Hedy Lamarr: Η πληροφορικός του μήνα

Hedy Lamarr: Η πληροφορικός του μήνα

  Μαρτίου 08, 2022    Philippos Koutsakas

---

Η Hedy Lamarr εκτός από μια λαμπερή ηθοποιός ήταν και μια σπουδαία εφευρέτρια, την οποία ονομάζουν «η μητέρα του Wi-Fi και άλλων ασύρματων επικοινωνιών όπως το GPS και τα Bluetooth».

Η εφεύρεσή της δεν βοήθησε απλά την ανάπτυξη του wi-fi, έκανε κάτι πιο πολύπλοκο. Η πατέντα της αποτέλεσε τον πρόδρομο για την δημιουργία ασύρματων στρατιωτικών (crypto) δικτύων για ασφαλή (από υποκλοπές και παρεμβολές) μεταφορά δεδομένων.

Η ιδέα της για την εναλλαγή 88 διαφορετικών συχνοτήτων εμπνεύστηκε από τον αριθμό των πλήκτρων του πιάνου. Και αυτό το οφείλει στη μητέρα της, η οποία ήταν πιανίστρια.

Η Hedy Lamarr ήταν μια Αμερικανίδα ηθοποιός Αυστριακής καταγωγής και εφευρέτρια η οποία πρωτοπόρησε στην τεχνολογία (spread-spectrum communication) που κάποια στιγμή θα δημιουργούσε την βάση για τα σημερινά συστήματα επικοινωνίας όπως το WiFi- GPS και τα Bluetooth.

Ως μια από τις πιο όμορφες γυναίκες της εποχής της, έπαιξε σε διάφορες ταινίες όπως τις «Samson και  Delilah» και «White Cargo» ενώ ο κόσμος έως και σήμερα δεν γνωρίζει για τις εφευρέσεις της!

Το πραγματικό όνομα της Hedy Lamarr ήταν Hedwig Eva Kiesler. Γεννήθηκε στις 9 Νοεμβρίου του 1914 στην Βιέννη της Αυστρίας και άνηκε σε μια πλούσια οικογένεια Εβραίων. 

Η Lamarr ως μοναχοπαίδι, έλαβε πολύ προσοχή από τον πατέρα της ο οποίος ήταν ένας άνθρωπος με περιέργεια και διαρκή αναζήτηση. Επίσης ήταν αυτός που κατάφερε να εμπνεύσει την Lamarr ώστε να βλέπει τον κόσμο με ένα ανοιχτό μυαλό. Ο πατέρας της την πήγαινε συχνά για περπάτημα, όπου μεταξύ άλλων συζητούσαν για τον τρόπο λειτουργίας από διάφορες μηχανές, όπως τυπογραφικές μηχανές ή διάφορα αυτοκίνητα. 

Αυτές οι συζητήσεις ήταν που καθόρισαν την σκέψη της Lamarr και έτσι όταν ήταν μόλις πέντε χρονών αποσυναρμολόγησε και επανασυναρμολόγησε το μουσικό κουτί της για να μάθει πως αυτό λειτουργούσε. Η μητέρα της ήταν πιανίστρια η οποία την μύησε στο κόσμο της τέχνης βάζοντάς την σε διάφορα μαθήματα μπαλέτου και πιάνου από μικρή ηλικία.

Σε ηλικία 16 ετών την ανακάλυψε ο σκηνοθέτης Max Reinhardt. Η Lamarr σπούδασε υποκριτική στο Βερολίνο και έπαιξε τον πρώτο της μικρό ρόλο, το 1930, σε μια γερμανική ταινία «Money on the street». Τέλος το 1932 η Lamarr έλαβε μεγάλη δημοσιότητα ως ηθοποιός για τον ρόλο της στην ταινία « Έκσταση».

Ο Αυστριακός έμπορας πολεμοφοδίων, Fritz Mandl, έγινε ένας από τους μεγάλους θαυμαστές της Lamarr όταν την είδε στο θέατρο Sissy. Το 1933, η Lamarr και ο Mandl παντρεύτηκαν αλλά ο γάμος τους δεν κράτησε για πολύ. Η Lamarr είχε δηλώσει για το γάμο της: «Ήξερα από πολύ νωρίς ότι δεν θα μπορώ να είμαι ηθοποιός όσο ήμουν η γυναίκα του…. ο Mandl ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος στον γάμο μας και εγώ ένιωθα σαν μια κούκλα, ένα αντικείμενο τέχνης το οποίο έπρεπε να φυλαχτεί και να φυλακιστεί χωρίς να έχει δικό του μυαλό και ζωή.»

Η Lamarr την περίοδο αυτού του γάμου, ήταν πολύ δυστυχισμένη μιας και της επιβάλλονταν να φέρεται ως οικοδέσποινα και να χαμογελάει υπό εντολή, στους φίλους του Mandl και στους σκανδαλώδεις επιχειρηματικούς συνεργάτες του, όπου κάποιοι από αυτούς σχετίζονταν με  τους Ναζί. Αφού «δραπέτευσε»  από την φυλακή του Mandl, η Lamarr πήγε στο Λονδίνο «παίρνοντας» μαζί της τις γνώσεις που κέρδισε από τις συζητήσεις για τον πολεμικό οπλισμό που είχε κάνει στα δείπνα με τους φίλους του Mandl.

 Καθώς ήταν στο Λονδίνο η τύχη της Lamarr αλλάξε τελείως όταν γνωρίστηκε με στον Louis B. Mayer, άνθρωπο των κινηματογραφικών στούντιο MGM. Με αυτή την συνάντηση εξασφάλισε το «εισιτήριο» της για το Hollywood όπου κατάφερε να εκθαμβώσει το αμερικάνικο κοινό με την χάρη της, την ομορφιά και την προφορά της.

Στο Hollywood η Lamarr γνώρισε διάφορα άτομα όπου ένα από αυτά ήταν ο επιχειρηματίας και πιλότος Howard Hughes.

Η Lamarr στις συναντήσεις της με τον Howard Hughes κυρίως συζητούσαν για τις εφευρέσεις. Το επιστημονικό μυαλό της Lamarr, είχε «καταπιεστεί» πολύ από το Hollywood και οι συζητήσεις με τον Hughes την βοήθησαν να «βρει» ξανά τον εφευρέτη που είχε μέσα της. Ο Hughes της έδωσε κάποια εργαλεία για να χρησιμοποιήσει στον ελεύθερο χρόνο της στα καμαρίνια.

 Παρόλο που η Lamarr είχε ένα μικρό εργαστήριο στο σπίτι της, τα εργαλεία που της έδωσε ο Hughes την βοήθησαν στο να ασχοληθεί περισσότερο με την εφευρετική της πλευρά κατά την διάρκεια των διαλειμμάτων από τις κινηματογραφικές σκηνές. Ο Hughes πρότεινε στη Lamarr να επισκεφθούν τα εργοστάσια που κατασκεύαζε τα αεροπλάνα. Εκεί της έδειξε πως φτιάχνονταν τα αεροπλάνα και τη γνώρισε στους επιστήμονες και μηχανικούς που ήταν πίσω από αυτές τις κατασκευές.

Ο Hughes ήθελε να φτιάξει πιο γρήγορα αεροπλάνα προκειμένου αυτά να πουληθούν στο στρατό των Η.Π.Α. και η Lamarr αμέσως σκέφθηκε ότι μπορούσε να βοηθήσει σε αυτό.

 Η Lamarr αγόρασε ένα βιβλίο με ψάρια και ένα βιβλίο με πουλιά και ερεύνησε τα πιο γρήγορα ψάρια και πτηνά από κάθε είδος όπου και συνδύασε τα πτερύγια από τα πιο γρήγορα ψάρια και τα φτερά των πιο γρήγορων πτηνών για να σχεδιάσει ένα νέο σχέδιο φτερών για τα αεροπλάνα του Hughes. Καθώς του έδειξε το σχέδιο ο Hughes είπε στην Lamarr το εξής «είσαι ιδιοφυΐα».

Η Lamarr ήταν όντως μια ιδιοφυΐα και σε κάποια δήλωσή της είχε πει το εξής: «το να βελτιώνω πράγματα μου έρχεται στο μυαλό με φυσικό τρόπο».

Η Lamarr προσπάθησε να εφεύρει ένα φανάρι ρύθμισης κυκλοφορίας και μια ταμπλέτα που όταν την έριχνες στο νερό, διασπόνταν και προσομοίωνε την γεύση της κόκα κόλα. Παρόλα ταύτα οι πιο σημαντικές τις εφευρέσεις κατασκευάστηκαν καθώς οι Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής εξοπλίζονταν για να ενταχθούν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το 1940 η Lamarr συνάντησε τον George Antheil σε ένα βραδινό πάρτι. O Antheil ήταν ένας ιδιόρρυθμος χαρακτήρας ενώ ταυτόχρονα ήταν ένα πολύ έξυπνο άτομο. Γνωστός για την συγγραφή του και τις πειραματικές του μουσικές συνθέσεις, είχε και ο ίδιος το ακριβώς το ίδιο εφευρετικό πνεύμα με την Lamarr. Αυτή και ο Antheil συζητούσαν για διάφορα θέματα αλλά κυρίως τους ανησυχούσε ο επικείμενος πόλεμος. Ο Antheil θυμόνταν από εκείνες τις συζητήσεις το εξής: «Η Hedy είχε πει ότι δεν ένοιωθε καθόλου άνετα με το να κάθεται εδώ και να βγάζει χρήματα στο Hollywood ενώ ένας πόλεμος είναι έτοιμος να ξεσπάσει». Μετά τον γάμο της με τον Mandl είχε γνώσεις για πολεμοφόδια και διάφορα όπλα που θα ήταν πολύ χρήσιμες. Οπότε έτσι η Lamarr και ο Antheil ξεκίνησαν να πειραματίζονται σε ιδέες για το πως θα μπορούσαν να φτιάξουν κάτι για να βοηθήσουν στο να νικηθούν οι δυνάμεις του άξονα.

Οι δυο τους βρήκανε ένα ασυνήθιστο σύστημα επικοινωνίας το οποίο χρησιμοποιούνταν με σκοπό το να καθοδηγούνται οι τορπίλες στους στόχους τους κατά την διάρκεια του πολέμου. Το σύστημα αυτό περιλάμβανε την χρήση «εναλλαγής συχνοτήτων» μεταξύ ραδιοκυμάτων έχοντας πομπό και δέκτη οι οποίοι αναπηδούσαν συνεχώς σε νέες συχνότητες, για την ακρίβεια σε 88, όσες και τα πλήκτρα του πιάνου. Με αυτό το σύστημα αποτρέπονταν η διακοπή των ραδιοκυμάτων ενώ παράλληλα επέτρεπε στην τορπίλη να βρει τον προκαθορισμένο στόχο της.

Μετά την δημιουργία του συστήματος η Lamarr και ο Antheil ψάχνανε για να κατοχυρώσουν την εφεύρεσή τους. Τον Αύγουστο του 1942 έλαβαν το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (U.S. 2,292,387) για την εφεύρεσή τους, όμως το Αμερικανικό Ναυτικό αποφάσισε να μην υποστηρίξει την πρακτική εφαρμογή αυτού του συστήματος επικοινωνίας.

Η απόρριψη αυτή οδήγησε την Lamarr να υποστηρίξει τις προσπάθειες πολέμου με άλλο τρόπο, εκμεταλλευόμενη τη διασημότητα της ως ηθοποιός, πουλούσε πολεμικά ομόλογα (war bonds) για την οικονομική ενίσχυση του πολέμου.

Εντωμεταξύ τα λεφτά που πήρε η Lamarr από την κατοχύρωση της εφεύρεσης της άρχισαν να τελειώνουν με γοργούς ρυθμούς. Καθώς συνέχιζε να μαζεύει χρήματα από τη συμμετοχή της σε ταινίες μέχρι το 1958, η εφευρετικές της ικανότητες δεν είχε ακόμη επιβραβευθεί. Αυτό συνέβη για πρώτη φορά μετά από 29 χρόνια.

Έτσι, το 1997 η Lamarr βραβεύτηκε μαζί με τον Antheil από την εταιρία Electronic Frontier Foundation με το βραβείο πρωτοπορίας.

H Lamarr ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που έλαβε το βραβείο Invention Convention’s Bulbie Gnass Spirit of Achievement Award. 

Παρόλο που πέθανε το 2000, μόλις το 2014 η Lamarr «εντάχθηκε» στο Διεθνές πανθέων των Εφευρετών για την εξέλιξη της τεχνολογίας αναπήδησης της συχνότητας (frequency hopping technology).

Αυτό το επίτευγμα της «οδήγησε» την Lamarr στο να την ονομάζουν ως «η μητέρα του Wi-Fi και άλλων ασύρματων επικοινωνιών όπως το GPS και τα Bluetooth».

Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα "Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής"  https://www.facebook.com/EllinikoMouseioPliroforikis/