρετε προς τα κάτω και θα βρείτε
  • Χριστουγεννιάτικες παιγνιώδεις δραστηριότητες (για μικρά και μεγαλύτερα παιδιά)
  • Χριστουγεννιάτικες προτάσεις προγραμματισμού σε Scratch και AppInventor
  • Kahoots με χριστουγεννιάτικες ερωτήσεις
  • Χριστουγεννιάτικα Pixel Puzzles και
  • Χριστουγεννιάτικους συλλογισμούς (με λογικές εκφράσεις)
  • Χριστουγεννιάτικα γιορτινά e-books

Η ανάρτηση (που είχε ανέβει πρώτη φορά τα Χριστούγεννα του 2019) ενημερώνεται συνεχώς...

Μία από τις πιό κλισέ εκφράσεις όλων των εποχών είναι η "τα παιδιά λατρεύουν τα Χριστούγεννα :-)". Ο καλύτερος τρόπος για να αντιληφθείς πόσο μα πόσο αληθινή είναι αυτή η έκφραση (μέχρι και τον τελευταίο χαρακτήρα της) είναι να διδάξεις σε Δημοτικό.

Από τις αρχές Δεκέμβρη στολισμένα δεντράκια ξεπετιούνται από εδώ και από εκεί, χριστουγεννιάτικα τραγούδια και ποιήματα ακούγονται από τις πρόβες της γιορτής, παράθυρα και πόρτες καλύπτονται με όλων των ειδών τα στολίδια, χειροτεχνίες και κατασκευές δίνουν και παίρνουν, πρωτοβουλίες συλλογής ειδών πρώτης ανάγκης διδάσκουν αλληλεγύη και όλα αυτά μέσα σε έναν παχύ-παχύ χρυσοσκονάνεμο από τις συνέπειες του οποίου τα ρόυχα σου ξεμπερδεύουν λίγο πριν το Πάσχα (κολλάει πάντού η άτιμη η χρυσόσκονη).

Και τις δύο χρονιές προσπάθησα να αξιοποιήσω στο μάθημα αυτό το "Χριστουγεννιάτικο κύμα" εμπλέκοντας τους μαθητές σε Χριστουγεννιάτικες δραστηριότητες, τόσο κατά τη διάρκεαι της πρωινής ζώνης, αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια των ωρών του ολοημέρου.

Για να μην ψάχνω κάθε φορά σε δεκάδες διαφορετικές ιστοσελίδες (εκείνη την εποχή δεν είχε αναβάσει η Google το Santa Tracker της), οργάνωσα τα λινκς κάποιων χριστουγεννιάτικων δραστηριοτήτων σε αυτή την ανάρτηση, την οποία ενημερώνω συχνά... Οπότε, αν έχετε βρει κάποια σχετική δραστηριότητα που θα ταίριαζε να προστεθεί μη διστάσετε να με ενημερώσετε σχετικά :-)

Στην πορεία πρόσθεσα και κάποια ελεύθερα χριστουγεννιάτικα e-books...

Να διευκρινήσω ότι ελάχιστες από τις παραπάνω δραστηριότητες είναι δικές μου δημιουργίες. Εγώ απλώς οργάνωσα τα λινκς σε μία ανάρτηση ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα...

Εννοείται ότι μπορείτε να διαμοιράσετε την ανάρτηση ελεύθερα...

Καλά Χριστούγεννα, Καλή Χρονιά με υγεία και πολλές-πολλές ευτυχισμένες στιγμές!!!

Χριστουγεννίατικες δραστηριότητες για μεγαλύτερα παιδιά

Χριστουγεννίατικες δραστηριότητες για τις μικρότερα παιδιά

Επιλεγμένα από το Santa Tracker

Επιλεγμένα από άλλες πηγές

Χριστουγεννιάτικος Προγραμματισμός (Scratch & AppInventor)

Χριστουγεννιάτικα Pixel Puzzles

Λύστε χριστουγεννιάτικα και χειμωνιάτικα χρωματικά παζλ και κατανοήστε την αναπαράσταση εικόνας στο εσωτερικό του υπολογιστή.

Μελετήστε και ξεμπερδέψτε χριστουγεννιάτικους Συλλογισμούς

Παράδειγμα Santa συλλογισμού:

Όλα τα δώρα στο σάκο είναι για τα καλά παιδιά.
Όλα τα αρκουδάκια στον σάκο είναι δώρα (στον σάκο).
Επομένως μπορούμε να συμπεράνουμε ποια από τα παρακάτω
  1. μόνο μερικά αρκουδάκια στο σάκο είναι για καλά παιδιά
  2. όλα τα αρκουδάκια στο σάκο είναι για καλά παιδιά
  3. μόνο μερικά δώρα στο σάκο είναι για καλά παιδιά
  4. κανένα από τα παραπάνω
Περισσότεροι Santa Syllogisms

Και άλλοι Χριστουγεννιάτικοι Συλλογισμοί μεταφρασμένοι στα Ελληνικά

Χριστουγεννιάτικα e-books




  

  No Comments

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Τρέξε Μάρκο, τρέξε Σοφία :-)

  Δεκεμβρίου 04, 2025    Philippos Koutsakas

Τρέξε Μάρκο, τρέξε Σοφία :-)

Στο παιχνίδι "Τρέξε Μάρκο, τρέξε Σοφία" οι μικροί/ες (αλλά και οι μεφαλύτεροι/ες) προγραμματιστές/τριες αναλαμβάνουν να οδηγήσουν τον Μάρκο ή τη Σοφία στον θησαυρό, καθοδηγώντας τους βήμα προς βήμα.

Το παιχνίδι έχει αναπτυχθεί έτσι ώστε οι μαθητές/τριες να ανακαλύψουν διερευνητικά τι εξυπηρετεί η κάθε εντολή και σταδιακά εισάγονται στις τρεις αλγοριθμικές δομές του δομημένου προγραμματισμού: της ακολουθίας, της επιλογής και της επανάληψης. 

Μέσα από την προσπάθεια τους να οδηγήσουν τον Μάρκο ή τη Σοφία έξω από τη ζούγκλα ανακαλύπτουν τη χρησιμότητα των βρόχων (loops), των μεταβλητών (parameters) και των συνθηκών (when) ή του συνδυασμού τους (repeat when) και, στα προχωρημένα επίπεδα του παιχνιδιού, φτάνουν να υλοποιούν αλγόριθμους που οι σημερινοί προγραμματιστές διδάχτηκαν στα φοιτητικά τους χρόνια…

Εκτός από την αξιοποίηση του στην πρωτοβάθμια, το παιχνίδι μπορεί να αξιοποιηθεί και για τα εισαγωγικά μαθήματα της διδασκαλίας Αλγοριθμικής στο μάθημα της Β τάξης του ΓΕΛ (Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των ΗΥ)

Η παρακάτω παρουσίαση (που μπορεί να αξιοποιηθεί κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας) αναδεικνύει τις προγραμματιστικές έννοιες που συναντάμε στα σημεία της διαδρομής του Μάρκου ή της Σοφίας. 

 


Το παιχνίδι είναι διαθέσιμο ΕΔΩ


   / / / /

  No Comments

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025

Εκπαιδευτικό υλικό για τον AppInventor

  Δεκεμβρίου 02, 2025    Philippos Koutsakas

Ο AppInventor

Ο MIT App Inventor είναι ένα περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού πλακιδίων (block programming) υψηλού επιπέδου, που δημιουργήθηκε αρχικά από την Google και πλέον διαχειρίζεται από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT). 

Απευθύνεται και μαθητές και φοιτητές μιας και επιτρέπει σε προγραμματιστές με ελάχιστη ή χωρίς καθόλου εμπειρία να δημιουργούν εφαρμογές για φορτητές συσκευές Android και iOS. 

Η ιστοσελίδα για τον Appinventor είναι διαθέσιμη εδώ

Μπορείτε να προγραμματίσετε στον AppInventor:
  • με ένα τυπικό Google Account, συνδεθείτε από ΕΔΩ και κάντε κλικ στο κουμπί   Create Apps! 
  • χωρίς Google Account συνδεθείτα από ΕΔΩ και σημειώστε τον κωδικό που θα εμφανιστεί
Αξιοποιώντας υλικό από την εξαιρετική δουλειά του ΣΕΠ Χίου (διαθέσιμη παρακάτω) καθώς και από άλλες πηγές (διαθέσιμες παρακάτω) δημιούργησα μία σειρά δραστηριοτήτων κατάλληλων για τη διδασκαλία προγραμματισμού βασιμένου σε γεγονότα.



Το πολύ καλό υλικό του ΣΕΠ Χίου:
  • Προγραμματισμός σε AppInventor, Α' μέρος του ΣΕΠ Χίου (κλικ εδώ)
  • Προγραμματισμός σε AppInventor, Β' μέρος του ΣΕΠ Χίου (κλικ εδώ)
Ολοκληρωμένο Curiculum για τον AppInventor ΕΔΩ

Καρτέλες δραστηριοτήτων που πραγματεύονται τις βασικότερες λειτουργίες του AppInventor (κλικ εδώ και εδώ)

AppInvenrtor Video Tutorials for beginners ΕΔΏ

Introduction to Software Application Development with App Inventor and Python ΕΔΏ

Inventing Mobile Apps, Taught by Lyn Turbak at Wellesley College ΕΔΏ

App Inventor Tutorials and Advanced Examples ΈΔΏ

Universal Screen Size Using App Inventor ΕΔΏ

A Udemy MOOC for Appinventor ΕΔΏ

Mobile Computing with App Inventor – CS Principles ΕΔΏ

A Coursere MOOC - Developing Android Apps with AppInventor ΕΔΏ

Android Game Development with AppInventor (e-bbok) ΕΔΏ

   / / /

  No Comments

Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2025

AppInventor: Εργασία Α τετραμήνου (Ομαδική ή Ατομική)

  Νοεμβρίου 17, 2025    Philippos Koutsakas

AppInventor: Εργασία Α τετραμήνου (Ομαδική ή Ατομική)



Πώς πρέπει να αντιμετωπίσω την εργασία;

Η εργασία αυτή είναι μια ευκαιρία 
  • για να χρησιμοποιήσετε τις γνώσεις που αποκτήσατε στον προγραμματισμό με AppInventor
  • για να ψάξετε και να πειραματιστείτε με τις επιπλέον δυνατότητες και εντολές
  • για να δημιουργήσετε κάτι που είναι πρωτότυπο, που λύνει ένα πρόβλημα ή εξυπηρετεί έναν σκοπό.

Επιλογή Θέματος

Για την επιλογή του θέματος της ομαδικής σας εργασίας, αφού πάρετε ιδέες από τους παρακάτω συνδέσμους, προτείνω να αφήστε την φαντασία σας ελεύθερη και να διαλέξετε το πιο ενδιαφέρον και πρωτότυπο θέμα που μπορείτε να σκεφτετείτε. Όσο πιο "τρελή" η ιδέα σας τόσο το καλύτερο :-)

Πόσα και Ποιά είναι τα παραδοτέα της εργασίας;

Για την εργασία σας θα πρέπει να υποβάλλετε τρία παραδοτέα:
  1. Συμπληρωμένο Ερωτηματολόγιο (διαθέσιμο στην e-class)
  2. Εφαρμογή AppInventor (για φορητή συσκεύη) 
  3. Παρουσίαση (Power Point / Google Slides / Libre Office Impress) που περιλαμβάνει:
    • το θέμα της εργασίας
    • τη σχεδίαση της εφαρμογής
    • τη λειτουργικότητα της 
    • τον τρόπο συνεργασίας της ομάδας και τυχόν δυσκολίες που αντιμετωπίσατε
Τα βήματα υλοποίησης της εργασίας είναι τα εξής:
  1. συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο στην eclass
  2. υποβάλλετε στην eclass
    • τον κωδικό εισόδου στον AppInventor (πχ CODE- PLUS-WAS-NOTE)
    • τα ονόματα των μελών της ομάδας
    • την παρουσίαση της εργασίας (ακολουθεί σχετικό παράδειγμα παρουσίασης)

Από που μπορώ να βρω ιδέες / πληροφορίες / υλικό;

  1. Μπορείτε να αναζητήσετε ιδέες αξιοιώντας τις σχετικές μηχανές αναζήτησης
  2. Μπορείτε να αξιοποιήσετε κάποιο παραγωγικό γλωσσικό μοντέλο (πχ ChatGPT)

Αξιοποίηση Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (πχ ChatGPT, DeepSeek, Gemini, κλπ)

Ανοίξτε τη σελίδα https://chatgpt.com/ ή την https://gemini.google.com/ ή την https://www.deepseek.com/ και ζητήστε του να σας προτείνει σχετικές ιδέες.

'Ενα παράδειγμα αρχικής προτροπής είναι το εξής:
Καλημέρα
Είμαι μαθητής της Α Λυκείου και πρέπει να ετοιμάσω μία εργασία προγραμματισμού με τον MIT App Inventor.
Θέλω να μου προτείνεις κάποιες ιδέες.
Θέλω οι ιδέες να είναι πρωτότυπες, έξυπνες, καινοτόμες και σχετικά εύκολα υλοποιήσιμες
Δείτε τα αποτελέσματα που θα πάρετε ως απάντηση και αξιοποιήστε τα ανάλαγα.
Πειραματιστείτε ζητώντας από το γλωσσικό μοντέλο να κατασκευάσει για εσάς την εφαρμογή.

Αν αξιοποιήσετε τη βιήθεια κάποιας εφαρμογής Τεχνητής Νοημοσύνης θα πρέπει στα παραδοτέα της εργασίας σας αν υποβάλλετε και τους διαλόγους σας με την εφαρμογή ΤΝ (προτροπές και απαντήσεις).

Από περιέργεια ζήτησα τη βοήθεια του ChatGPT για την επιλογή θέματος εργασίας και δείτε τι εξαιρετικές ιδέες μου έδωσε...

Αξιοποίηση παραδοσιακών μηχανών αναζήτησης

Η εργασία σας μπορεί να βασίζεται σε ένα ή σε συνδυασμούς project που θα βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους ή (ακόμη καλύτερα) κάτι εντελώς καινούριο και πρωτότυπο. 

ΠΡΟΣΟΧΗ: είναι πολύ σημαντικό να αναφέρετε τις πηγές από τις οποίες εμπνευστήκατε για την εργασία σας.

Επιπλέον πηγές για ιδέες για την εργασία

Ρίξτε μια ματιά και στους παρακάτω συνδέσμους:




   / / / /

  No Comments

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2025

Χριστουγεννιάτικες Κάρτες με Google Drawings, ChatGPT και QR Code Generator :-)

  Νοεμβρίου 09, 2025    Philippos Koutsakas

Δημιουργία Χριστουγεννιάτικων καρτών

Θα αξιοποιήσουμε
  1. ένα Google Draw Template ως σκελετό της κάρτας μας
  2. το ChatGPT για τη δημιουργία χριστουγεννίατικων εικόνων και ευχών
  3. έναν QR Code Generaton για να "συνδέσουμε" την κάρτα μας με κάποιο χριστουγεννιάτικο τραγούδι το οποίο θα αναπαράγεται (στο κινητό μας) κατά την ανάγνωση του QR Code

Για τη δημιουργία της κάρτας

Δημιουγήστε ένα κενό αντίγραφο κάρτας (Αρχείο > Δημιουργία Αντιγράφου) ενός εκ των παρακάτω προτύπων:

  • Κενή κάρτα σε portrait ΕΔΩ
  • Κενή κάρτα σε landscape ΕΔΩ

Ακολουθείστε τις οδηγίες και επεξεργαστείτε τα πλαίσια (προσθέστε κείμενο, εικονίδια icons, εικόνες, αλλάξετε χρώμα, κλπ)

Γράψτε σχετικές ευχές και μορφοποιήστε κατάλληλα. 

Αν θέλετε ένα μικρό σπροξιματάκι έμπνευσής για τις ευχές σας μπορείτε να αξιοποιήσετε το ChatGPT.

ΠΡΟΧΟΣΗ στα ηλικιακά όρια χρήσης εφαρμογών ΑΙ από του/τις μαθητές/τριες (σχετικές πληροφορίες ΕΔΩ σελ. 30). Εναλλακτικά είναι δυνατόν ο εκπαιδευτικός να πληκτρολογεί (στο λογισμικό ΑΙ) τις προτροπές που θα υποαγορεύουν οι μαθητές/τριες. 

Ενσωματωστε εικόνες στην κάρτα σας

  • που μπορείτε να βρείτε χρησιμοποιώντας την κλασσική αναζήτηση της Google 
  • που μπορείτε να δημιουργήσετε αξιοποιώντας το AutoDraw (https://www.autodraw.com/)
  • που μπορείτε να δημιουργήσετε αξιοποώντας κάποια εφαρμογή ΑΙ δημιουργίας εικόνων (πχ ChatGPT)

Ιδέες / προτάσεις προτροπών για δημιουργία εικόνων στους παρακάτω συνδέσμους

Παραδείγματα έτοιμων καρτών

  • Κλασσική κάρτα με ευχές, μία ΕΔΩ
  • Κλασσική κάρτα με ευχές, άλλη ΕΔΩ
  • Κάρτα με ευχές και συνταγές για κουλουράκια ΕΔΩ

Για τη σύνδεση της κάρτας με ήχο

  1. Εντοπίστε κάποιο χριστογεννιάτικο τραγούδι που σας αρέσει (στο Youtube, Spotify, κλπ)
  2. Αντιγράψτε τη διεύθυνση του (URL)
  3. Ανοίξτε κάποια διαδικτυακή εφαρμογή δημιουργίας QR Code
  4. Επικολλήστε τη διεύθυνση του τραγουδιού και δημιουργήστε το QR
  5. Αντιγράψτε το QR και ενσωματώστε το στην κάρτα
Η κάρτα σας είναι έτοιμη για εκτύπωση ;-)






   /

  No Comments

9 - Appinventor: Κουραμπιεδο-μελονομακαρονο μετρητής :-)

  Νοεμβρίου 09, 2025    Philippos Koutsakas

Θα δημιουργήσουμε μία εφαρμογή που θα μετράει και θα καταγράφει τον αριθμό των μελομακάρονων και τον κουραμπιέδων που έχουμε φάει.

Η εφαρμογή θα περιλαμβάνει

  • δύο κουμπιά που όταν πατηθούν αυξάνουν τον αριθμό των μελομακάρονων ή των κουραμπιέδων κατά ένα
  • δύο πλαίσια κειμένου που εμφανίζουν τον τρέχων αριθμό μελομακάρονων και κουραμπιέδων που έχουμε φάει 

Η εφαρμογή απεικονίζεται στην παρακάτω εικόνα. 

Αναλυτικά οι οδηγίες για την ερφαρμογή είναι διαθίσιμες ΕΔΩ




   / / / /

  No Comments

11 - AppInventor: Πιάσε τη σημαία

  Νοεμβρίου 09, 2025    Philippos Koutsakas

Πηγή: Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πληροφορικής Χίου

Θα υλοποιήσουμε ένα παιχνίδι στο οποίο ο παίκτης θα χειρίζεται μια μπάλα με τη βοήθεια του αισθητήρα προσανατολισμού (Orientation Sensor).

Σκοπός τους παιχνιδιού είναι να αγγίξει η μπάλα τη σημαία χωρίς να πέσει μέσα στις τρύπες. Η θέση της σημαίας θα αλλάζει κάθε 4 δευτερόλεπτα.



Ακολουθήστε τις οδηγίες που θα βρείτε ΕΔΩ μέχρι και το βήμα 7.

Τα αρχεία της εφαρμογής είναι διαθέσιμα ΕΔΩ

Στη συνέχεια, αντί του βήματος 8 προσθέστε την παρακάτω εντολή:

Πηγή: Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πληροφορικής Χίου



   / / / /

  No Comments

10 - AppInventor: Ζωγραφική με τα δάχτυλα

  Νοεμβρίου 09, 2025    Philippos Koutsakas

Εφαρμογή "Ζωγραφική με τα δάχτυλα"

Πηγή: Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πληροφορικής Χίου

Στο σημερινό μάθημα θα κατασκευάσουμε μια εφαρμογή ζωγραφικής με τα δάχτυλα, η οποία θα επιτρέπει να ζωγραφίζουμε ακόμα και πάνω σε φωτογραφίες που τραβάμε με την κάμερα της συσκευής, ενώ θα μπορούμε και να αποθηκεύσουμε τις δημιουργίες μας.
Το περιβάλλον της εφαρμογής μας θα μοιάζει κάπως έτσι...


Βασικές έννοιες
  • Υποπρόγραμμα – διαδικασία (procedure).
  • Λήψη φωτογραφιών με την κάμερα της συσκευής.
  • Σχεδίαση κύκλων και γραμμών σε καμβά.
  • Αποθήκευση σχεδίου στη συσκευή.
Η πρώτη έκδοση της εφαρμογής είναι έτοιμη μετά την ολοκλήρωση του βήματα 4. Καθένα από τα επόμενα βήματα προσθέτει και ένα επιπλέον χαρακτηριστικό στην εφαρμογή, οπότε προτείνω να ελέγχετε την λειτουργία της εφαρμογής μετά την ολοκλήρωση του κάθε βήματος.

Βήμα 1: Δημιουργία project και ρυθμίσεις κεντρικής οθόνης

Ξεκινώντας, δημιουργούμε ένα καινούργιο project με όνομα FingerPainting.
Αρχικά, το μοναδικό διαθέσιμο συστατικό της εφαρμογής είναι η οθόνη (Screen) και θα χρειαστεί να μεταβάλλουμε κάποιες από τις ιδιότητές της.

Βήμα 2: Μεταφόρτωση αρχείων πολυμέσων

Τα αρχεία που προσθέσουμε στο project μας είναι τα αρχεία εικόνας που θα χρησιμοποιεί η εφαρμογή μας και μπορείτε να τα βρείτε στον κοινόχρηστο φάκελο του εργαστηρίου μας.

Βήμα 3: Σχέδια επάνω στον καμβά

Στο βήμα αυτό θα δημιουργήσουμε σχέδια επάνω στον καμβά της εφαρμογής

Βήμα 4: Καθαρισμός του καμβά

Στο βήμα αυτό θα καθαρίσουμε τον καμβά από τυχών σχέδια

Βήμα 5: Μια μικρή παλέτα με χρώματα

Στο βήμα αυτό θα εισάγουμε την παλέτα των χρωμάτων

Βήμα 6: Αλλάζοντας το πάχος της γραμμής

Στο βήμα αυτό θα εισάγουμε τα κατάλληλα χειριστήρια καθώς και τις απαραίτητες εντολές για την αλλαγή του πάχους της γραμμής σχεδίασης

Βήμα 7: Σχέδια πάνω στις φωτογραφίες

Εντολές για την σχεδίαση πάνω στις φωτογραφίες που έχουμε τραβήξει

Βήμα 8: Καθαρισμός του καμβά (συνέχεια)

Καθαρισμός της φωτογραφίας που εισάγαμε στην εφαρμογή μας

Βήμα 9: Αποθήκευση των σχεδίων μας

Αποθήκευση του σχεδίου και της φωτογραφίας μας
Συνεχίστε την εφαρμογή ακολουθώντας προσεκτικά της αναλυτικές οδηγίες που θα βρείτε ΕΔΩ
Οι εικόνες της εφαρμογής είναι διαθέσιμες ΕΔΩ


   / / / /

  No Comments

Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2025

Μα γιατί οι Πληροφορικοί να φρικάρουν όταν τους ρωτάω "θα μπορέσεις φτιάξεις τον υπολογιστή μου";

  Νοεμβρίου 06, 2025    Philippos Koutsakas


Πάνε πολλά χρόνια από τη δημοσίευση του παρακάτω κειμένου...

Τυχαία ξανά-πέρασε από μπροστά μου και είπα να το ξανά-βγάλω στην επιφάνεια...

Καλή ανάγνωση :-)


Χθες το απόγευμα, έχοντας επιστέψει στο σπίτι μετά το τέλος μια τρελής σχολικής μέρας κατά τη διάρκεια της οποίας ζήτησαν τη βοήθεια μου (τουλάχιστον είκοσι φορές) πολλοί διαφορετικοί συνάδελφοι για διάφορα προβλήματα "πληροφορικής" (κολλημένο χαρτί στον εκτυπωτή, ποντίκι που δε λειτουργεί, υπολογιστής που δεν ανοίγει, εξαφανισμένα εικονίδια, κλπ) και άλλοι τόσοι μαθητές για προβλήματα στα λάπτοπ και στα κινητά τους, έπεσα πάνω στο κείμενο που ακολουθεί.

Αν το διαβάσετε θα καταλάβετε γιατί δεν κατάφερα να αντισταθώ στον πειρασμό να το μεταφράσω, να το φωτοτυπήσω και να το σκορπίσω (στα κρυφά) πάνω στα γραφεία των συναδέλφων ;-)

Το αρχικό κείμενο (το οποίο το απέδωσα πολύ ελεύθερα)είναι διαθέσιμο εδώ (στα Αγγλικά).

...

Η ερώτηση πάει κάπως έτσι:

"Γιατί οι Πληροφορικοί φρικάρουν όταν κάποιος τους ρωτήσει "θα μπορέσεις να μου φτιάξεις τον υπολογιστή"; Δεν καταλαβαίνω γιατί τους ενοχλεί τόσο, σιγά το πράμα..."Ας υποθέσουμε ότι μεγάλωσες έχοντας ένα έμφυτο ενδιαφέρον για τα αυτοκίνητα γεγονός που σε οδήγησε να ακολουθήσεις καριέρα στη μηχανική αυτοκινήτων.

Δούλεψες σκληρά για πολλά χρόνια και τελικά κατάφερες να ειδικευτείς στον τομέα της δυναμικής οχημάτων (αεροδυναμική, χειρισμός, σύστημα διεύθυνσης, θέματα πρόσφυσης, κλπ) και να βγάζεις τα προς το ζην σου από αυτό. Σχεδιάζεις συστήματα πλαισίου αυτοκινήτων έχοντας μια ιδιαίτερη εξειδίκευση σε θέματα δομής και γεωμετρίας του συστήματος διεύθυνσης (π.χ. γωνία κάμπερ, γωνία κάστερ, δείκτες διεύθυνσης, συστήματα πέδησης, κατανομή βάρους, κ.λπ).

Με λίγα λόγια, είσαι ένας επιτυχημένος μηχανικός σχεδίασης αυτοκινήτων που απολαμβάνει να σχεδιάζει υψηλής απόδοσης, άνετα αυτοκίνητα λαμβάνοντας υπόψη του τις αρχές της φυσικής και τη τεχνολογία που απαιτείται για αυτή τη δουλειά.

Πιθανότατα κάποια στιγμή χρειάστηκε να ασχοληθείς (ως μηχανικός) με το δικό σου αυτοκίνητο ενώ σίγουρα έχεις άνω του μέσου όρου ικανότητες στο να πραγματοποιείς εργασίες συντήρησης και επισκευής για παλαιότερα αυτοκίνητα με απλούστερη κατασκευή. Αυτό όμως δεν είναι το επάγγελμα που επέλεξες να κάνεις για βιοπορισμό και ίσως να μην ασχολείσαι με τις εργασίες συντήρησης / επισκευής του τελευταίου μοντέλου Lexus που οδηγείς. Σίγουρα, στη περίπτωση που θα ήταν απαραίτητο, θα ήσουν σε θέση να αντιμετωπίσεις τα περισσότερα προβλήματα ενός αυτοκινήτου με μεγαλύτερη επιτυχία από το μέσο οδηγό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είσαι το ίδιο επαγγελματίας ούτε έχεις τα ίδια προσόντα με έναν έμπειρο μηχανικό αυτοκινήτων για την εκτέλεση εργασιών αυτού του είδους.

Φαντάσου τώρα ότι φίλοι, οικογένεια, συνάδελφοι σε τραβάνε συνεχώς μακριά από τη βασική σου εργασία (θυμίζω: εξειδικευμένος μηχανικός σχεδίασης αυτοκινήτων) για να τους αλλάξεις τα λάδια ή να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα ηλεκτρολογικής φύσης στο αυτοκίνητο τους. Μάλιστα είναι τόσο τεμπέληδες που βαριούνται να ασχοληθούν και να μάθουν να κάνουν μόνοι τους την αλλαγή λαδιών και τόσο τσιγκούνηδες που δε θέλουν να πληρώσουν έναν επαγγελματία να το κάνει. Η πλάκα είναι ότι περιμένουν από εσένα να απολαύσεις κιόλας την αλλαγή, επειδή λέει "τη βρίσκεις με τα αυτοκίνητα". Λογικό το βρίσκω. Αν σου αρέσει να σχεδιάζεις high-end σπορ αυτοκίνητα, τότε σίγουρα θα πρέπει να απολαμβάνεις την αλλαγή λαδιών στο τογιότα κορόλα (μοντέλο 98) του Θείου σου, έτσι δεν είναι;

Κάπως έτσι αισθάνεται ένας πληροφορικός, όταν του ζητηθεί να αντιμετωπίσει έναν υπολογιστή που δεν ανάβει ή λειτουργεί εξαιρετικά αργά διότι ενδέχεται να είναι φορτωμένος με τόνους malware.

Ναι, είμαστε σε θέση να διεκπεραιώνουμε τέτοιου είδους εργασίες με μεγαλύτερη επιτυχία από κάποιον που δε μπορεί να ξεχωρίσει μια μητρική πλακέτα από ένα τροφοδοτικό, αλλά αυτό δε σημαίνει και πολλά πράγματα. Κάποιος που έχει σπουδάσει και μελετήσει θεωρία αλγορίθμων και δομών δεδομένων, μεταφραστές και αρχιτεκτονική Λειτουργικών Συστημάτων, σχεδιαστικά πρότυπα, γλώσσες προγραμματισμού, βάσεις δεδομένων, κλπ έχει σχεδόν τον ίδιο βαθμό εκπαίδευσης ή εμπειρίας στην αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού (hardware) ή την απολύμανση ενός υπολογιστή από ιούς σε σύγκριση με το μέσο Gamer ή δεκαεξάχρονο computer-geek που δεν διαθέτει πτυχίο Πληροφορικής και δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την Επιστήμη της Πληροφορικής.

Και πίστεψε με, κανείς δεν επιλέγει να σπουδάσει Πληροφορική, προκειμένου να κάνει το είδος της εργασίας που κάνουν στο "Το φθηνό FORMAT" ή στο "FORMAT και στο χώρο σας ΜΟΝΟ με 20 ευρώ".

Στην πραγματικότητα, πολλοί από εμάς επιλέξαμε συνειδητά να εργαστούμε στον κλάδο της Πληροφορικής ως Μηχανικοί Λογισμικού ώστε να να βγάζουμε τα προς το ζειν με έναν τρόπο που μας γεμίζει περισσότερο από το να ασχολούμαστε με το υλικό (hardware) ή από το να κάνουμε τεχνική υποστήριξη σε λογισμικό κακής ποιότητας. Ναι μπορεί να το έχουμε κάνει ως Καλοκαιρινή δουλειά / απασχόληση για να βγάλουμε το χαρτζιλίκι μας κατά τα εφηβικά μας χρόνια, αλλά αν μας άρεσε αυτό το είδος της εργασίας, θα είχαμε φροντίσει να πάρουμε κάποιο πιστοποιητικό τεχνικών γνώσεων στην επισκευή υπολογιστών ή απλά θα ανοίγαμε ένα κατάστημα επισκευής υπολογιστών χωρίς καμία επίσημη εκπαίδευση.

Θα ακουστεί λιγάκι ελιτίστικο αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλά περισσότερο αρμόδια συνεργεία επισκευής υπολογιστών εκεί έξω από καταρτισμένους επιστήμονες πληροφορικής και μηχανικούς λογισμικού. Είναι απίστευτα ενοχλητικό λοιπόν να μας ζητάς να κάνουμε τη δουλειά ενός τεχνικού επισκευής υπολογιστών, μιας και αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ότι θα χρειαστεί να ξοδέψουμε δεκάδες ώρες Googlάροντας μηνύματα λάθους και κάνοντας κουραστικές try-and-error αντικαταστάσεις υλικού. Και όλα αυτά τη στιγμή που υπάρχουν αμέτρητοι καλύτερα καταρτισμένοι τεχνικοί οι οποίοι είναι πάντοτε ενημερωμένοι για τις τελευταίες εξελίξεις στο υλικό και στα εργαλεία αφαίρεσης κακόβουλου λογισμικού, και οι οποίοι μπορούν να κάνουν τις απαιτούμενες εργασίες σε ένα κλάσμα του χρόνου που χρειάζεται για εμάς - και μάλιστα αμείβονται και ζουν από αυτό.

Έτσι, ενώ μπορεί να σκέφτεσαι: "ο τύπος είναι ο μάγος της πληροφορικής και μπορεί να λύσει το πρόβλημα μου σε ένα κλάσμα του χρόνου που θα χρειαστώ εγώ για να το λύσω", η εντύπωσή που μας δημιουργεί αυτή σου η στάση όμως είναι ότι θεωρείς ότι ο χρόνος μας έχει μικρότερη αξία από το δικό σου και ότι πιστεύεις ότι η εκπαίδευση και οι ικανότητες που αποκτήσαμε από αυτή έχει ίση ή μικρότερη αξία από ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για επισκευές υπολογιστών διάρκειας έξι μηνών.

Αν δεν έχεις πειστεί ακόμη δοκίμασε να ζητήσεις από έναν επαγγελματία σεφ να σου ετοιμάσει στα μικροκύματα μερικά κατεψυγμένα τυροπιτάκια, επειδή "είναι καλύτερος σε αυτό από ότι εσύ".

Κάτι μου λέει ότι δε θα το εκλάβει ως φιλοφρόνηση...




   /

  7 Comments

Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

Δέκα επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν

  Νοεμβρίου 03, 2025    Philippos Koutsakas

Αντιγράφω τα σημαντικότερα σημεία από το βιβλίο του Freire "Δέκα επιστολές προς εκ-παιδευτικούς", Εκδόσεις Επίκεντρο (πηγή εδώ) και το βάζω στη λίστα ανάγνωσης του Καλοκαιριού...




Απέναντι στην ελεγχόμενη συχνά γραφειοκρατική διεκπεραίωση των διδακτικών μας καθηκόντων οι παιδαγωγικές αντιλήψεις του Freire όχι μόνο συνεισφέρουν στον προβληματισμό για το ρόλο της εκπαίδευσης και του εκπαιδευτικού στη σύγχρονη κοινωνία, αλλά και αποκαλύπτουν τις πραγματικές τους δυνατότητες. Μιλάμε για μια απελευθερωτική παιδαγωγική πράξη, που κάνει τον άνθρωπο περισσότερο άνθρωπο και ανοίγει δρόμους προς την ελευθερία, προς μια πιο δίκαιη και δημοκρατική κοινωνία...

Από την πρώτη επιστολή: Διαβάζοντας τη λέξη διαβάζουμε τον κόσμο!

  • Διδασκαλία = ανάγνωση, αναζήτηση
  • Διδάσκω πραγματικά = παίρνω κριτική θέση στη διαδικασία της ανακάλυψης
  • Μελετώ = αποκαλύπτω
  • Διδασκαλία = όχι απλή μεταφορά γνώσης αλλά κριτικός τρόπος κατανόησης και αντίληψης της ανάγνωσης της λέξης και του κόσμου, του κειμένου και του πλαισίου του
  • Ο δάσκαλος διαθέτει τα βασικά εργαλεία (όπως ο χτίστης) στη δουλειά του
  • Η κατανόηση είναι μια κατεργασία που προϋποθέτει τη συνέργεια δασκάλου μαθητή και τη σωστή χρήση των απαιτούμενων εργαλείων
  • Η γνώση θα πρέπει να προβάλλεται ως διαδικασία απαραίτητη για κάτι 
  • Μετά πρέπει να μάθουμε πώς να μαθαίνουμε
  • Αυτό προϋποθέτει αγάπη για τη γνώση
  • Η μελέτη πηγή απόλαυσης και χαράς: ασφαλής δείκτης μιας φιλόδοξης εκπαίδευσης!
  • Μια κριτική ανάγνωση των κειμένων και του κόσμου έχει να κάνει με αλλαγές που συντελούνται εντός τους.

Δεύτερη επιστολή: Μην αφήνεις να σε παραλύει ο φόβος για ό,τι σε δυσκολεύει!

  • Παρακίνησε τους μαθητές σου να θέσουν σε κίνηση τη φαντασία, την περιέργεια και την κριτική σκέψη τους μπροστά σε κάθε εμπόδιο 
  • Ενθάρρυνέ τους να βλέπουν το κάθε εμπόδιο ως μια νέα πρόκληση 

Τρίτη επιστολή: Αγάπησε με πάθος τη διδασκαλία σου!

  • Με τη διδασκαλία συμβάλλεις στη σταδιακή αλλαγή των μαθητών
  • Δίνεις νόημα στην παρουσία τους στον κόσμο
  • Με τη μετάδοση της γνώσης πολεμάς κάθε αυθαιρεσία και κάθε αλαζονεία

Τέταρτη επιστολή: Τα προσόντα του προοδευτικού δασκάλου

  • Η ταπεινοφροσύνη (συνδυασμένη με αυτοπεποίθηση, αυτοσεβασμό και σεβασμό για τους άλλους): Κανείς δεν τα ξέρει όλα. Κανείς δεν τα αγνοεί όλα. Όλοι ξέρουμε κάτι. Όλοι αγνοούμε κάτι!
  • Να είσαι πάντα έτοιμος να διδάξεις και να διδαχθείς
  • Κάθε αυταρχισμός οδηγεί στην άκριτη συμμόρφωση και σημαίνει ασέβεια για τα πλάσματα –τους μαθητές μου‐ που μου έχουν εμπιστευτεί
  • Πλάι στην ταπεινοφροσύνη πρέπει να βρίσκεται η αγάπη στους μαθητές και στην πράξη της διδασκαλίας
  • Πρόκειται για ένα είδος εξοπλισμένης αγάπης χωρίς την οποία οι δάσκαλοι δεν θα μπορούσαν ν’ αντέξουν την κρατική και κοινωνική αδικία και περιφρόνηση. 
  • Η μαχητική αυτή αγάπη με οπλίζει με θάρρος να αγαπήσω το όραμά μου και να αγωνιστώ γι’ αυτό.
  • Μια άλλη αρετή είναι η ανεκτικότητα. Χωρίς αυτήν δεν είναι εφικτό κανένα παιδαγωγικό έργο. Καμιά δημοκρατική εμπειρία. Καμιά προοδευτική εκπαιδευτική πράξη. Είμαι ανεκτικός δεν σημαίνει ότι συναινώ στο μη εφικτό. Δεν συγκαλύπτω την αυθάδεια. Ανεκτικότητα είναι η αρετή που μας μαθαίνει να ζούμε με το διαφορετικό. Μας διδάσκει να μαθαίνουμε απ’ αυτό και να το σεβόμαστε.
  • Όμως προσοχή: κανένας δεν μπορεί να διδαχθεί την ανεκτικότητα σ’ ένα περιβάλλον ανευθυνότητας που δεν παράγει δημοκρατία! Η πράξη της ανοχής προϋποθέτει περιβάλλον στο οποίο μπορούν να τίθενται όρια και αρχές σεβαστές.
  • Η αποφασιστικότητα: η λήψη αποφάσεων προϋποθέτει την ελευθερία. Η λήψη αποφάσεων είναι συχνά ρήξη. Πρέπει όμως να απέχει από την αυθαιρεσία. Η χαλαρότητα είναι χειρότερη από την κατάχρηση εξουσίας.
  • Το ιδανικό: παίρνουμε αποφάσεις μαζί με τους μαθητές μας, αφού αναλύσουμε το πρόβλημα. Άλλες φορές η απόφαση που πρέπει να ληφθεί ανήκει στο πεδίο αρμοδιότητας του εκπαιδευτικού.
  • Η αναποφασιστικότητα φανερώνει έλλειψη αυτοπεποίθησης. Αλλά η αυτοπεποίθηση είναι απαραίτητη για όποιον έχει αναλάβει ευθύνες όπως να διοικεί μια τάξη.
  • Ο προοδευτικός εκπαιδευτικός βιώνει διαρκώς την ένταση μεταξύ υπομονής και ανυπομονησίας. Στην ισορροπία αυτή εντάσσεται και η λεκτική φειδώ. Να μην χάνουμε τον έλεγχο των λόγων μας. Να μην υπερβαίνουμε τα όρια του συνετού αλλά και ενεργητικού λόγου. Ο λόγος του υπομονετικού είναι πάντα κόσμιος. Ο καλοσυνάτος λόγος μπορεί να γεννήσει την ψευδαίσθηση ότι όλα επιτρέπονται. Ο νευρικός και ανεξέλεγκτος λόγος καταλήγει σε ασυνέπεια και ανευθυνότητα. Δεν αρκεί να αγαπάς. Πρέπει να ξέρεις πώς να αγαπάς.
  • Ο εκπαιδευτικός πρέπει να υπερασπίζεται τη χαρά της ζωής, να προσφέρει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στη ζωή! Να συμβάλλει στη δημιουργία ενός χαρούμενου και ευτυχισμένου σχολείου. Να εργάζεται για ένα σχολείο‐ περιπέτεια, ένα σχολείο που πάει μπροστά, που δεν φοβάται να ριψοκινδυνεύει, που απορρίπτει τη στασιμότητα. Που μιλά, που συμμετέχει, δημιουργεί, αγαπά, φαντάζεται, αγκαλιάζει με πάθος και λέει ναι στη ζωή. Που δεν αφήνεται στη μοιρολατρική παραίτηση «και τι μπορώ να κάνω»;
  • Δεν υπάρχει ζωή και πρόοδος και εξέλιξη χωρίς αγώνα και σύγκρουση!
  • Υπέρτατο, τέλος, χρέος του εκπαιδευτικού είναι να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του: το δικαίωμα της ελευθερίας στη διδασκαλία, της κριτικής, το δικαίωμα των καλύτερων συνθηκών άσκησης του εκπαιδευτικού του έργου, το δικαίωμα να επιμορφώνεται και να αμείβεται σωστά. Το δικαίωμα να γίνονται σεβαστά από την πολιτεία τα δικαιώματά του! 5. Πέμπτη επιστολή: Η πρώτη μέρα στο Σχολείο.
  • Ο εκπαιδευτικός δεν είναι άτρωτος. Είναι άνθρωπος, όπως και ο μαθητής. Μειονέκτημα για τον εκπαιδευτικό δεν είναι η ανασφάλεια και ο φόβος, αλλά η αδυναμία του να αγωνιστεί να ξεπεράσει το φόβο. Ο φόβος της πρώτης μέρας είναι απολύτως φυσιολογικός. Η ενδεδειγμένη στάση: ειλικρίνεια! Το καλύτερο είναι να πούμε στους μαθητές μας πώς νιώθουμε τη συγκεκριμένη στιγμή, δείχνοντας πως είμαστε άνθρωποι κι έχουμε όρια.
  • Όταν αντιμετωπίζουμε το φόβο, κάνουμε το πρώτο βήμα να τον μετατρέψουμε σε θάρρος.
  • Από την πρώτη μέρα ο εκπαιδευτικός κατανοεί και σέβεται τις προτιμήσεις των μαθητών του, τον τρόπο που μιλούν, που αντιδρούν… Είναι όλα μέρος της πολιτισμικής τους ταυτότητας, από την οποία δεν λείπει και το στοιχείο της κοινωνικής τάξης. Ο εκπαιδευτικός παρατηρεί και καταγράφει. Μελετά και ξαναμελετά όσα καταγράφει. Βοηθά την τάξη να κατανοήσει τον εαυτό της ως κείμενο.
  • Από την ώρα αυτή ο εκπαιδευτικός θεμελιώνει μια σχέση σεβασμού και αφοσίωσης με την τάξη. Δεν περιορίζεται στη μηχανιστική διεκπεραίωση της ύλης. Κατανοεί το περιβάλλον του μαθητή και μπορεί να εξηγήσει την τραγική πολλές φορές ύπαρξη πολλών μη προνομιούχων μαθητών (που δεν βλέπουν όνειρα, μόνο εφιάλτες).
  • Χρειαζόμαστε λοιπόν τον επαγγελματικά ικανό και ευαίσθητο δάσκαλο. Όχι απλώς μια μητέρα που κανακεύει. Ο δάσκαλος αυτός δεν φοβάται την τρυφερότητα, δεν είναι κλειστός απέναντι στις συναισθηματικές ανάγκες των ανθρώπων που του έχουν εμπιστευθεί. Δεν είναι άδειος από ζωή και αισθήματα. Κυριαρχείται από την αγάπη. Δεν μπορεί να διδάσκει την ύλη του σαν να μην υπάρχει τίποτε άλλο στον κόσμο.
  • Από την πρώτη μέρα στην τάξη ο δάσκαλος πρέπει να δείξει στους μαθητές του τη σημασία της φαντασίας για τη ζωή! Να τονίσει το δικαίωμα που έχουν να φαντάζονται, να ονειρεύονται και να αγωνίζονται για τα όνειρά τους!

Έκτη επιστολή: Η σχέση με τους μαθητές: θεμελιώδης, περίπλοκη και δύσκολη!

  • Βάση: ο συγκροτημένος και συνεπής λόγος. Η λογοδοσία.
  • Οι μαθητές πρέπει να μάθουν: 1. ότι είναι θεμιτό ν’ αλλάζει κανείς θέση, όταν αλλάζουν τα δεδομένα, 2. να αναζητούν τους λόγους που τους έκαναν ν’ αλλάξουν
  • Μόλις οι εκπαιδευτικοί αρχίσουν τη διαδικασία της λογοδοσίας, σιγά‐σιγά θ’ αρχίσουν να κάνουν το ίδιο και οι μαθητές.
  • Τι μπορεί να πει όμως κανείς για το δάσκαλο που διδάσκει και απαιτεί συνέπεια, είναι όμως ο ίδιος ασυνεπής;
  • Ο δάσκαλος έχει πολλά να διδάξει στα παιδιά, πέρα από τη διδακτέα ύλη
  • Οι μαθητές δοκιμάζουν συχνά τον δάσκαλο. Ο δάσκαλος πρέπει να δεχτεί ότι κάποιος μπορεί να τον αμφισβητήσει.
  • Είναι δικαίωμα του μαθητή να αμφισβητεί και να εκφράζει δημόσια την αμφιβολία του. Είναι καθήκον του δασκάλου να αποδεικνύει κάθε στιγμή την αλήθεια των λόγων του. Και να ελέγχει την αστήρικτη κριτική.
  • Ο δάσκαλος οφείλει να είναι ταπεινός. Να δέχεται ότι δεν είμαστε τέλειοι ούτε αλάθητοι.
  • Εξαιρετικά ωφέλιμο: ν’ αφιερώνουμε λίγο χρόνο κάθε δυο μέρες και να καταγράφουμε με τους μαθητές μας αναλυτικά και κριτικά τη γλώσσα και την πρακτική μας. Στιγμές που μας κέντρισαν θετικά ή αρνητικά. Μαθαίνουμε έτσι να παρατηρούμε, να αναλύουμε και εδραιώνουμε μια ειλικρινή συνεργασία.

 Έβδομη επιστολή: Από το μιλάω στους μαθητές μου, στο μιλάω με τους μαθητές μου!

  • Τήρηση κανόνων – αποστασιοποίηση από το «όλα επιτρέπονται» που ενισχύει τον αυταρχισμό
  • Η έλλειψη πειθαρχίας δυναμώνει το φόβο απέναντι στην ελευθερία
  • Ο δημοκρατικός δάσκαλος δεν υιοθετεί την απειθαρχία, την ασυνέπεια, το «άς το έτσι για να δούμε τι θα συμβεί»
  • Μιλώντας στους μαθητές και με τους μαθητές συμβάλλουμε στη διαμόρφωση υπεύθυνων και με κριτική σκέψη πολιτών.
  • Η δημοκρατία, όπως κάθε όραμα, δεν φτιάχνεται με διακηρύξεις αλλά με περίσκεψη και καλλιέργεια. Δεν είναι ο λόγος μου που δηλώνει ότι είμαι δημοκράτης, ότι δεν είμαι ρατσιστής, αλλά οι πράξεις μου. Οι πράξεις μου μαρτυρούν αν είμαι πιστός στο λόγο μου.

 Όγδοη επιστολή: Πολιτισμική ταυτότητα και παιδεία

  • Είμαστε προγραμματισμένοι να μαθαίνουμε. Η μάθηση και η αναζήτηση αποτελούν μέρος της ύπαρξής μας στον κόσμο.
  • Είμαστε προορισμένοι να δημιουργούμε πολιτισμό. Η παιδεία είναι η κατεξοχήν πολιτισμική έκφραση. Είναι η περηφάνια του ανθρώπου γι’ αυτό που αποκτά, πέρα απ’ αυτό που κληρονομεί.
  • Η γνήσια παιδεία αντιμάχεται την ισχυρή μας τάση να θεωρούμε ότι αυτό που είναι διαφορετικό από μας είναι κατώτερο.

 Ένατη επιστολή: ανάμεσα στο θεωρητικό και στο πραγματικό πλαίσιο

  • Είμαστε τα μόνα όντα με την ικανότητα να είμαστε ταυτόχρονα και τα αντικείμενα και τα υποκείμενα των σχέσεων που συνυφαίνουμε με τους άλλους. 
  • Δημιουργούμε την ιστορία κι αυτή μας δημιουργεί και μας ξαναδημιουργεί
  • Ξεκινώντας από ένα αναγκαίο θεωρητικό πλαίσιο, πρέπει να αποστασιοποιούμαστε ταυτόχρονα απ’ αυτό και να σκεφτόμαστε την πράξη. Είναι αδύνατο να διδάξω την ύλη χωρίς να γνωρίζω πώς σκέφτονται οι μαθητές μου στο πλαίσιο της καθημερινής τους ζωής. Χωρίς να γνωρίζω τι ξέρουν ανεξάρτητα από το σχολείο, ώστε να τους βοηθήσω να γνωρίσουν καλύτερα αυτά που ήδη ξέρουν και να τους διδάξω αυτά που δεν ξέρουν.

Δέκατη επιστολή: και πάλι για το ζήτημα της πειθαρχίας

  • Μας λείπει η πειθαρχία στο σπίτι, στο σχολείο, στο δρόμο, στην κυκλοφορία. Η ανομία και η έλλειψη ευθύνης είναι ασέβεια για τον άλλο. Ασέβεια για τη δημοκρατία, αφού μόνο με την υπευθυνότητα πολεμάμε την αδικία και την ανευθυνότητα του συστήματος.
  • Χωρίς πειθαρχία δεν δημιουργεί κανείς πνευματικό έργο. Ποια είναι όμως η υγιής πειθαρχία; Πως θα βρούμε την ισορρόπηση ανάμεσα στην εξουσία και την ελευθερία, πώς θα ξεπεράσουμε μικρόψυχες πολιτικές, πώς θα πούμε όχι στα ατομικιστικά συμφέροντα και πώς θ’ αφήσουμε στην άκρη τις αυταπάτες του σχολαστικού παιδαγωγού; Απαιτώντας ηθικές αρχές πώς θα απομακρυνθούμε από την ασχήμια του πουριτανισμού και θα στοχεύσουμε στην ομορφιά και στην καθαρότητα; Δεχόμενοι την επιστημονική υπευθυνότητα, πώς θα απορρίψουμε τις στρεβλώσεις του επιστημονισμού;
  • Στους σκοπούς αυτούς πρέπει να αφοσιωθούμε και όχι στη μονοδιάστατη λογική της μετάδοσης γνώσεων στους μαθητές.
  • Μόνο εφόσον οι μαθητές γίνουν σκεπτόμενα υποκείμενα και αναγνωρίσουν ότι είναι εξίσου σκεπτόμενα υποκείμενα με τους δασκάλους, είναι δυνατόν να γίνουν παραγωγικά υποκείμενα του νοήματος ή της γνώσης του αντικειμένου. Στη διαλεκτική αυτή κίνηση η διδασκαλία και η μάθηση γίνονται γνώση και εκ νέου γνώση. Οι μαθητές γνωρίζουν αυτό που δεν γνώριζαν και οι δάσκαλοι κατακτούν εκ νέου αυτό που γνώριζαν ήδη.
  • Ναι, ονειρεύομαι, επειδή ως ιστορική οντότητα αν δεν ονειρεύομαι, δεν μπορώ να είμαι οντότητα.
  • Ονειρεύομαι, γιατί ο στόχος μου είναι ψηλός: να συμβάλω στη δημιουργία του ελεύθερου πολίτη, όπως τον οραματίστηκε ο Αριστοτέλης, και η ιδιότητα του πολίτη προϋποθέτει πειθαρχία και ελευθερία. Η ιδιότητα του πολίτη δεν αποκτιέται τυχαία. Είναι μια διεργασία που ποτέ δεν τελειώνει και που πάντα πρέπει ν’ αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν. Ονειρεύομαι, γιατί κάθε δημοκρατική εκπαίδευση είναι εκπαίδευση για την ιδιότητα του πολίτη. Του υπεύθυνου, του έντιμου, του συνεπούς και γι’ αυτό ευτυχισμένου πολίτη! Ο σεβασμός στους μαθητές μου προκύπτει από τη λογοδοσία μου στο ζήτημα της προσφοράς μου στην ιδιότητα του πολίτη.


   / / /

  No Comments

"Και τα παιδιά;" Γιάνους Κόρτσακ

  Νοεμβρίου 03, 2025    Philippos Koutsakas



Λέτε: 

Είναι κουραστικό να συναναστρέφεσαι παιδιά. Έχετε δίκιο. 

Προσθέτετε:

Γιατί πρέπει να κατέβεις στο επίπεδό τους, να χαμηλώσεις, να σκύψεις, να λυγίσεις, να γίνεις μικρός.
Εδώ σφάλλετε. Δεν είναι αυτό που κουράζει πιο πολύ. Φταίει μάλλον που είστε υποχρεωμένοι να φτάσετε στο ύψος των συναισθημάτων τους. Να τεντωθείτε, να μακρύνετε, να σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών. Για να μην τα πληγώσετε. 

Αυτός, ο σπουδαίος παιδαγωγός (1879-1942), εγκατέλειψε το επάγγελμα του γιατρού για να γίνει δάσκαλος. Η απόφασή του αυτή είχε σαν βάση την πεποίθησή του ότι για την αντιμετώπιση των παιδικών προβλημάτων δεν αρκεί μια ιατρική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων τους, αλλά απαιτείται από τους ενήλικες ριζική αλλαγή στάσης απέναντι στα παιδιά.

Όταν ήταν μικρός, ήταν ένα ήσυχο μοναχικό παιδί, που υπέφερε από την ψυχρή και αυστηρή ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο οικογενειακό του περιβάλλον. Μπορούσε να παίζει ώρες ολόκληρες μόνος του και να αρκείται στις προσωπικές παρατηρήσεις και ονειροπολήσεις. "Ένας ονειροπόλος" συνήθιζε να λέει ο πατέρας του, "ένας φιλόσοφος" διαπίστωνε η γιαγιά του.

Έκανε μεγάλες σκέψεις για μικρά πράγματα εισπράττοντας όμως την αποδοκιμασία του πατέρα του.
"Ο πατέρας μου με χαρακτήριζε βλάκα, ανόητο και, όταν θύμωνε, ηλίθιο και γάιδαρο. Μόνο η γιαγιά πίστευε στο άστρο μου. Διαφορετικά, για τον πατέρα μου ήμουν τεμπέλης, κλαψιάρης, ηλίθιος και άχρηστος". 
Ίδρυσε ορφανοτροφείο, εργαζόταν ως συμβασιούχος στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων και θεατρικών έργων και ως παραγωγός μια δημοφιλούς ραδιοφωνικής εκπομπής. Το βασικό παιδαγωγικό του έργο είχε τίτλο "Πώς ν’ αγαπάς ένα παιδί" και το δεύτερο σημαντικότερο, "Το δικαίωμα του παιδιού στο σεβασμό".

Είναι αυτός, που έγραψε το διήγημα "όλα τα δάκρυα είναι πικρά" και ο οποίος ισχυριζόταν πως όποιος δεν μπορεί να το αντιληφθεί αυτό δεν μπορεί να είναι παιδαγωγός. 

Τον Οκτώβριο του 1940, κατά τη χιτλερική κατοχή της Πολωνίας, υποχρεώθηκε να μεταφέρει το ορφανοτροφείο του, εντός των τειχών του γκέτο της Βαρσοβίας. Έζησε εκεί με "τα παιδιά του" μέχρι την 5η Αυγούστου του 1942, όταν ήρθε η σειρά τους να εκτοπιστούν στο στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα και να θανατωθούν μαζικά στους θαλάμους αερίων. 

Μολονότι του προσφέρθηκε η δυνατότητα να δραπετεύσει, ακόμη και την τελευταία στιγμή στην αποβάθρα των τραίνων, αρνήθηκε να το πράξει. Ο θρύλος λέει πως εκεί τον αναγνώρισε ένας γερμανός αξιωματικός ο οποίος είχε, όταν ήταν παιδί, διαβάσει τα βιβλία του. Αυτός ο αξιωματικός του είπε πως μπορεί να μην ανέβει στο τραίνο και πως δεν ισχύει γι’ αυτόν η διαταγή επιβίβασης. 

"Και τα παιδιά;" ρώτησε ο Κόρτσακ. 

"Τα παιδιά θα ανέβουν" απάντησε ο αξιωματικός. 

Η απάντηση του Κόρτσακ είναι κάτι ως απόφθεγμα-στάση ζωής, για κάθε άνθρωπο που γνωρίζει την ιστορία αυτού του σπουδαίου δασκαλου: 

"Απατάσθε κύριε! Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι, παλιάνθρωποι" 

είπε και ανέβηκε μαζί με τα παιδιά στο τραίνο.

Αντικλείδι, Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ


Γράφει ο Tasos Papanastasiou

Ο Γιάνους Κόρτσακ (Janusz Korczak) ήταν Πολωνός παιδίατρος, παιδαγωγός, συγγραφέας, δημοσιογράφος, κοινωνικός ακτιβιστής και αξιωματικός του πολωνικού στρατού. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χένρυκ Γκόλντσμιτ (Henryk Goldszmit), επίσης γνωστός και ως ο Γερο-δόκτωρ ή ο Κύριος δόκτωρ. Γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου 1878 ή 1879 στη Βαρσοβία και πέθανε στις 5 Αυγούστου 1942 στο στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα.

Αντικλείδι, Και τα παιδιά; - Γιάνους Κόρτσακ






   /

  No Comments

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025

Τα must-read του πληροφορικού...

  Νοεμβρίου 02, 2025    Philippos Koutsakas




Το μυαλό μου όταν προσπαθεί να ορίσει την Επιστήμη της Πληροφορικής...

Με αφορμή ένα μέιλ στην λίστα της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδος για μία εξαιρετική ομιλία σχετικά με την επιστήμη της πληροφορικής (περισσότερα ΕΔΩ) ξανα-ξύπνησε μέσα μου η αγωνιώδης ανάγκη/προσπάθεια να ορίσω/εξηγήσω τι στο καλό είναι η επιστήμη της πληροφορικής με όσο το δυνατόν απλούστερα λόγια...

Πριν μερικά χρόνια μία παρόμοια αναζήτηση είχε ως αποτέλεσμα της τη συγγραφή του ποιήματος που θα βρείτε στην ανάρτηση "Τι είναι η επιστήμη μας κι ένα ποίημα".

Σήμερα είπα να βρω σχετικά αναγνώσματα...

Ξεκινάω με το λίνκ στην wikipedia με τίτλο: "List of important publications in CS". Τα άρθρα είναι οργανωμένα θεματικά...

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_important_publications_in_computer_science

Ξεκινήστε με το "The Cathedral and the Bazar" που θα βρείτε στο section "Software Engineering". και συνεχίστε με μερικά all time classics όπως τα "The mythical man-month", "no silver bullet", etc...

Εδώ επίσης υπάρχει μία πολύ καλή συλλογή: https://github.com/papers-we-love/papers-we-love

Ενώ εδώ θα βρείτε τα Top 10 research papers on CS by Mendeley: https://blog.mendeley.com/2011/05/06/the-top-10-research-papers-in-computer-science-by-mendeley-readership/

Συμπεριλαμβάνω και την αμερικάνικου στυλ top-ten list papers that every programmer should read: http://blog.fogus.me/2011/09/08/10-technical-papers-every-programmer-should-read-at-least-twice/

Πολύ ενδιαφέρον έχουν και τα best paper awards ομαδοποιημένα  στις θεματικές της επιστήμες της πληροφορικής  http://jeffhuang.com/best_paper_awards.html και ένα βιβλίο του Knuth που περιλαμβάνει επιλεγμένα papers  http://www-cs-faculty.stanford.edu/~knuth/cs.html

Κλείνω με τα papers με ένα paper με τίτλο "Πως να διαβάσεις ένα paper", είναι πραγματικά πολύ χρήσιμο: https://dl.acm.org/citation.cfm?doid=1273445.1273458

Νομίζω ότι αυτά είναι αρκετά για την ώρα και σίγουρα θα επανέλθω...

Σχετικά διαθέσιμα free e-books θα βρείτε στη διεύθυνση : https://www.freetechbooks.com/introduction-to-computer-science-f10.html 

Από αυτά προτείνω το Philosophy of Computer Science, το οποίο είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο
https://www.freetechbooks.com/philosophy-of-computer-science-t1045.html

Καθώς και τα ακόλουθα:

Καλή μελέτη...





   /

  No Comments

9 - AppInventor: Εφαρμογή Panic Button

  Νοεμβρίου 02, 2025    Philippos Koutsakas


Θα αναπτύξουμε μια εφαρμογή που θα λειτουργεί σαν κουμπί πανικού. Η εφαρμογή θα αποτελείται από δύο κουμπιά.

Το πρώτο θα είναι το κουμπί πανικού. Όταν ο χρήστης αγγίζει το κουμπί πανικού θα ξεκινάει ο ήχος μιας σειρήνας, ο οποίος θα αναπαράγεται ξανά και ξανά. Ταυτόχρονα, η συσκευή θα στέλνει ένα μήνυμα SMS σε έναν προεπιλεγμένο αριθμό για να ζητάει βοήθεια. Το κουμπί πανικού θα απενεργοποιείται προσωρινά (ιδιότητα enabled), ώστε να είναι ορατό, αλλά ο χρήστης να μην μπορεί να το ξαναπατήσει.

Το δεύτερο κουμπί θα τερματίζει τον ήχο της σειρήνας και θα ενεργοποιεί εκ νέου το κουμπί πανικού.

Αναλυτικά οι οδηγίες της εφαρμογής είναι διαθέσιμες ΕΔΩ

Τα αρχεία εικόνων και ήχου που θα χρειαστείτε για την εφαρμογή είναι διαθέσιμα ΕΔΩ



   / / / /

  No Comments

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025

8 - AppInventor: Σκύλος φύλακας

  Οκτωβρίου 21, 2025    Philippos Koutsakas

Σκύλος φύλακας

Η εφαρμογή "Σκύλος Φύλακας" δεν θα επιτρέπει σε κανέναν να πειράξει το κινητό μας :-)

Η δραστηριότητα δημιουργήθηκε από τον Σύλλογο Εκπαιδευτικών Πληροφορικής - ΣΕΠ Χίου (https://www.sepchiou.gr/)

Συγκεκριμένα, ο σκύλος της κεντρικής οθόνης της εφαρμογής ενοχλείται και γαβγίζει όταν κάποιος αγγίζει την οθόνη της συσκευής, ενώ επιπλέον κινείται απειλητικά προς το σημείο που αγγίζουμε την οθόνη.

Οι νέες έννοιες που θα δούμε:
  • Καμβάς (canvas)
  • Κινούμενη εικόνα μέσα σε οθόνη (sprite)
  • Επαφή με οθόνη (touchdown και touchup)
  • Κίνηση σε καμβά με βάση συντεταγμένες x, y
Οι οδηγίες για την υλοποίηση της δραστηριότητας είναι διαθέσιμες ΕΔΩ

Τα απαιτούμενα αρχεία (εικόνες και ήχοι) είναι διαθέσιμα ΕΔΩ


 

Σχολιάζουμε τις εντολές
PointlnDirection x get(x) y get(y)


   / / / /

  No Comments

Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2025

7 - AppInventor: Να σου πω μία ιστορία

  Οκτωβρίου 19, 2025    Philippos Koutsakas

Να σου πω μία ιστορία

Θα δημιουργήσουμε μία εφαρμογή που θα μας δίνει τη δυνατότητα να αφηγούμαστε ιστορίες με βάση τα εικονίδια που εμφανίσει.

Η εφαρμογή είναι συνδυασμός της εφαρμογής "Ζάρια" και της "Ζωάκια με ήχους".

Αναλυτικές οδηγίες για την εφαρμογή θα βρείτε ΕΔΩ

Η αρχική οθόνη της εφαρμογής θα μοιάζει κάπως έτσι...


Η εφαρμογή θα αποτελείται από τρεις διαφορετικές οθόνες: Αρχική, Παιχνίδι, Οδηγίες.




 



   / / / /

  No Comments

Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2025

6 - AppInventor: Ζάρια

  Οκτωβρίου 11, 2025    Philippos Koutsakas

Ζάρια

Να φτιάξουμε μια εφαρμογή που ρίχνει δύο ζάρια.
Όταν πατάμε το κουμπί (ή κουνάμε το κινητό), θα αλλάζουν τυχαία οι τιμές των ζαριών ενώ παράλληλα θα ακούγεται ήχος ζαριών.

Οι βασικές έννοιες που θα μελετήσουμε είναι:
  • Γεγονότα (events)
  • Τυχαίοι (random) αριθμοί
  • Επιταχυνσιόμετρο (accelerometer)
Οι οδηγίες για την υλοποίηση της δραστηριότητας είναι διαθέσιμες ΕΔΩ

Το περιβάλλον της εφαρμογής μας θα μοιάζει με το παρακάτω.



Υπάρχουν πολλά παιχνίδια για παιδιά που παίζονται με ζάρια. Παράδειγμα το Knock Out...
  1. Κάθε παίχτης διαλέξει ένα “knock out” νούμερο (6, 7, 8, or 9). Περισσότεροι του ενός παίχτη μπορούν να διαλέξουν το ίδιο kkock out νούμερο.
  2. Οι παίχτες ρίχνουν τα ζάρια με τη σειρά και αθροίζουν το αποτέλεσμα.
  3. Αν ένας παίχτης ρίξει 6, 7, 8 ή 9 τότε αποβάλλεται (knocked out) από το παιχνίδι για τον επόμενη γύρο. 
Επέκταση της εφαρμογής είναι το παιχνίδι ΔΚΑ η LCR στα Αγγλικά. Το παιχνίδι αποτελείται από τρία ζάρια επισημασμένα με L, C, ή R αντί των παραδοσιακών αριθμών. Οι παίχτες ξεκινούν με 10 μάρκες ο καθένας και τα ζάρια μεταφέρονται μεταξύ των παικτών. 

Αν ο παίχτης που ρίξει τα ζάρια τύχει ένα L τότε θα πρέπει να δώσει μία μάρκα στον παίκτη στα αριστερά του, ένα R θα πρέπει να δώσει μία μάρκα στον παίκτη στα δεξιά του, ενώ αν τύχει C θα πρέπει να βάλει μία μάρκα στο κέντρο. Νικάει ο τελευταίος παίχτης που έχει στη διάθεση του μάρκες. 

Επέκταση της εφαρμογής μπορεί να είναι παιχνίδια σας το Bogle Junior ή το Pizza Part ή το Zombie Dice.

Η δραστηριότητα δημιουργήθηκε από τον Σύλλογο Εκπαιδευτικών Πληροφορικής - ΣΕΠ Χίου (https://www.sepchiou.gr/)

   / / / /

  No Comments

Εγγραφή σε: Σχόλια (Atom)