Ανέκαθεν με ιντριγκάριζε η ευκολία με την οποία κάποιος κοινοποιούσε μία πληροφορία χωρίς να την ελέγξει στοιχειωδώς.
Δεν κατάλαβα ποτέ τι ήταν αυτό που με έκανε, παιδί ακόμη, να ρωτάω μανιωδώς φίλους και γνωστούς όταν διέδιδαν κάτι από στόμα σε στόμα: "ναι, αλλά ΠΟΙΟΣ σου το είπε; Ναι αλλά το είδε ο ΙΔΙΟΣ ή του το είπανε;"
Και αν τα κουτσομπολιά του χωριού είχαν κάτι το χαριτωμένο (όπως θέλουμε να πιστεύουμε για κάθε τι παλιό) τα δεκάδες e-mails που έφταναν (μέχρι πριν μερικά χρόνια) κάθε εβδομάδα στο mail-box μου υποσχόμενα τετραψήφιες επιταγές από τη Microsoft αν τα κοινοποιούσα ή κακοτυχία αν δεν τα κοινοποιούσα, είχαν αρχίσει να γίνονται εκνευριστικά. Πολλές φορές με θυμάμαι να απαντώ στον αποστολέα (
με κοινοποίηση σε όλους τους άλλους παραλήπτες) αποδομώντας / καταρρίπτοντας το περιεχόμενο και εξηγώντας το ρόλο που συνήθως παίζουν αυτά τα e-mails. Βέβαια σε δύο-τρεις μέρες, "τσουπ", έφτανε από το ίδιο άτομα νέο, παρόμοιο email.
Μα καλά, δε σε νοιάζει που ξεφτιλίζεσαι σε φίλους και γνωστούς;
ρώτησα κάποια γνωστο-φίλη που είχε έφεση στη αποστολή των πιο απίθανων emails σε 200+ παραλήπτες (με όλες τις διευθύνσεις ορατές εννοείται στο Προς: )
Μα για να τα γράφουν, τι, ψέματα είναι;
Κάπου εκεί το παράτησα γιατί το μυαλό μου έχει πραγματικά πρόβλημα όταν πρέπει να μπει σε στροφές για να αποδείξει το αυτονόητο:
Δε διαδίδω τίποτα πριν ελέγξω την πηγή του...
Και μετά ήρθε το Facebook και μαζί του η ευκολία:
- πρόσβασης σε κάθε βλακεία που κυκλοφορεί (κυριολεκτικά περνάν από μπροστά σου, στο time-line σου) και
- κοινοποίησης της με ένα κλικ σε εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες "φίλους" σου
Τουλάχιστον παλιά για να στείλεις μαζικά emails με hoaxes χρειαζόταν:
- πρώτα να το λάβεις από κάποιο "μπούφο" και
- στη συνέχεια να κάνεις μερικές δεκάδες κλικ για να μοιραστείς τα συνταρακτικά νέα
Ήθελε μια προσπάθεια βρε παιδάκι μου...
Παρόλα αυτά η αίσθηση που έχω είναι ότι μέχρι και πριν 3-4 μήνες η κατάσταση ήταν ψιλο-παλέψιμη, μιας και οι μια-δύο βλακείες την εβδομάδα που περνούσαν από το time-line του facebook μου ήταν σαν ποσότητα ΟΚ...
Θεωρώ ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει εντελώς (μα εντελώς) εδώ και 2-3 μήνες που το προσφυγικό έχει περάσει στη φάση "οι πρόσφυγες είναι πια τόσο κοντά μας που τους βλέπουμε". Και τι δεν πέρασε μπροστά από τα ματάκια μου: βανδαλισμένες εικόνες, εκκλησίες και ξωκλήσια, επιστολές του δημάρχου του Μόντρεαλ, απάτες με Σύριους που θέλουν να βγάλουν τα λεφτά τους έξω, φυλλάδια για χτύπημα τζιχαντιστών στην Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, ποδοπατημένα μωρά, σκύλους στο φούρνο με πατάτες, δεν περιγράφω άλλο...
Εδώ και 2-3 μήνες λοιπόν νιώθω ότι αρχίζει να χάνεται η μάχη με τη βλακεία.
Έτσι αποφάσισα ως πληροφορικός, ως εκπαιδευτικός και ως άνθρωπος να κηρύξω ιερό πόλεμο (κλεμμένο, χι, χι...) στη βλακεία των hoaxes (ανεξαρτήτως περιεχομένου) λαμβάνοντας τα εξής μέτρα:
- hashtag "μην τρως κουτόχορτο" για τον χαρακτηρισμό σχετικών άρθρων στο ιστολόγιο και συχνές σχετικές αναρτήσεις
- δημιουργία καρτέλων / αφισών του στυλ "δέκα συμβουλές για να αναγνωρίσετε / αντιμετωπίσετε τα hoaxes"
- χοντρό κράξιμο φίλων / γνωστών όταν κοινοποιούν κάτι χωρίς προηγουμένως να το ελέγξουν με την ταυτόχρονη παραπομπή τους σε σχετικό άρθρο που θα δημιουργηθεί στο ιστολόγιο που θα εξηγεί τι εστί hoaxes και τρόποι αντιμετώπισης τους
- άμεση ενημέρωση / συζήτηση με τους μαθητές (τουλάχιστον της πληροφορικής) σχετικά τη σημασία ελέγχου των πηγών μιας πληροφορίας που βρίσκουμε στο διαδίκτυο
- άμεση ενημέρωση / συζήτηση με τους συναδέλφους στο σχολείο
- σχετικό project (την επόμενη σχολική χρονιά) με στόχο την ευαισθητοποίηση / ενημέρωση των συμμετεχόντων μαθητών και τη δημιουργία επαναχρησιμοποιήσιμου υλικού
Έχετε να προτείνετε κάτι άλλο;
Και για αρχή μερικά χρήσιμα λίνκς:
- Ελληνικά Hoaxes κλικ εδώ, ίσως και μόνο αυτό το λινκ είναι αρκετό μιας και η ομάδα της ιστοσελίδας ελέγχει ότι κυκλοφορεί. Οπότε πριν κοινοποιήσετε κάτι κάντε μια αναζήτηση εδώ...
- HoaxMap by RefugeesMythBusters κλικ εδώ για να δείτε τη διασπορά στον χάρτη των ψευδών ειδήσεων που αφορούν στους πρόσφυγες